Man Booker Uluslararası'nın sahibi Jokha Alharthi

İngilizceye çevrilen dünya edebiyatının en iyilerini seçmeyi hedefleyen Man Booker Uluslararası Edebiyat Ödülü’ne bu yıl Celestial Bodies adlı kitabıyla Ummanlı yazar Jokha Alharthi değer görüldü. Kitapları İngilizceye çevrilen Ummanlı ilk yazar olan Alharthi, geçen yıl aynı ödülü kazanan Olga Tokarczuk, Annie Ernaux, Marion Poschmann, Alia Trabucco Zerán ve Juan Gabriel Vásquez’i geride bırakarak ödülü almaya hak kazandı.

Bu yıl onuncu kez sahibini bulan Man Booker Uluslararası Ödülü, dünyanın her yerinden yazarların İngilizceye çevrilmiş romanlarını değerlendirmeye alıyor ve eserin yazarı ile çevirmenini aynı anda onurlandırıyor. Alharthi, 50 bin sterlin tutarındaki para ödülünü, kitabı İngilizceye çeviren Marilyn Booth ile eşit olarak paylaşacak.

Man Booker Uluslararası’nın seçici kurulunda bu yıl Maureen Freely, Angie Hobbs, Elnathan John ve Pankaj Mishra görev aldı. İstanbul- Üç Şehrin Hikâyesi kitabıyla da tanınan tarihçi Bettany Hughes’un başkanlığını üstlendiği seçici kurul, ödül için 108 kitabı değerlendirmeye aldı.

Celestial Bodies, Ummanlı üç kız kardeşin ülkedeki değişimlere paralel olarak dönüşen hayatları üzerinden aile bağlarını merkeze alan bir hikâye anlatıyor. Bettany Hughes, romana ilişkin olarak “Normalde İngilizcede karşılaşma fırsatı bulamadığımız fikirlere, düşüncelere ve deneyimlere eriştiğimizi düşündük. Kitap, toplumsal cinsiyet, ırk, toplumsal farklılıklar ve kölelik gibi meseleleri analizinde aklınıza gelebilecek her türlü klişeden kaçınıyor” yorumunda bulundu. Hughes, romanın diğer adaylara kıyasla “daha az gösterişli” olduğunu söyledi ve seçici kurulun kitaptaki “üstü kapalı yeteneğe” hayran kaldıklarını vurguladı.

Jokha Alharthi, uzun listeye kaldığının açıklanmasının ardından, Celestial Bodies’in “uluslararası okurların Umman’da sanatı için yaşayan ve çalışan faal ve yetenekli bir yazar camiası olduğunu fark etmelerine katkı sağlamasını” umduğu yorumunda bulunmuştu. Marilyn Booth da Arapçadan çevrilen kitapların öncelikle sanat eseri olarak değil de toplumlara dair birer yol haritası gibi algılandığından yakınarak “Bu kitapta ‘Arap dünyasına’ dair öğrendiğimiz ilk şey orada parmak ısırtacak kurmaca yazarları olduğudur” dedi.

Man Booker Uluslararası Ödülü’ne geçen yıl Koşucular adlı romanıyla Olga Tokarczuk değer görülmüştü. Ödülün eski kazananları arasında İsmail Kadare, Alice Munro, Philip Roth, Lydia Davis, Han Kang ve David Grossman da bulunuyor.

Man Booker ve Man Booker Uluslararası, ödülün 18 yıldır sponsorluğunu üstlenen Man Group’un desteğini çekmesi nedeniyle 1 Haziran 2019 itibariyle sırasıyla Booker Ödülü ve Uluslararası Booker Ödülü adlarıyla anılacak. (K24)

Fotoğraf: Andy Rain/EPA