Salman Rushdie: “Bir parça karakter arayışında olan altı yazar”

PEN Amerika Merkezi’nin Fransız mizah dergisi Charlie Hebdo’ya İfade Özgürlüğü Cesaret Ödülü verme kararıyla başlayan tartışma büyüyor. Booker Ödüllü Salman Rushdie; Peter Carey, Michael Ondaatje ve Teju Cole gibi ödül törenini boykot etme kararı alan altı yazar için “korkaklar” dedi. Rushdie, yazarları ayrıca “Bir parça karakter arayışında olan altı yazar” olarak nitelendirdi.  

Merkezin Charlie Hebdo’ya ödül verme kararı sonrasında Peter Carey, Michael Ondaatje, Francine Prose, Teju Cole, Rachel Kushner ve Taiye Selasi, PEN Amerika yönetimine gönderdikleri mesajlarla törene katılmayacaklarını açıklamıştı. PEN Amerika’nın başat görevinin hükümet baskısına karşı özgür basını savunmak olduğunu vurgulayan Carey, “Nüfusunun geniş ve güçsüz bırakılmış bir kesimine karşı ahlaki yükümlülüklerini kabul etmeyen Fransız halkının kültürel kibirine PEN’in görünürde görmezden gelmesi ise bütün bu durumu içinden çıkılmaz bir hale getiriyor” demişti.

“Sadece altı korkak”

Salman Rushdie, tartışmaların gündeme gelmesinin ardından New York Times’a verdiği demeçte yazarların tutumunu yanlış bulduğunu şu sözlerle açıklamıştı: “Eğer bir ifade özgürlüğü kuruluşu olarak PEN bile karikatür çizdikleri için öldürülen insanları savunamayacak ve kutlayamayacaksa, açıkçası kuruluş adını hak etmiyor demektir. Gerek Peter ve Michael’a gerekse diğerlerine şu kadarını söyleyebilirim; umuyorum ki günün birinde kimse onların peşine düşmez.”

Sosyal medyayı aktif olarak kullanan yazarlar arasında ön sıralarda bulunan Rushdie, PEN Amerika Merkezi’nin ödül törenine katılmayacaklarını açıklayan altı yazar için Twitter hesabından “korkaklar” tanımlamasını kullandı. Rushdie, aralarında Peter Carey ve Michael Ondaatje gibi “sevdiği” ve “eski dostum” dediği isimlerin de bulunduğu yazarları “Bir karekter arayışında olan altı yazar” olarak niteledi. Rushdie’nin tweet’i şöyle: “Ödül verilecek. PEN sıkı duruyor. Sadece altı korkak. Bir parça Karakter Arayışında olan altı Yazar.”

Rushdie, sonrasında iletisinde kullandığı “korkak” (pussy) tabirini kullanmaması gerektiğini yazdı: “Re: korkaklar. Kelime, yanıtladığım bir tweet’te geçiyordu. Yeniden kullanmamam gerekirdi.”

“Şu iğrenç amalar olmadan fedakârlığı onurlandırın”

PEN’in Başkanı Andrew Solomon, kurumun mütevelli heyetine gönderdiği e-mail’de “Charlie Hebdo’nun savunduğu ilkeleri tasvip etmek veya ölüm tehditleri karşısında bu değerlere sıkı sıkıya bağlı kalan çalışanlarının cesaretini takdir etmek için herhangi birimizin karikatürlerinin içeriklerini de desteklemek zorunda olduğumuzu düşünmüyoruz” ifadelerine yer vermiş ve Charlie Hebdo’ya ödül verme kararını savunmuştu.

Solomon, konuyla ilgili olarak kendilerine iletilen destek mesajlarını da mütevelli heyetle paylaştı. Solomon’un heyete yönlendirdiği mesajda Salman Rushdie’ye ait şu ifadeler yer alıyor: “PEN’in şu iğrenç ‘amalar’ olmadan (Charlie Hebdo’nun) fedakârlığını onurlandırması ve katliamı kınaması çok yerinde bir karar. Bu konunun baskı gören veya ezilen bir azınlıkla uzaktan yakından ilgisi yok. Bu konunun, ziyadesiyle örgütlü, iyi finanse edilen ve ister Müslüman olsun ister olmasın hepimizi sinik bir sessizliğe mahkûm etmek isteyen bağnaz İslamcılara karşı verilen mücadeleyle yakından ilgisi var. Bu altı yazar, kendilerini bu projenin sevgili taşıyıcıları yapmışlardır. Şimdi PEN’in kendini kamuoyu önünde yiyip bitirmesini izlemenin şaibeli tatminini yaşayacaklar.”

PEN Amerika Merkezi, 5 Mayıs’ta Amerikan Doğa Tarihi Müzesi’nde düzenlenecek gala töreniyle Charlie Hebdo’ya Toni ve James C. Goodale İfade Özgürlüğü Cesaret Ödülü’nü takdim edecek. Törende ödül alacak isimler arasında oyun yazarı Tom Stoppard, Azeri gazeteci Khadija Ismayilova ve Penguin Random House’un CEO’su Markus Dohle da bulunuyor.