Vedat Türkali'yi kaybettik

13 Mayıs 1919'da Abdülkadir Pirhasan adıyla gözlerini açan Vedat Türkali, bugün sabah saatlerinde hayata veda etti. Edebiyatımızın seçkin eserlerinde imzası bulunan, senaryolarıyla sinemamızı zenginleştiren Türkali'nin anısı önünde saygıyla eğiliyoruz.

İstanbul Üniversitesi Türkoloji Bölümü'nü bitirdikten sonra Maltepe ve Kuleli Askeri Lisesi'nde edebiyat öğretmenliği yapan, bu görevindeyken "siyasal eylemlerde bulunmak" suçlamasıyla yedi yıl cezaevinde kalan Vedat Türkali, 1958'de sinema alanında çalışmaya başladı. 40'ı aşkın senaryoya imza attı, üç filmin yönetmenliğini üstlendi. Sonraları, Üç Film Birden ve Eski Filmler adlı kitaplarında, aralarında Karanlıkta Uyuyanlar, Güneşli Bataklık ve Bedrana gibi ses getiren filmlerin senaryolarını yayınlayacaktı.

Türkali, edebiyat sahnesine nispeten geç adım attı; 27 Mayıs öncesinde aydınların bunalımlı ruh hâllerini yansıtan ilk romanı Bir Gün Tek Başına, 1974'te yayımlandı. Aydınlararası hesaplaşmaya odaklanan ikinci romanı Mavi Karanlık ise 1983'te raflardaki yerini aldı.

Vedat Türkali Yeşilçam Dedikleri Türkiye, Tek Kişilik Ölüm, Güven ve Kayıp Romanlar gibi ses getiren romanlarınının yanı sıra, düzyazı, söyleşi, savunma ve anılarını da Bu Gemi Nereye, Özgürlük İçin Kürt Yazıları ve Komünist gibi çeşitli kitaplarda yayınlamayı sürdürdü.

Türkali'nin Ermeni Soykırımı'nı işlediği son romanı Bitti Bitti Bitmedi, 2014'te yayımlandı.

Türkiye Yazarlar Sendikası ve Barış Derneği'nde yönetici ve üye sıfatlarıyla da hizmet veren Vedat Türkali, Aydınlar Dilekçesi ve Barış Derneği davalarından da yargılanmıştı.

Vedat Türkali, roman ve senaryolarıyla Milliyet Yayınları Roman Yarışması Birincilik Ödülü, Orhan Kemal Roman Armağanı ve TRT Sanat Ödülü gibi pek çok ödüle değer görüldü. (K24)