Man Booker Uluslararası'nın sahibi Olga Tokarczuk

İngilizceye çevrilen dünya edebiyatının en iyilerini seçmeyi hedefleyen Man Booker Uluslararası Edebiyat Ödülü’ne bu yıl Polonyalı yazar Olga Tokarczuk değer görüldü. Tokarczuk, Flights adlı romanıyla, daha önce aynı armağana değer görülen Han Kang ile László Krasznahorkai’ı geride bırakarak ödülü kazandı.

Bu yıl dokuzuncu kez sahibini bulan Man Booker Uluslararası Ödülü, dünyanın her yerinden yazarların İngilizceye çevrilmiş romanlarını değerlendirmeye alıyor ve eserin yazarı ile çevirmenini aynı anda onurlandırıyor. Tokarczuk, kitabını İngilizceye çeviren Jennifer Croft ile 50 bin sterlin tutarındaki para armağanını paylaştı.

Ödülün bu yılki adayları arasında, Han Kang ile László Krasznahorkai’ın yanı sıra, “Arap Booker’ı” olarak nitelendirilen Uluslararası Arap Edebiyatı Ödülü’ne de layık bulunan Iraklı yazar Ahmed Saadawi, İspanya’nın önemli yazarları arasında gösterilen Antonio Muñoz Molina ile Fransız yazar Virginie Despentes de bulunuyordu.  

Edebiyata şiir yazarak başlayan Tokarczuk, ilk kitabını 1989’da yayımladı; yazarın sekiz romanı ve iki öykü kitabı bulunuyor. Varşova Üniversitesi’nde psikoloji eğitimi alan Olga Tokarczuk, bugün Polonya’nın çok satan yazarları arasında yer alıyor. Tokarczuk, kendini Carl Jung’un öğrencisi olarak tanımlıyor ve edebiyatında Jung’un psikoloji öğretilerinden etkilendiğini dile getiriyor.

Tokarczuk’un “dünya, deneyimlerimizin kakofonisine ve uyumsuzluğuna dünyanın tek bir biçimde bütünleştirilmesinin olanaksızlığına, dünyadaki keşmekeşe, bölünüp yeni şekiller oluşturmasına karşın” sadık olmaya çalışan Koşucular adlı romanı, 2016’da Neşe Taluy Yüce çevirisiyle Türkçe okurla buluşmuştu. Man Booker Uluslararası’nı kazanan Flights ise, 17’nci yüzyıl ile günümüz arasında gidip gelen, insan anatomisi ve seyahat gibi temaları merkezine alan parçalardan örülü bir roman. Financial Times, romanı “şu zıvanadan çıkmış zamanıza göre felsefî bir öykü” olarak tanımlamıştı.

Başkanlığını Lisa Appignanesi’nin üstlendiği ve Michael Hofmann, Hari Kunzru, Tim Martin ve Helemi Oyeyemi’den oluşan seçici kurul, bu yıl ödüle başvuran 108 kitabı değerlendirmeye aldı. Flights’ın “geleneksel türde bir anlatı” olmadığını dile getiren Lisa Appignanesi, Olga Tokarczuk için “harikulade kıvrak bir zekâya, geniş hayal gücüne ve edebî canlılığa sahip bir yazar” yorumunda bulundu.

Man Booker Uluslararası Ödülü’ne geçen yıl, A Horse Walks Into A Bar adlı romanıyla, İsrail'in en önemli yazarlarından biri olarak kabul edilen David Grossman değer görülmüştü. (K24)