Desen: Tan Oral | Görsel tasarım: Faruk Ekici

Türkiye’nin üçüncü büyük ili olan İzmir, TBMM’ye geçen seçimde olduğu gibi yine 28 milletvekili gönderecek.

Seçmenlerin iki ayrı seçim bölgesinde 14’er vekil için oy kullanacağı İzmir, milletvekili başına düşen nüfus açısından en büyük adaletsizliğe maruz kalan illerden biri.

Seçimler için esas alınan TÜİK’in Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) verilerine göre ülke nüfusu 85.279.553. TBMM için 600 milletvekili seçilecek. Yani her milletvekili ortalama olarak 142.133 kişiyi temsil ediyor. Ancak İzmir’in vekilleri ortalama olarak 159.359 kişiyi temsil edecekler.

Temsilde adalet yok

Milletvekili dağılımı nüfusa göre eşit olarak yapılsaydı İzmir’in 28 değil en az 31 milletvekili olması gerekirdi.

Her 46.241 kişiye bir vekil düşen Ardahan’daki bir oyun gücü, İzmir’de yaşayan bir kişinin oyundan 3,4 kat daha yüksek!

144.544 nüfuslu Gümüşhane’deki seçmenlerin oyları da İzmir’deki seçmenlere göre 2,2 kat daha etkili!

Eğer nüfusu 4 milyon 462 bin 56 olan İzmir’de, milletvekili dağılımındaki adaletsizlikten en çok yararlanan il olan Ardahan’da olduğu gibi her 46.241 kişi bir vekil seçseydi, İzmir’in TBMM’deki temsilci sayısı 96 olurdu!

Seçim sistemi, yüksek nüfuslu illerdeki oyların TBMM’ye adil şekilde yansıması önüne bir bariyer koymuş gibi.

Niyet bu mu bilinmez ama sonuç olarak metropollerin yasama organındaki gücü taşra lehine sınırlandırılmış.

“Köylü milletin efendisidir” sözünün maksadını aşarak yorumlanmış halinin seçim sistemimize yansıması olsa gerek.

NOT: Alternatif ittifak modelleriyle ne tür sonuçlar ortaya çıkabileceği hakkında kamuoyuna fikir vermeyi hedefleyen bu simülasyonun sonuçları, yazının sonunda detaylı olarak açıklanan varsayımlar altında ele alınmalıdır.

İzmir için yaptığımız simülasyon sonuçlarına göre Cumhur İttifakı 1’i AKP’den 2’si MHP’den toplam 3 sandalye kaybediyor. Bu sandalyelerin 2’si CHP’ye, biri de Yeşil Sol’a gidiyor. İYİP 2 sandalyeyle durumunu korurken MHP ilde milletvekili çıkaramıyor. AKP 7, CHP 16, İYİP 2, Yeşil Sol 3 vekillik kazanıyor. 

Simülasyonda kullandığımız anketler İYİP’in 6’lı Masa’yı terk edip sonra geri dönmesi sırasında yaşanan oy kayıplarını yansıtıyor. Kamuoyuna “KONDA’nın son anket sonuçları” olarak yansıyan genel oy oranları İYİP’in bu oy kaybını bir ölçüde telafi ettiğini gösteriyor: AKP yüzde 36,2, MHP yüzde 7,4, CHP yüzde 24, İYİP 13,7, Yeşil Sol yüzde 10,3.

Bu oranlar simüle edilerek İzmir’e yansıtıldığında genel tablo değişiyor:

KONDA oy oranlarıyla bir önceki seçim sonuçlarına göre Cumhur İttifakı yine 3 sandalye kaybediyor. Önceki simülasyon sonuçlarındaki gibi bu sandalyelerin ikisi yine Millet İttifakı’na gidiyor. Ancak bu sefer iki sandalye de CHP’ye değil, İYİP’in hanesine yazılıyor. Cumhur İttifakı’nın kaybettiği diğer vekilliği de Yeşil Sol kazanıyor. CHP 14 sandalyeyle 2018’deki sayısını koruyor.

Farklı oy oranlarıyla ulaştığımız sonuçların İzmir’deki 2 seçim bölgesine nasıl yansıdığına bakalım:

İzmir 1. Bölge 

Balçova, Buca, Çeşme, Gaziemir, Güzelbahçe, Karabağlar, Karaburun, Konak, Menderes, Narlıdere, Seferihisar, Selçuk, Torbalı ve Urla ilçelerinde toplam 1.682.477 seçmenin kayıtlı olduğu İzmir 1. Bölge’de geçen seçimde olduğu gibi 14 milletvekili seçilecek.

TİP’in Yeşil Sol Parti adayını desteklediği, Cumhur ve Millet İttifakı partilerinin ayrı listelerle seçime katılacağı bölgede Senaryo 4 üzerinden ilerleyeceğiz.

Mart’taki seçmen eğilimlerini ölçen 11 kamuoyu araştırması ortalaması üzerinden yaptığımız simülasyonun sonuçlarına göre Cumhur İttifakı’nın milletvekili sayısı 5’ten 3’e düşerken, Millet İttifakı’nın milletvekili sayısı 8’den 9’a çıkıyor. Yeşil Sol, 1 olan sandalye sayısını 2’ye yükseltiyor.

Simülasyon, MHP’nin elindeki tek koltuğu da kaybettiği, AKP’nin daha önce 4 olan sandalye sayısının 3’e düştüğü sonucunu veriyor. Bu iki sandalye CHP ve Yeşil Sol arasında paylaşılıyor: AKP 3, CHP 8,  İYİP 2, Yeşil Sol 2.

İzmir 1. Bölge’nin son sandalyesi 90.280 oy sınırıyla CHP tarafından kazanılıyor.

TİP seçmeni Yeşil Sol yerine CHP’ye yönelirse AKP kazanıyor!

Yeşil Sol’un 188.286 oyla 2 milletvekilliği kazandığı simülasyon sonucunu ihtiyatla karşılamak gerekir.

Simülasyonun İttifak varsayımı basit toplamaya dayanıyor. Yani TİP için simüle edilen oyların tamamı, tek listeyle seçime girilmesi durumunda Yeşil Sol’a dahil ediliyor. Simülasyonumuzda TİP oylarının yüzde 70’inin CHP seçmeninden geldiği varsayılmış olsa da İzmir’de bu oranın daha yüksek olması beklenebilir.

TİP seçmeni olanların büyük bölümünün TİP seçime girmediği için Yeşil Sol yerine CHP’ye yöneleceklerini düşünmek daha gerçekçi. Bu nedenle Yeşil Sol’un ikinci sandalyesi oldukça sallantıda. Senaryo 1 rakamları tabloyu görmemize yardımcı oluyor:

TİP’in İzmir 1. Bölge’de 26.286 olarak tahmin edilen toplam oyunun Yeşil Sol’a eklenmediği bu senaryoda, Yeşil Sol’un alamadığı ikinci vekilliği kapan AKP oluyor.

TİP oylarının tamamı CHP’ye ya da İYİP’e gitse bile bu sonuç değişmiyor ve Yeşil Sol’un kaybı AKP’nin kazancı oluyor.

TİP’e oy verecek kadar “sol”a yönelen seçmenin “anti HDP refleksi” nedeniyle TİP’in ittifak ortağı Yeşil Sol’a değil de CHP’ye yönelmesi beklenen bir durum. Ancak bu yönelişten beklenmeyen bir sonuç ortaya çıkıyor: Yeşil Sol’un kaybettiği (ya da kazanamadığı) vekilliği CHP değil, AKP alıyor.

Aşağıda anlatılan varsayımlar ve yöntemle gerçekleştirilen simülasyonumuz gösteriyor ki gönlü TİP’te olan ama TİP’in bölgede adayı olmadığı için Yeşil Sol dışındaki partilere oy verecek seçmen için stratejik oy kullanmak ne kadar mümkün 14 Mayıs akşamı göreceğiz.

KONDA verileri tabloyu nasıl etkiliyor?

Kullandığı araştırma yöntemleri konusundaki şeffaflığı ve tahminlerindeki isabet nedeniyle en güvenilir kamuoyu araştırma şirketlerinden bir olan KONDA’nın son verileri kamuoyuna yansıdı. Simülasyonumuzu bir kez de bu veriler ışığında çalıştırarak İzmir 1. Bölge’ye bir daha bakalım.

KONDA’nın ülke geneli oy oranları İzmir 1. Bölge için simüle edildiğinde ittifakların toplam vekil sayıları değişmiyor:

KONDA’nın verileriyle yaptığımız simülasyonda, orijinal tahminimize göre değişen şey CHP’nin son sandalyesinin ittifak ortağı İYİP’e geçmesi.

KONDA oy oranlarıyla AKP 3, CHP 7, İYİP 2 ve Yeşil Sol 2 vekillik kazanıyor. Burada da TİP oylarının tamamının Yeşil Sol’a gidip gitmeyeceği önemli olacak. Yukarıda yaptığımız analiz KONDA verileriyle de doğrulanmış durumda: Eğer TİP oyları CHP’ye giderse kazanan CHP değil AKP oluyor.

İzmir 1. Bölge 2018 sonuçları şöyleydi:

YSK’nın ilan ettiği kesin aday listesine göre İzmir 1. Bölge’de adayların listedeki sırası, ad, soyad, öğrenim ve meslek bilgileri şöyle:

ADALET VE KALKINMA PARTİSİ

1. MEHMET MUHARREM KASAPOĞLU, YÜKSEK, BÜROKRAT
2. MAHMUT ATİLLA KAYA, YÜKSEK, AVUKAT
3. ŞEBNEM BURSALI, YÜKSEK, GAZETECİ
4. MEHMET ALİ ÇELEBİ, YÜKSEK, PİLOT
5. CEMAL BEKLE, YÜKSEK, SOSYOLOG
6. SAVCI SAYAN, YÜKSEK, GAZETECİ
7. ENES EFENDİOĞLU, YÜKSEK, TIP DOKTORU
8. ÖMÜR ŞANLI, YÜKSEK, SERBEST
9. MEHMET SADIK TUNÇ, YÜKSEK, VALİ YARDIMCISI
10. NİSA ALPTEKİN, ORTA, SOSYAL HİZMET UZMANI
11. MEHMET SAİT BAŞDAŞ, ORTA, SERBEST
12. SELAHATTİN SERDAR MUÇAY, YÜKSEK, ECZACI
13. BERKAN YILDIZHAN, YÜKSEK, ELEKTRİK MÜHENDİSİ
14. HATİCE YELİZ KARATAŞ, YÜKSEK, AVUKAT

MİLLİYETÇİ HAREKET PARTİSİ

1. HASAN KALYONCU, YÜKSEK, AKADEMİSYEN
2. BAHADIR BUMİN ÖZARSLAN, YÜKSEK, ÖĞRETİM ÜYESİ
3. CİHAN ASLAN, YÜKSEK, DOKTOR
4. SALAHATTİN ŞAHİN, ORTA, İŞLETMECİ
5. UFUK AKSOY, ORTA, İŞ İNSANI
6. SIDIKA TOPAL, YÜKSEK, EMEKLİ EĞİTİMCİ
7. SALİM ARDUÇLU, YÜKSEK, İŞ İNSANI
8. LOKMAN KIZILÖRENLİ, YÜKSEK, EĞİTİMCİ
9. NİHAL BAŞ, YÜKSEK, AVUKAT
10. ALİ DURUT, İLK, İŞ İNSANI
11. ABDULLAH BATUHAN GÜRBÜZ, YÜKSEK, YÖNETİCİ
12. HÜLYA AYKAÇ, ORTA, EĞİTİMCİ
13. HALİT GÖNDÜZ, ORTA, NAKLİYECİ
14. KAYHAN DERYA, YÜKSEK, YAZILIM UZMANI

CUMHURİYET HALK PARTİSİ

1. YÜKSEL TAŞKIN, YÜKSEK, ÖĞRETİM GÖREVLİSİ
2. AHMET TUNCAY ÖZKAN, YÜKSEK, GAZETECİ
3. SEVDA ERDAN KILIÇ, YÜKSEK, AVUKAT
4. MURAT BAKAN, YÜKSEK, AVUKAT
5. EDNAN ARSLAN, YÜKSEK, ELEKTRİK - ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ
6. SEDA KÂYA ÖSEN, YÜKSEK, ULUSLARARASI İLİŞKİLER
7. HAYDAR ALTINTAŞ, YÜKSEK, SANAYİCİ - İŞ İNSANI
8. DEVRİM BARIŞ ÇELİK, YÜKSEK, SİYASET BİLİMİ - SİYASAL DAVRANIŞ UZMANI
9. SEFER İPEKLİ, ORTA, İNŞAAT MÜTEAHHİTLİK
10. GÜLDEM ATABAY, YÜKSEK, EKONOMİST – YAZAR
11. ŞAHBAL ARAS,YÜKSEK, HEKİM - PROFESÖR -ÇOCUK VE ERGEN PSİKİYATRİSTİ
12. FULYA ALÇAY, YÜKSEK, ENDÜSTRIYEL TASARIMCI HALKLA ILIŞKILER
13. MEHMET ŞAHİN FIRAT, YÜKSEK, İŞ İNSANI
14. BİRGÜL DEĞİRMENCİ, YÜKSEK, SERBEST AVUKAT

İYİ PARTİ

1. DURSUN MÜSAVAT DERVİŞOĞLU, YÜKSEK, İŞ ADAM
2. ÜMİT ÖZLALE, YÜKSEK, AKADEMİSYE
3. ÖZTÜRK KESKİN, ORTA,YÖNETİCİ
4. ÜLKÜ DOĞAN, YÜKSEK, AVUKAT
5. ALİ TOPÇU, YÜKSEK, AVUKAT
6. FİGEN YILDIRIM, YÜKSEK, MÜŞAVİR
7. LÜTFİ İLTERİŞ ÖNEY, YÜKSEK, BİLİŞİM UZMANI
8. İSMAİL AYBARS AKSOY, YÜKSEK, İŞ ADAMI
9. ASLAN SEZGİN, YÜKSEK, AVUKAT
10. GİZEM ALBAŞ, YÜKSEK, YÖNETİCİ
11. KAAN ALTINDAĞ, YÜKSEK, İŞ ADAMI
12. MURAT ÇAKAR, YÜKSEK, AVUKAT
13. HASAN YILDIZ, ORTA, E.ASKER
14. GÜLŞAH SAKAR, ORTA, DİĞER

YEŞİLLER VE SOL GELECEK PARTİSİ

1. BURCUGÜL ÇUBUK, ORTA, SİYASETÇİ
2. ABDULMECİT YILDIRIM, YÜKSEK, AVUKAT
3. SEMRA KIRATLI, YÜKSEK, SERBEST
4. ERHAN MORKOÇ, ORTA, SERBEST
5. MUSTAFA OKCU, ORTA, SERBEST
6. FATİH SÜRENKÖK, YÜKSEK, HEKİM
7. SEBÜKTAY KAAN, YÜKSEK, SERBEST
8. AREFE MERYEM YILDIRIM, ORTA, İŞÇİ
9. HURŞİ ATAMAN, İLK, EV KADINI
10. MEHMET YILDIRIM, YÜKSEK, SERBEST
11. NEVİN AYTEKİN, YÜKSEK, SERBEST
12. KEREM AY, ORTA, SERBEST
13. BÜLENT TEKİN, YÜKSEK, MÜHENDİS
14. HEDİYE KORKUT, ORTA, EV KADINI

 

İzmir 2. Bölge

1.758.558 kayıtlı seçmen bulunan İzmir 2. Bölge’de Aliağa, Bayındır, Bayraklı, Bergama, Beydağ, Bornova, Çiğli, Dikili, Foça, Karşıyaka, Kemalpaşa, Kınık, Kiraz, Menemen, Ödemiş ve Tire ilçeleri bulunuyor.

İttifak partilerinin ayrı listelerle seçime katılacağı bölgede Senaryo 1 üzerinden ilerleyeceğiz.

Simülasyonun sonuçlarına göre Cumhur İttifakı’nın milletvekili sayısı 5’ten 4’e düşerken, Millet İttifakı’nın milletvekili sayısı 8’den 9’a çıkıyor. Yeşil Sol bölgedeki tek sandalyesini koruyor:

Simülasyon sonuçlarının 2018 milletvekili dağılımından tek farkı MHP’nin sahip olduğu tek sandalyeyi CHP’ye kaptırması: AKP 4, CHP 8, İYİP 1, Yeşil Sol 1.

İzmir 2. Bölge’nin son sandalyesi 86.672 oy sınırıyla AKP tarafından kazanılıyor. İYİP’in yaklaşık 2 bin ekstra oyla sandalyeyi AKP’nin elinden alması mümkün görünüyor.

Merak eden okurlarımız için TİP’in bütün oylarının Yeşil Sol’a gideceğinin kabul edildiği Senaryo 4’ü de paylaşıyorum:

Bu senaryoda da Emek ve Özgürlük İttifakı’nın oyları, varsayımsal bir TİP desteğiyle 170 bini aşmasına karşın yaklaşık 2 bin eksik oy nedeniyle ikinci sandalyeyi kaçırıyor. 1,6 milyondan fazla geçerli oy olacağı tahmin edilen bir seçim çevresi için bu sayı çok önemsiz elbette.

İzmir 2. Bölge için KONDA rakamlarıyla yaptığım çalışmanın sonuçları ittifaklar arasındaki milletvekili dağılımını etkilemiyor. Ancak, tıpkı 1. Bölge’de olduğu gibi 2. Bölge’de de İYİP oylarındaki artış nedeniyle CHP’nin son sandalyesi İYİP’e geçiyor:

İzmir 2. Bölge 2018 sonuçları şöyleydi:

YSK’nın ilan ettiği kesin aday listesine göre İzmir 2. Bölge’de adayların listedeki sırası, ad, soyad, öğrenim ve meslek bilgileri şöyle:

ADALET VE KALKINMA PARTİSİ

1. EYYÜP KADİR İNAN, YÜKSEK, SERBEST
2. FEHMİ ALPAY ÖZALAN, YÜKSEK, MİLLİ FUTBOLCU TEKNİK DİREKTÖR
3. CEYDA BÖLÜNMEZ ÇANKIRI, YÜKSEK, İŞ İNSANI
4. YAŞAR KIRKPINAR, YÜKSEK, EKONOMİST
5. KEREM ALİ SÜREKLİ, YÜKSEK, AVUKAT
6. MUHAMMET DOĞAN, YÜKSEK, ÖĞRETİM GÖREVLİSİ
7. DİLEK YILDIZ, YÜKSEK, İNŞAAT MÜHENDİSİ
8. İSMAİL HANCI, YÜKSEK, AVUKAT
9. AHMET CAN ÇELİK, ORTA, MADENCİ
10. GÜLŞEN GEZİCİ, YÜKSEK, AVUKAT
11. HALİL POLAT, YÜKSEK, İŞLETMECİ (GENEL)
12. VEYSEL GÜLDOĞAN, YÜKSEK, MÜHENDİS
13. GÜVEN DEMİRAĞ, ORTA, SERBEST
14. YASİN DEMİREL, YÜKSEK, ÖĞRETİM GÖREVLİSİ

MİLLİYETÇİ HAREKET PARTİSİ

1. TAMER OSMANAĞAOĞLU, YÜKSEK, İŞ İNSANI
2. ABDULKADİR BEKTAŞ, YÜKSEK, BÜROKRAT
3. İSMAİL OBUZ, YÜKSEK, DOKTOR
4. AYŞEGÜL EKŞİ, YÜKSEK, ECZACI
5. RECEP AKAN, YÜKSEK, AKADEMİSYEN
6. EYÜP ERİM ERGÖREN, YÜKSEK, İŞ İNSANI
7. ÇETİN ALTIN, YÜKSEK, DİŞ HEKİMİ
8. İHSAN GÜRKAN TAŞKIN, YÜKSEK, İŞLETMECİ
9. AHMET DEHA İMAL, YÜKSEK, AVUKAT
10. YİĞİT FİKRİ ATALI, YÜKSEK, ÖĞRETMEN
11. HASAN SEKİN, YÜKSEK, EMEKLİ ÖĞRETMEN
12. ERHAN ELİBOL, YÜKSEK, VETERİNER HEKİM
13. MUSTAFA ÇİNTAŞ, YÜKSEK, İŞ İNSANI
14. MEHMET MERT DOLĞAÇ, YÜKSEK, AVUKAT

CUMHURİYET HALK PARTİSİ

1. GÖKÇE GÖKÇEN, YÜKSEK, AKADEMISYEN
2. RIFAT TURUNTAY NALBANTOĞLU, YÜKSEK, MALİ MÜŞAVİR
3. RAHMİ AŞKIN TÜRELİ, YÜKSEK,İKTİSATCI PLANCI
4. MAHİR POLAT, YÜKSEK, GÜMRÜK MÜŞAVİRİ
5. MEHMET SALİH UZUN, YÜKSEK, ULUSLARARASI İLİŞKİLER
6. DENİZ YÜCEL, YÜKSEK, AVUKAT
7. MUSTAFA BİLİCİ, YÜKSEK, MALİ MÜŞAVİR
8. HACER FOGGO, YÜKSEK, GAZETECI
9. ESİN DOĞAN METİN, YÜKSEK, AVUKAT ARABULUC
10. ALTAN İNANÇ, YÜKSEK IŞ ADAMI – SANAYICI
11. EMİNE HELİL İNAY KINAY, YÜKSEK, ÇEVRE YÜKSEK MÜHENDİSİ
12. AYTEN GÜLSEVER, YÜKSEK, EMEKLİ BÜROKRAT
13. NURŞEN BALCI, YÜKSEK, BIYOLOG
14. BURAK KOTAN, YÜKSEK, AVUKAT

İYİ PARTİ

1. HÜSMEN KIRKPINAR, YÜKSEK, İŞ ADAMI
2. YİĞİT KARAKIŞ, YÜKSEK, ÜST DÜZEY YÖNETİCİ
3. ARZU YILDIRIM, YÜKSEK, ÖĞRETMEN
4. TAMER CÜCÜ, YÜKSEK, MÜHENDİS
5. DİNCER IŞIKTAŞ, YÜKSEK, MÜHENDİS
6. MÜJDE HARPUT APAK, YÜKSEK, AVUKAT
7. MÜMİN YALÇINKAYA, YÜKSEK, İŞ ADAMI
8. YELİZ ÇULHA, YÜKSEK, DİŞ HEKİMİ
9. BÜLENT UYGUR, YÜKSEK, DOKTOR
10. MİRAN BACGEROĞLU, YÜKSEK, İŞ ADAMI
11. MUSTAFA NURİ DENİZ, YÜKSEK, AKADEMİSYEN
12. NAZLI BUKET KARASU, YÜKSEK, AVUKAT
13. MEHMET HALİS KÖSE, YÜKSEK, ÖĞRETMEN
14. MEHMET EMİN CANTÜRK, YÜKSEK, ÖĞRETMEN

YEŞİLLER VE SOL GELECEK PARTİSİ

1. İBRAHİM AKIN, YÜKSEK, SİYASETÇİ
2. CANAN KEBENÇ ÖZKAN, YÜKSEK, SERBEST
3. MEVLÜT ÜLGEN, YÜKSEK, SERBEST
4. SEVGİ ERSAN, YÜKSEK, SERBEST
5. HASİP ERKAN GÖKBER, YÜKSEK,SERBEST
6. MEHMET ORTAKAYA, YÜKSEK, AVUKAT
7. ÖNDER AKTAŞ, YÜKSEK, SERBEST
8. RAMAZAN İDİN, YÜKSEK, SERBEST
9. AYSEL ÖNEN TURAN, YÜKSEK, ARKEOLOG
10. ÖNDER BİROL BIYIK, YÜKSEK, SERBEST
11. İRFAN ALTA, ORTA, SERBEST
12. SERKAN ÇİFTÇİ, YÜKSEK, SERBEST MESLEK
13. İSMAİL DOĞAN, ORTA, SERBEST
14. EROL ÇIRAK, YÜKSEK, SERBEST

TÜRKİYE İŞÇİ PARTİSİ

1. İRFAN DEĞİRMENCİ, ORTA, GAZETECİ
2. MEHMET KANİ, İLK, ÇİFTÇİ
3. ESER ATAK, YÜKSEK, ŞEHİR PLANCISI
4. ADALET KUL, YÜKSEK, TEKNİKER
5. ÖZLEM AVCI, YÜKSEK, DOKTOR
6. AYDIN TEPE, ORTA, İŞÇİ
7. AYKUT YÜKSEL, ORTA, İŞÇİ
8. DENİZ KONDİL, ORTA, İŞÇİ
9. MEVLUDA SENA YAZIBAĞLI SELANİK, YÜKSEK, AVUKAT
10. ALİ HAYDAR ÖZTÜRK, YÜKSEK, İŞÇİ
11. GÜZEL ÖZTÜRK, ORTA, İŞÇİ
12. OYA OYBİR MİDİLLİLİ, YÜKSEK, EMEKLİ
13. BEYZA YAMAN, ORTA, ÖĞRENCİ
14. MELİSA AYDINLI, ORTA, ÖĞRENCİ

Gelecek yazıda, Kars, Kastamonu, Kayseri ve Kırklareli simülasyon sonuçlarını paylaşacağım.
 

Simülasyonun uygulandığı sekiz ittifak senaryosu 14 Mayıs 2023’te yapılacak milletvekili seçimleri için hazırladığımız seçim simülasyonunda, her seçim çevresinde farklı ittifak biçimleri dikkate alınarak olası sonuçlar sekiz farklı ittifak senaryosunda ele alındı. DEVA Partisi, Gelecek Partisi, DP, DSP, Hüda Par ve BBP; AKP ve CHP listelerinden seçime gireceğinden ayrıca ele alınmadı. Baraja takılmayacağı görülen üç ittifakın (Millet, Cumhur, Emek ve Özgürlük ittifakları) dışında kalan partiler, hesaplamada DİĞER adı altında birleştirildi. Ülke barajını aşacak üç ittifak ve partilerinin seçim çevrelerindeki anlaşmalarına bağlı olarak, olası bütün senaryolar simülasyona dahil edildi. Bu senaryolar şöyle: Senaryo 1: Cumhur, Millet ve Emek Özgürlük ittifaklarındaki partiler seçime AYRI listelerle girerse… Senaryo 2: Cumhur ittifakındaki partiler AYRI, Millet ve Emek Özgürlük ittifaklarındaki partiler ORTAK listelerle seçime girerse… Senaryo 3: Cumhur ve Emek Özgürlük ittifaklarındaki partiler AYRI, Millet ittifakındaki partiler ORTAK listeyle seçime girerse… Senaryo 4: Cumhur ve Millet ittifaklarındaki partiler AYRI, Emek ve Özgürlük İttifakı'ndaki partiler ORTAK listeyle seçime girerse… Senaryo 5: Cumhur İttifakı'ndaki partiler ORTAK, Millet ve Emek Özgürlük ittifaklarındaki partiler AYRI listelerle seçime girerse… Senaryo 6: Cumhur, Millet ve Emek Özgürlük ittifaklarındaki partiler ORTAK listelerle seçime girerse… Senaryo 7: Cumhur ve Millet ittifaklarındaki partiler ORTAK, Emek ve Özgürlük İttifakı'ndaki partiler AYRI listelerle seçime girerse… Senaryo 8: Cumhur ve Emek Özgürlük ittifaklarındaki partiler ORTAK, Millet İttifakı'ndaki partiler AYRI listelerle seçime girerse…

 

Seçim Simülasyonu dizisinin daha önceki bölümleri TIKLAYIN | Seçim Simülasyonu: TBMM'de 98 sandalyesi bulunan İstanbul'da, ittifaklar ve partilere göre olası milletvekili dağılımı TIKLAYIN | Seçim simülasyonu: Denizli, Diyarbakır, Edirne, Elâzığ, Erzincan, Erzurum ve Eskişehir'de olası milletvekili dağılımı TIKLAYIN | Seçim simülasyonu: Bursa, Çanakkale, Çankırı ve Çorum'da olası milletvekili dağılımı TIKLAYIN | Seçim simülasyonu: Balıkesir, Bilecik, Bingöl, Bitlis, Bolu ve Burdur'da olası milletvekili dağılımı TIKLAYIN | Seçim simülasyonu: Antalya, Artvin ve Aydın'da olası milletvekili dağılımları TIKLAYIN | Seçim simülasyonu: Ankara'da 1., 2. ve 3. seçim bölgeleri ve Amasya'da olası milletvekili dağılımı TIKLAYIN | Seçim simülasyonu: İstanbul 2. Bölge, Adana, Adıyaman, Afyonkarahisar ve Ağrı'da olası milletvekili dağılımı TIKLAYIN | "Hangi ilin kaç milletvekili çıkaracağını, medyada okuduğunuz sayıların eksik ve yanlış olduğunu biliyor musunuz?"

 

Simülasyonun dayandığı varsayım ve veriler Seçmen Sayısı Toplamı 64 milyon 113 bin 941 olarak açıklanan yurt içi (Yİ) ve yurt dışı (YD) seçmen sayıları YSK'dan alınmıştır. Yurt içi seçmenlerin illere / seçim çevrelerine göre dağılımı YSK kesin verileri ulaşılabilir hale getirinceye kadar TÜİK'in 31 Aralık 2022 tarihli Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) verileri temel alınarak tahmin edilmiştir. Seçimlere Katılım Oranı Seçime katılım oranında, 24 Haziran 2018'de yapılan son TBMM seçimine katılım oranı temel alınmıştır. Uzmanların, seçimin önemi nedeniyle 14 Mayıs'ta katılım oranının biraz daha yükseleceği tahmini senaryolara yansıtılmıştır. Böylece, yurt içi (Yİ), yurt dışı (YD) seçime katılım oranları sırasıyla yüzde 89 ve yüzde 55 olarak kabul edilmiştir. Yüzde 89'luk yurt içi katılım oranına, her seçim çevresinde 2018 seçimlerindeki katılım düzeyi 1,009448 oranında artırılarak ulaşılmıştır.   Geçerli Oy Oranı Geçerli oy oranının, her seçim çevresinde bir önceki parlamento seçimindeki gibi olacağı kabul edilmiştir. Oyların Partilere Genel Dağılımı 14 Mayıs seçimleri için ilan edilen kayıtlı seçmen sayısına yukarıda paylaştığımız seçime katılım ve geçerli oy oranları uygulanarak, her seçim çevresindeki olası geçerli oy sayısına ulaşıldı. İkinci adımda; ilgili seçim çevresi için hesaplanan “geçerli oy” sayılarından, Türkiye geneli için “geçerli oy” sayısına ulaşıldı. Geçerli oyların partilere dağıtılmasında, partilerin Türkiye genelinde alacağı tahmin edilen oy oranları temel alındı. Tahmini oy oranlarında, 11 kamuoyu araştırma şirketinin Mart ayında yaptığı anketlere yansıyan oylarının ortalaması esas alındı. Simülasyon seçim çevresi temelli yapıldığı için bu oranlar yeni yayınlanacak araştırma sonuçları dikkate alınarak sürekli güncellenecek ve burada ana simülasyonda kullanılan oranlar yayımlanacaktır.  Oyların Seçim Çevrelerinde Partilere Dağılımı Her parti için hesaplanan toplam geçerli oyun seçim çevrelerine dağıtılmasında, her partinin bir önceki seçimde o seçim çevresinde elde ettiği nispi/oransal gücü temel alındı. Örneğin; 2018 seçimlerinde A partisinin aldığı toplam 1000 oyun 50 adedi (yüzde 5) Diyarbakır'dan, 20 adedi (yüzde 2) Samsun'dan gelmiş olsun. 14 Mayıs 2023 seçimi için A partisinin toplam oyu 1500 olarak hesaplandıysa, bu 1500 oyun 75'i (yüzde 5) Diyarbakır'dan, 30'u (yüzde 2) Samsun'dan alınmış olarak varsayılacaktır. Önceki seçimde yer almayan partilerin oylarının seçim çevrelerine dağılımında ise şu yöntem izlendi: DEVA ve Gelecek partilerinin seçim çevrelerindeki oransal durumları, yukarıda açıklanan hesapların ortaya koyduğu AKP eğilimlerine göre, Yeşil Sol Parti'nin oransal durumu da HDP'deki eğilime göre tahmin edildi. TİP'in oransal durumu, CHP ve HDP eğilimleri sırasıyla yüzde 70 ve yüzde 30 oranlarında yansıtılarak tahmin edildi. Aynı şekilde, Zafer Partisi ağırlıklandırılması MHP üzerinden, Memleket Partisi de CHP üzerinden yapıldı. Milletvekili Dağılımı Hesabı Yurt dışı geçerli oylar da önce yukarıdaki gibi tahmin edilerek her seçim bölgesine ağırlıklı olarak dağıtıldı. Ardından, partilerin yurt dışı oylardaki ağırlığı dikkate alınarak partilerin seçim bölgesindeki oylarına eklendi.  Milletvekili dağılımının hesaplanmasında siyasi partilerin her seçim çevresinde sahip olduğu yurt içi ve yurt dışı oylarının toplamı dikkate alındı. Yüzde 7'lik ülke barajını sadece 3 ittifakın (Millet, Cumhur, Emek ve Özgürlük) geçebileceği, bu ittifakların dışında kalan partilerin listelerinden milletvekili seçilemeyeceği varsayılmıştır. Ülke barajına takılma olasılığı bulunmayan üç ittifaktaki partilerin yukarıda açıklanan hesaplarla elde edilen oylarından hareketle, d'Hondt yöntemi kullanılarak milletvekili dağılımı yapıldı. D'Hondt Yöntemi Uygulaması Bu yöntemde baraj sorunu olmayan partilerin seçim bölgesindeki oyları alt alta yazılır. Daha sonra her partinin oyu sırasıyla 1'e, 2'ye, 3'e,… ta ki o seçim çevresinden çıkacak toplam milletvekili sayısına ulaşana kadar bölünür. Elde edilen sayılar büyükten küçüğe doğru sıralanır ve milletvekillileri bu sırayla o sayıların karşısındaki partilere dağıtılmış olur. İttifak oylarının hesaplanması Partilerin ittifak gereği ortak listeyle seçime girmeleri durumunda alacakları toplam oyun, seçime ayrı ayrı girselerdi alacakları oyların basit toplamı olacağı varsayılmıştır. Her seçim çevresinde ve/veya parti için farklı sonuçlar doğurabilecek ittifak politikaları, oyların basit toplamından farklı sonuçlara neden olabilecektir. Ancak simülasyon yaparken bu etkilerin toplam etkisi, hesaplama zorluğundan ve çok büyük etki yaratmayacağı düşünüldüğü için toplam etkinin sıfır olacağı kabul edilerek ihmal edilmişti.  Simülasyon Hakkında Bir Uyarı 2018 seçimi verileriyle test edildiğinde oldukça güvenilir şekilde çalışan bu simülasyonun birçok önemli faktörü göz ardı ettiği unutulmamalıdır. Bu simülasyon, il il yapılmış bir kamuoyu çalışmasının ürünü değildir. Açıklanan varsayımlar altında, alternatif ittifak modelleriyle ve farklı oy oranlarında ne tür sonuçlar ortaya çıkabileceği hakkında kamuoyuna fikir vermeyi hedeflemektedir. Depremin neden olduğu, boyutları ve sonuçları tam olarak bilinmeyen seçmen mobilitesi başta olmak üzere bazı önemli faktörler, simülasyonun bu durumdan etkilenen seçim çevreleri için daha ihtiyatlı okunmasını gerektirmektedir.

 

Sertuğ Çiçek kimdir? Sertuğ Çiçek, Ankara'da doğdu. Yenimahalle Öğretmen Kubilay İlkokulu ve Mustafa Kemal Lisesi Orta kısmında okudu. Elektroniğe olan merakı nedeniyle başladığı Yenimahalle Endüstri Meslek Lisesi Elektronik Bölümü'nü 12 Eylül 1980 darbesi döneminde iki yıl ara vermek zorunda kaldığı için ancak 1983 yılında bitirebildi. Aynı yıl girdiği Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi (Mülkiye) İktisat Bölümü'nden 1987 yılında mezun oldu. Gazeteciliğe 1989 yılında Cumhuriyet Gazetesi Ankara Bürosu'nda başladı. Sırasıyla gece, belediye ve ekonomi muhabiri olarak çalıştı. YÖK'ün düzenlediği yurtdışı yüksek lisans ve doktora bursu sınavını kazanarak 1993 yılında İngiltere'ye gitti. Birmingham Üniversitesi'nde ekonomi yüksek lisans (MsSoc) programını bitirdi. Türkiye'ye dönükten sonra Kırıkkale Üniversitesi'nde mecburi hizmetini tamamladı ve 2005'te istifa ederek özel sektöre geçti. İstanbul'da dershane sektöründe yöneticilik ve öğretmenlik yaptı. 2015'ten bu yana, Cumhuriyet'te işe girmesini teşvik ederek kendisini gece muhabirliğinden kurtaran Mülkiye sıralarından arkadaşı Doğan Akın'ın kurucusu olduğu T24'ün genel koordinatörlüğünü sürdürüyor.