Yıl sonu dosyası: "Bu yılın kitabı"

“Bu yıl da bir 'en'ler listesi hazırlamıyoruz, listelere karşı olduğumuzdan değil. İtirazımız listelerin gelişigüzel hazırlanmasına. Gelişigüzel ya da tamamen piyasa rakamlarına göre hazırlanan listelerin nesnelmiş gibi sunulmasına…”

Geçen yıl – daha önceleri de– K24 yazarlarına, yıl boyunca onları en çok etkileyen kitapları sormuştuk. Eski-yeni kitap fark etmeksizin, yıl boyunca okudukları arasında onları en çok etkileyenleri… Bu yıl tek bir kitap ismi vermelerini rica ettik, kitabın bu yıl yayımlanmış olması da öteki koşuldu. Her zamanki gibi türler arasında bir ayrım gözetmedik. Son koşulumuz da her bir görüşün kendi başına bir yazı olmasıydı, böylece “yıl sonu soruşturması”ndan dosyaya doğru yol aldık. Davet metni şöyleydi:

"Bu yılın kitabı sizce hangisidir?

K24’ün “2022 yılının kitabı” dosyası için sizden en az iki en fazla altı A4 sayfalık bir yazı yazmanızı rica ediyoruz. Bu yılın kitabı sizce hangisidir? Bu soruya cevap verecek, tabii ki öznel seçiminizi yansıtacak ve temellendirecek bir yazı. Kitabın kurgu ürünü ya da kurgu dışı, Türkçe ya da başka bir dilde olması fark etmez, önemli olan ilk baskısının (ya da Türkçe çevirisinin) bu yıl içinde yapılmış olması. Seçtiğiniz kitabın sizin için neden bu kadar önemli olduğunu ve benzerlerinden nasıl farklılaştığını anlatan yazınızı en geç 11 Aralık 2022 tarihine kadar gönderebilirseniz seviniriz."

Gelen yazıları –bize geliş sırasına göre– yayımlamaya devam edeceğiz. Önümüzdeki iki Perşembe günü de çoğunlukla “2022 yılının kitabı” yazılarına yer vereceğiz, haftanın öteki günlerinde de… Böylece 2022’yi bu yıl çıkmış ve atlanmaması gereken kitapları hatırlayarak uğurlamış olacağız.

Geçen yıldan bir alıntı: K24 okurlarının bildiği üzere, yılın "en"leri listesi yapmıyor, her biri ötekinden farklı sayısız kitabı bir iki ölçüte (genellikle satış rakamlarına) göre sıralayıp elmalarla armutları karşılaştırmaya çalışmıyoruz. Geçen yıla bakış, kitapları yarıştırarak değil, bizi en çok etkileyen kitapları ve o deneyimi hatırlayarak olmalı bizce. Bir başkasının bir kitapla neler yaşadığını doğrudan onun kaleminden öğrenmek kadar, farkına varmadığımız ya da okumayı düşünmediğimiz kitaplara iştahımızı açacak başka bir şey olamaz.”  

Değişen bir şey yok. Bu yıl da bir “en”ler listesi hazırlamıyoruz, listelere karşı olduğumuzdan değil. İtirazımız listelerin gelişigüzel hazırlanmasına. Gelişigüzel ya da tamamen piyasa rakamlarına göre hazırlanan listelerin nesnelmiş gibi sunulmasına…

Ayrıca listeler, dosyalar, soruşturmalar… eninde sonunda bunların hepsi daha çok sayıda kitaptan söz etmeye, kitapları tartışmaya, tartmaya, karşılaştırmaya yarayan birtakım vesilelerden başka bir şey değil. Biz de yıl sonlarında bu vesile etme fırsatını kaçırmıyoruz: Söylemeye gerek var mı, her zaman olduğu gibi, bu dosyada seçilen ve üzerlerine yazılan kitaplar yazarlarımızın öznel seçimleridir. Ama her bir seçimin ne kadar ikna edici, ne kadar iştah açıcı olduğuna yazıyı okuyunca siz karar vereceksiniz. Amacımız bir kitabı empoze etmek değil, o kitaba davet etmek. Okuduklarınızın sizi yeni kitaplara, yeni okumalara götürmesi dileğiyle...

  

Dosyada yer alan kitaplar:

Ablamı Tanımazsın /  Orhan Veli

Bahisdışı Kız Kardeş / Audre Lorde

Beşinci Kat / Gülayşe Koçak

Bir Yazar Gibi Okumak: Kitapseverler ve Kitap Yazmak İsteyenler İçin Bir Kılavuz / Francine Prose

Bunu Kimseye Anlatma / Deniz Eldam

Büyüyemeyenler / Melis Danişmend

C.S. / Selim İleri

Cevizin Şarkısı / Aslı Tohumcu

Die Politik der Rackets – Zur Praxis der herrschenden Klassen / Kai Lindemann

Dönüş / Hisham Matar

Düşler Sahnesinde: Rejisör Aşod Madatyan ve Kozmopolitizmden Milliyetçiliğe Türkiye’de Tiyatro 1902-1962  / Nesim Ovadya İzrail

Ece: Hep Başkalarının Düğününde Oynadım / M.K Perker

EK Almanak / kolektif

Eleven Winters of Discontent: The Siberian Internment and the Making of a New Japan / Sherzod Muminov

Evrak Çantası / Murathan Mungan

Gece Göğünde Çıkış Yaraları / Ocean Vuong

Günlük / André Gide

Günlükler / Hulki Altunç

Her Şeyi Gören Adam / Deborah Levy

Karanlık Zamanlarda İnsanlar / Hannah Arendt

Körler Kıssası / Gert Hofmann

Lanetli Yıllar / Yervant Odyan

Living and Dying with Marcel Proust / Christopher Prendergast

Marina Tsvetayeva ya da Alabuga’da Ölmek / Venus Khroury-Ghata

Metrics of Modernity: Art and Development in Postwar Turkey / Sarah-Neel Smith

Monsieur Proust: Georges Belmont’un derlediği hatırat / Céleste Albaret

Ne Yalan Söyleyeyim– Salon Dergilerindeki Yazılar / Nurullah Ataç

Osmanlı Resmi: Osmanlı İmparatorluğu’ndan Türkiye Cumhuriyeti’ne Batı Sanatının Yansımaları / Wendy Shaw

Portede Saklı Tarih: Toplumsal Tarihin Merceğinden Müzik / Namık Sinan Turan

Sahaflar Kitabı / İsmail Kara, Filiz Dığıroğlu, Fulya İbanoğlu

Saklı İnsan / Andrey Platonov

Sen Benim Kim Olduğumu Biliyor Musun? Kibrin Tarihi / Ari Turunen

Serdestan / Sinan Çelik

Siyah Divan / Metin Kaygalak

SS Subayının Koltuğu: Bir Nazinin Gizli Yaşamının Peşinde / Daniel Lee

Teorinin Cini: Edebiyat ve Sağduyu / Antoine Compagnon 

The Climate Book / kolektif

Uyurgezerler / Hermann Broch

Yakut Orman / Rita Mae Brown

Yanlış Aşka Kaside / Hâle Koray

Yeditepe İnsanları / Hasan Hayyam Meriç

Zaman Sığınağı / Georgi Gospodinov