28 Nisan 2023
Seçim simülasyonuyla elde ettiğimiz sonuçları paylaşmaya Gaziantep, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Hatay, Isparta ve Mersin ile devam ediyorum.
İllerdeki ayrıntılara geçmeden önce öne çıkan noktaları şöyle özetleyebilirim:
Gaziantep’te AKP ve MHP’nin kaybettiği vekillikler CHP ve Yeşil Sol arasında paylaşılıyor ama Yeşil Sol’un kazandığı ikinci sandalye sallantıda. AKP 7, MHP 1, CHP 3, İYİP1, Yeşil Sol 2.
Giresun’da CHP yine 1 vekillik alıyor, AKP’nin 3’ten 2’ye düşen sandalyesi MHP’yi az farkla geçen İYİP’e gidiyor.
Gümüşhane’de Millet İttifakı’nın “fermuar liste” taktiği işe yarıyor: AKP 1, İYİP 1. Seçim yasası değişmeseydi AKP 2 vekilliği de alıyordu.
Yasa değişikliği Hakkari’de de AKP’ye bir vekil kaybettiriyor, Yeşil Sol 3’te 3 yaparken eski HDP’li Esat Canan’ın bağımsız adaylığının sonucu nasıl etkileyeceği merak konusu
Depremin en büyük yıkımı yarattığı Hatay’da ittifak politikaları karışık, seçmenin işi zor. Son seçimde 6-4-1 olan Cumhur, Millet ve Özgürlük Demokrasi ittifakları dağılımı 4-6-1 olarak değişecek gibi. Yeşil Sol ve TİP’in rekabeti CHP’ye yarayabilir.
Isparta’da İYİP’ tek sandalyesini korurken AKP’nin 3 olan vekilliği 2’ye düşüyor. Bu sandalyeyi kapan CHP.
Mersin’de 6-5-2 olan Cumhur, Millet ve Özgürlük Demokrasi ittifakları dağılımı 4-7-2 olarak değişiyor.
NOT: Alternatif ittifak modelleriyle ne tür sonuçlar ortaya çıkabileceği hakkında kamuoyuna fikir vermeyi hedefleyen bu simülasyonun sonuçları, yazının sonunda detaylı olarak açıklanan varsayımlar altında ele alınmalıdır. |
Gaziantep’teki seçmenler, son genel seçimlerde olduğu gibi TBMM'ye 14 milletvekili yollayacak.
Cumhur ve Millet ittifaklarındaki partilerin ayrı listelerle, Emek Özgürlük İttifakı'nın tek listeyle seçime gireceği Gaziantep’te simülasyonumuzu Senaryo 4 üzerinden gerçekleştireceğiz.
Bu senaryoya göre, Cumhur İttifakı partilerinin kaybettiği birer koltuk diğer iki ittifak arasında paylaşılıyor:
Böylece AKP 7, MHP 1, CHP 3, İYİP 1 ve Yeşil Sol 2 vekil kazanıyor.
İlin son sandalyesi 74.199 oyla Yeşil Sol’a gittiği için tehlikede. Simülasyon hesaplaması TİP’in oylarının tamamen Yeşil Sol’a gideceğini varsayıyor ancak Gaziantep’teki TİP seçmenlerinin tamamı bu yönde davranmayabilir. TİP’in ayrı liste çıkarmaması bu ilde belki de TİP’e oy verip Yeşil Sol’a oy vermeyecek seçmenlerin CHP’ye yönelmesine neden olursa Yeşil Sol’un ikinci sandalyesi CHP’ye kalabilir.
TİP’in hesaplanan oyunu görmek için Senaryo 1’e bakalım:
TİP’in ayrı listesi olsaydı bu durumdan kazançlı çıkan parti CHP olacaktı. Tablodan şu sonucu da çıkarabiliriz, eğer TİP seçmeni sandığa gitmez ya da CHP’ye oy verirse Yeşil Sol’un bir koltuğu CHP’nin olur.
Eski Adalet Bakanı Abdülhamit Gül AKP’nin ildeki birinci sıra adayı. Gül’ün bakanlık görevinden “İçişleri Bakanı Süleyman Soylu başta olmak üzere bazı bakanların yargıya müdahale girişimleri ve İstanbul Grubu'nun yargı içindeki faaliyetlerinden rahatsız olduğu” gerekçesiyle ayrıldığı iddiaları kamuoyuna yansımıştı.
Gaziantep’te 2018 seçim sonuçları şöyleydi:
YSK’nın ilan ettiği kesin aday listesine göre Gaziantep’te adayların listedeki sırası, ad, soyad, öğrenim ve meslek bilgileri şöyle:
ADALET VE KALKINMA PARTİSİ
MİLLİYETÇİ HAREKET PARTİSİ
CUMHURİYET HALK PARTİSİ
İYİ PARTİ
YEŞİLLER VE SOL GELECEK PARTİSİ
Tek seçim çevresinden oluşan Giresun, TBMM’ye geçen seçimdeki gibi 4 temsilci yollayacak.
İttifak partilerinin ayrı listelerle seçime gireceği ilde simülasyonumuzu Senaryo 1 üzerinden yapacağız:
Bu varsayımlar altında AKP 2 CHP 1 ve İYİP 1 vekillik kazanıyor.
Listenin sonundan 47.913 oyla TBMM’ye giden İYİP’li vekilin sandalyesi sallantıda.
AKP yaklaşık 5 bin ekstra oyla o sandalyeyi İYİP’ten geri alabilir. Böylece sandalye dağılımı 2018’deki durumuna döner: AKP 3, CHP 1.
İYİP bu sandalyeyi, Millet İttifakı’nın tek liste olarak seçime girdiği Senaryo 3’te, garantiye alabilirdi:
Olası diğer senaryolarda milletvekili dağılımında değişme olmayan Giresun’da 2018 seçim sonuçları şöyleydi:
YSK’nın ilan ettiği kesin aday listesine göre Giresun’da adayların listedeki sırası, ad, soyad, öğrenim ve meslek bilgileri şöyle:
ADALET VE KALKINMA PARTİSİ
MİLLİYETÇİ HAREKET PARTİSİ
CUMHURİYET HALK PARTİSİ
İYİ PARTİ
YEŞİLLER VE SOL GELECEK PARTİSİ
TÜRKİYE İŞÇİ PARTİSİ
Gümüşhane, TBMM’ye 2 vekil yollayan illerden biri.
Millet İttifakı partileri fermuar listeyle İYP adı altında tek listeyle, diğer ittifakların partileri ayrı listelerle seçime giriyorlar.
Erzincan’da temel aldığımız Senaryo 3’ün sonuçlarına göre, AKP ilde sahip olduğu 2 koltuktan birisini İYİP’e kaptırıyor:
Son sandalye 23.428 oyla İYİP’e gittiği bu senaryoda İYİP 6 bin farkla bu vekilliği koruyor. AKP oyunu ancak yüzde 60’a çıkarırsa 2018’de olduğu gibi 2 milletvekilini de alabilir.
Bu varsayımlar altında yüzde 60, ulaşılması güç bir oran.
Bu ilde de AKP seçim Yasası’nda yaptığı değişikliğin kurbanı oluyor:
Eğer milletvekili dağılımı 2018’deki gibi ittifakların toplam oyları üzerinden yapılsaydı Cumhur İttifakı yine 2-0 yapardı.
Gümüşhane’deki 2018 seçim sonuçları şöyle:
YSK’nın ilan ettiği kesin aday listesine göre Gümüşhane’de adayların listedeki sırası, ad, soyad, öğrenim ve meslek bilgileri şöyle:
ADALET VE KALKINMA PARTİSİ
MİLLİYETÇİ HAREKET PARTİSİ
İYİ PARTİ
YEŞİLLER VE SOL GELECEK
TÜRKİYE İŞÇİ PARTİSİ
Hakkari’den TBMM’ye bu seçimde de 3 milletvekili yollanacak.
İYİP ve TİP’in aday listesi vermediği ilde Senaryo 2 üzerinden hareket edeceğiz.
Yeşil Sol’un 3 milletvekilini de kazandığı Hakkari’de İYİP oylarının CHP’ye değil de MHP’ye gittiğini varsayarak yaptığımız simülasyonda AKP oylarını 1.500 kadar artırarak sandalyesini geri alabilir.
Ancak burada bir kez daha belirmek gerekir ki AKP Hakkari’de de kendi yaptığı yasa değişikliğin kurbanı oluyor ve Hakkari’deki 1 sandalyesini Yeşil Sol’a kaybediyor:
Eğer milletvekili dağıtımı ittifak oyları üzerinden yapılsaydı (Senaryo 6) AKP tek sandalyesini koruyabilirdi:
Esat Canan faktörü
Daha önce ANAP, CHP ve HDP milletvekili olan Esat Canan’ın bağımsız aday olduğunu not etmekte fayda var. Canan’ın Hakkari’deki seçim sonuçlarına nasıl etki edeceğini seçim gecesi görebileceğiz.
24 Haziran 2018’de yapılan genel seçimde Hakkari’deki durum şöyleydi:
YSK’nın ilan ettiği kesin aday listesine göre Hakkari’de adayların listedeki sırası, ad, soyad, öğrenim ve meslek bilgileri şöyle:
YEŞİLLER VE SOL GELECEK PARTİSİ
ADALET VE KALKINMA PARTİSİ
MİLLİYETÇİ HAREKET PARTİSİ
CUMHURİYET HALK PARTİSİ
Hatay, Türkiye'yi sarsan 6 Şubat 2023 depremlerinin belki de en büyük yıkımı yarattığı ilimiz.
Depremin ülke düzeyindeki oy oranlarına etkisinin simülasyon çalışmasında temel aldığımız anketlere yansıdığı başlangıç kabullerimizden birisi olsa da Hatay’ı özel olarak nasıl etkilediğine yönelik bir varsayımda bulunulmadık. Deprem yıkımının seçim bölgesi özelinde yaratmış olması muhtemel özel etkileri konusunda güvenilir bir veriye sahip olmadığımdan bu etki ihmal edilerek yapılan simülasyonumuzun sonuçları daha büyük bir ihtiyatla karşılanmalıdır.
Eğer depremin il bazındaki oy verme davranışlarına yönelik etkisinin ele alındığı çalışmaların sonuçları elime geçerse simülasyonu bu veriler üzerinden yeniden yapmak mümkün olacaktır.
Hatay ili tek seçim bölgesinden oluşuyor ve TBMM’ye bir önceki seçimde olduğu gibi yine 11 milletvekili gönderecek.
Yüksek Seçim Kurulu’nun ilan ettiği kesin aday listelerine göre ittifaklar açısından Senaryo 1 geçerli olacak. Yani Cumhur, Millet ve Emek Özgürlük ittifaklarındaki partiler AYRI listelerle seçime girecekler.
Simülasyon sonuçlarına göre Cumhur, Millet ve Emek Özgürlük ittifak partileri arasında 2018 seçiminde 6-4-1 olan milletvekili dağılımı 5-5-1 şeklinde değişecek:
Bu sonuçlara göre AKP 4, MHP 1, CHP 5, Yeşil Sol 1 sandalye kazanıyor.
Hatay’dan 11. sıradan TBMM’ye gidecek AKP’li aday 70.175 oy sınırında. Bu sandalye için AKP’nin en güçlü rakibi olan İYİP, yaklaşık 5 bin oy artışı sağlarsa AKP’nin 4. sırasındaki adayı yerine kendi liste başı adayını Meclis’e yollayabilir.
İttifak oyunları
Hatay’daki sandalye dağılımı farklı ittifak senaryolarında değişebiliyor. Örneğin CHP ve İYİP tek listeyle seçime girseydi (Senaryo 2) Cumhur İttifakı’ndan bir sandalye daha kapıyorlardı:
Bu senaryoda AKP 3, MHP 1, CHP 5, İYİP 1 ve Yeşil Sol 1 vekil kazanıyordu.
Emek ve Özgürlük İttifakı partileri kendilerine rakip
Yeşil Sol çatısı altında ve dışında birçok sosyalist parti/grup var. Bunların bir kısmı kendi ayrı ittifakları ya da partileri adıyla Yeşil Sol’dan ayrı olarak seçime katılıyor. Büyük bölümü ise Yeşil Sol’un ortak listelerinde yer alıyor.
Hepsi de kendisini sosyalist olarak tanımlayan ve Emek Özgürlük İttifakı içinde yer alan bu partiler arasında yalnızca TİP ayrı listelerle seçime katılıyor. Yeşil Sol ile ittifak yaparak yüzde 7’lik ülke barajı sorunu kalmayan TİP’in bu tercihi Emek ve Özgürlük İttifakı seçmenleri arasında çok tartışıldı. TİP’in ayrı listeyle seçime girdiği illerde daha hararetli olduğunu tahmin ettiğim bu tartışma seçimlerden sonra da devam edecek gibi görünüyor.
Bu tartışmalarda yararlı olabilir düşüncesiyle Hatay’daki olası senaryolara birkaç ek yapıyorum:
Emek ve Özgürlük İttifakı partilerinin toplam oyunun çok fazla değişmeyeceği varsayımı üzerinden olası 3 senaryo var. Bunlardan ilki Yeşil Sol ve TİP'in simülasyonda çıkan toplam yüzde 11,54 oyunu ilde yarı yarıya paylaşmaları:
Bu durumda Yeşil Sol’un Senaryo 1’deki milletvekili İYİP’e kaybedilir.
Oyların ağırlıklı olarak iki partiden birine verilmesi:
Varsayımlarımız altında, iki partiden birinin sandalye kazanabilmesinin en az yüzde 6,71 oyla mümkün olduğu görülüyor.
Tabii bu iki partiden birisi ya da her ikisi de birden CHP’den oy alabilirlerse durum yukarıdaki senaryolardan farklı olabilir.
Ancak Türkiye’deki oy verme davranışlarının özellikle CHP ve Yeşil Sol seçmenleri açısından hızlı değişmeyeceğini düşünüyorum. Deprem yıkımının yol açabileceği sonuçların hepimizi şaşırtabileceğini de akılda tutmak gerekir.
Gezi tutuklusu avukat Can Atalay, TİP’in birinci sıra adayı. Mücella Yapıcı ve Tayfun Kahraman'la birlikte Gezi Direnişi'nin sembol isimlerinden olan Atalay, Mimarlar Odası avukatı olarak Danıştay'da Gezi Parkı planlarını iptal ettirdi. Atalay, onlarca STK ve siyasal partinin içinde yer aldığı Taksim Dayanışması’nın da sözcülerindendi.
Depremi takip eden ilk günlerde sosyal medya paylaşımlarıyla Hatay’daki sıkıntıların Türkiye’nin gündemine girmesini sağlayan eski futbolcu Gökhan Zan da İYİP’ten ikinci sıra adayı.
Hatay’da 2018’deki seçimin sonuçları şöyleydi:
YSK’nın ilan ettiği kesin aday listesine göre Hatay’daki adayların listedeki sırası, ad, soyad, öğrenim ve meslek bilgileri şöyle:
ADALET VE KALKINMA PARTİSİ
MİLLİYETÇİ HAREKET PARTİSİ
CUMHURİYET HALK PARTİSİ
İYİ PARTİ
YEŞİLLER VE SOL GELECEK PARTİ
TÜRKİYE İŞÇİ PARTİSİ
Son Milletvekili Genel Seçimlerinde olduğu gibi Isparta bu seçimde de Parlamento’ya 4 temsilci yollayacak.
İttifak partilerinin ayrı listelerle katılacağı seçimde Senaryo 1 esas alınacak.
Simülasyon sonuçlarına göre Cumhur ittifakı Millet İttifakı’na karşı 3-1’lik üstünlüğünü kaybediyor:
AKP’in kaybettiği bir sandalye CHP tarafından kazanılıyor ve ilde milletvekilleri şu şekilde dağılıyor:
AKP2, CHP 1, İYİP 1.
Diğer ittifak senaryolarında da durum değişmiyor.
Isparta’da 2018 seçim sonuçları şöyleydi:
YSK’nın ilan ettiği kesin aday listesine göre Isparta’daki adayların listedeki sırası, ad, soyad, öğrenim ve meslek bilgileri şöyle:
ADALET VE KALKINMA PARTİSİ
MİLLİYETÇİ HAREKET PARTİSİ
CUMHURİYET HALK PARTİSİ
İYİ PARTİ
YEŞİLLER VE SOL GELECEK PARTİSİ
TÜRKİYE İŞÇİ PARTİSİ
Mersin’deki seçmenler 2018 seçiminde olduğu gibi bu yıl da TBMM’ye 13 milletvekili yollayacaklar.
İttifaklardaki partiler seçime ayrı listelerle katılacağı için Senaryo 1 geçerli olacak.
Bu senaryoya göre Cumhur, Millet ve Emek Özgürlük ittifakları arasında 6-5-2 şeklinde olan milletvekili dağılımı 4-7-2 şeklinde değişecek:
AKP ve MHP’nin kaybettiği birer milletvekilini kazanmayı başaran CHP milletvekili sayısını 3’ten 5’e çıkarıyor. İldeki milletvekili dağılımı şu şekilde gerçekleşiyor: AKP 3, MHP 1, CHP 5, İYİP 2 ve Yeşil Sol 2.
İldeki bu dağılım oldukça kararlı görünüyor. Temel alınan oy oranlarında sürpriz sayılabilecek bir değişim olmazsa Mersin’de Senaryo 1’in sonuçları değişmeyecektir.
Farklı ittifak senaryolarında da durum değişmiyor.
AKP’nin birinci sıra adayı Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati. Bir televizyon programında sunucunun sorusuna “Rakam vermeyeyim şimdi. Gözlerime bakar mısınız? Ne görüyorsunuz gözlerimde? … Ekonomi gözlerdeki ışıltıdır” şeklinde verdiği yanıtla kamuoyunda çok tartışıldı.
Mersin 2018 seçim sonuçları şöyle:
YSK’nın ilan ettiği kesin aday listesine göre Mersin’deki adayların listedeki sırası, ad, soyad, öğrenim ve meslek bilgileri şöyle:
ADALET VE KALKINMA PARTİSİ
MİLLİYETÇİ HAREKET PARTİSİ
CUMHURİYET HALK PARTİSİ
İYİ PARTİ
YEŞİLLER VE SOL GELECEK PARTİSİ
TÜRKİYE İŞÇİ PARTİSİ
Gelecek yazıda, İstanbul 1. Bölge, İstanbul 3. Bölge, Kars, Kastamonu, Kayseri ve Kırklareli simülasyon sonuçlarını paylaşacağım.
Simülasyonun uygulandığı sekiz ittifak senaryosu 14 Mayıs 2023’te yapılacak milletvekili seçimleri için hazırladığımız seçim similasyonunda, her seçim çevresinde farklı ittifak biçimleri dikkate alınarak olası sonuçlar sekiz farklı ittifak senaryosunda ele alındı. DEVA Partisi, Gelecek Partisi, DP, DSP, Hüda Par ve BBP; AKP ve CHP listelerinden seçime gireceğinden ayrıca ele alınmadı. Baraja takılmayacağı görülen üç ittifakın (Millet, Cumhur, Emek ve Özgürlük ittifakları) dışında kalan partiler, hesaplamada DİĞER adı altında birleştirildi. Ülke barajını aşacak üç ittifak ve partilerinin seçim çevrelerindeki anlaşmalarına bağlı olarak, olası bütün senaryolar simülasyona dahil edildi. Bu senaryolar şöyle: Senaryo 1: Cumhur, Millet ve Emek Özgürlük ittifaklarındaki partiler seçime AYRI listelerle girerse… Senaryo 2: Cumhur ittifakındaki partiler AYRI, Millet ve Emek Özgürlük ittifaklarındaki partiler ORTAK listelerle seçime girerse… Senaryo 3: Cumhur ve Emek Özgürlük ittifaklarındaki partiler AYRI, Millet ittifakındaki partiler ORTAK listeyle seçime girerse… Senaryo 4: Cumhur ve Millet ittifaklarındaki partiler AYRI, Emek ve Özgürlük İttifakı'ndaki partiler ORTAK listeyle seçime girerse… Senaryo 5: Cumhur İttifakı'ndaki partiler ORTAK, Millet ve Emek Özgürlük ittifaklarındaki partiler AYRI listelerle seçime girerse… Senaryo 6: Cumhur, Millet ve Emek Özgürlük ittifaklarındaki partiler ORTAK listelerle seçime girerse… Senaryo 7: Cumhur ve Millet ittifaklarındaki partiler ORTAK, Emek ve Özgürlük İttifakı'ndaki partiler AYRI listelerle seçime girerse… Senaryo 8: Cumhur ve Emek Özgürlük ittifaklarındaki partiler ORTAK, Millet İttifakı'ndaki partiler AYRI listelerle seçime girerse… |
Seçim Simülasyonu dizisinin daha önceki bölümleri
TIKLAYIN | Seçim simülasyonu: Bursa, Çanakkale, Çankırı ve Çorum'da olası milletvekili dağılımı TIKLAYIN | Seçim simülasyonu: Balıkesir, Bilecik, Bingöl, Bitlis, Bolu ve Burdur'da olası milletvekili dağılımı TIKLAYIN | Seçim simülasyonu: Antalya, Artvin ve Aydın'da olası milletvekili dağılımları TIKLAYIN | Seçim simülasyonu: Ankara'da 1., 2. ve 3. seçim bölgeleri ve Amasya'da olası milletvekili dağılımı |
Simülasyonun dayandığı varsayım ve veriler
Seçimlere Katılım Oranı Seçime katılım oranında, 24 Haziran 2018'de yapılan son TBMM seçimine katılım oranı temel alınmıştır. Uzmanların, seçimin önemi nedeniyle 14 Mayıs'ta katılım oranının biraz daha yükseleceği tahmini senaryolara yansıtılmıştır. Böylece, yurt içi (Yİ), yurt dışı (YD) seçime katılım oranları sırasıyla yüzde 89 ve yüzde 55 olarak kabul edilmiştir. Yüzde 89'luk yurt içi katılım oranına, her seçim çevresinde 2018 seçimlerindeki katılım düzeyi 1,009448 oranında artırılarak ulaşılmıştır.
Geçerli Oy Oranı Geçerli oy oranının, her seçim çevresinde bir önceki parlamento seçimindeki gibi olacağı kabul edilmiştir. Oyların Partilere Genel Dağılımı 14 Mayıs seçimleri için ilan edilen kayıtlı seçmen sayısına yukarıda paylaştığımız seçime katılım ve geçerli oy oranları uygulanarak, her seçim çevresindeki olası geçerli oy sayısına ulaşıldı. İkinci adımda; ilgili seçim çevresi için hesaplanan “geçerli oy” sayılarından, Türkiye geneli için “geçerli oy” sayısına ulaşıldı. Geçerli oyların partilere dağıtılmasında, partilerin Türkiye genelinde alacağı tahmin edilen oy oranları temel alındı. Tahmini oy oranlarında, 11 kamuoyu araştırma şirketinin Mart ayında yaptığı anketlere yansıyan oylarının ortalaması esas alındı. Simülasyon seçim çevresi temelli yapıldığı için bu oranlar yeni yayınlanacak araştırma sonuçları dikkate alınarak sürekli güncellenecek ve burada ana simülasyonda kullanılan oranlar yayımlanacaktır. Oyların Seçim Çevrelerinde Partilere Dağılımı Her parti için hesaplanan toplam geçerli oyun seçim çevrelerine dağıtılmasında, her partinin bir önceki seçimde o seçim çevresinde elde ettiği nispi/oransal gücü temel alındı. Örneğin; 2018 seçimlerinde A partisinin aldığı toplam 1000 oyun 50 adedi (yüzde 5) Diyarbakır'dan, 20 adedi (yüzde 2) Samsun'dan gelmiş olsun. 14 Mayıs 2023 seçimi için A partisinin toplam oyu 1500 olarak hesaplandıysa, bu 1500 oyun 75'i (yüzde 5) Diyarbakır'dan, 30'u (yüzde 2) Samsun'dan alınmış olarak varsayılacaktır. Önceki seçimde yer almayan partilerin oylarının seçim çevrelerine dağılımında ise şu yöntem izlendi: DEVA ve Gelecek partilerinin seçim çevrelerindeki oransal durumları, yukarıda açıklanan hesapların ortaya koyduğu AKP eğilimlerine göre, Yeşil Sol Parti'nin oransal durumu da HDP'deki eğilime göre tahmin edildi. TİP'in oransal durumu, CHP ve HDP eğilimleri sırasıyla yüzde 70 ve yüzde 30 oranlarında yansıtılarak tahmin edildi. Aynı şekilde, Zafer Partisi ağırlıklandırılması MHP üzerinden, Memleket Partisi de CHP üzerinden yapıldı. Milletvekili Dağılımı Hesabı Yurt dışı geçerli oylar da önce yukarıdaki gibi tahmin edilerek her seçim bölgesine ağırlıklı olarak dağıtıldı. Ardından, partilerin yurt dışı oylardaki ağırlığı dikkate alınarak partilerin seçim bölgesindeki oylarına eklendi. Milletvekili dağılımının hesaplanmasında siyasi partilerin her seçim çevresinde sahip olduğu yurt içi ve yurt dışı oylarının toplamı dikkate alındı. Yüzde 7'lik ülke barajını sadece 3 ittifakın (Millet, Cumhur, Emek ve Özgürlük) geçebileceği, bu ittifakların dışında kalan partilerin listelerinden milletvekili seçilemeyeceği varsayılmıştır. Ülke barajına takılma olasılığı bulunmayan üç ittifaktaki partilerin yukarıda açıklanan hesaplarla elde edilen oylarından hareketle, d'Hondt yöntemi kullanılarak milletvekili dağılımı yapıldı. D'Hondt Yöntemi Uygulaması Bu yöntemde baraj sorunu olmayan partilerin seçim bölgesindeki oyları alt alta yazılır. Daha sonra her partinin oyu sırasıyla 1'e, 2'ye, 3'e,… ta ki o seçim çevresinden çıkacak toplam milletvekili sayısına ulaşana kadar bölünür. Elde edilen sayılar büyükten küçüğe doğru sıralanır ve milletvekillileri bu sırayla o sayıların karşısındaki partilere dağıtılmış olur. İttifak oylarının hesaplanması Partilerin ittifak gereği ortak listeyle seçime girmeleri durumunda alacakları toplam oyun, seçime ayrı ayrı girselerdi alacakları oyların basit toplamı olacağı varsayılmıştır. Her seçim çevresinde ve/veya parti için farklı sonuçlar doğurabilecek ittifak politikaları, oyların basit toplamından farklı sonuçlara neden olabilecektir. Ancak simülasyon yaparken bu etkilerin toplam etkisi, hesaplama zorluğundan ve çok büyük etki yaratmayacağı düşünüldüğü için toplam etkinin sıfır olacağı kabul edilerek ihmal edilmişti. Simülasyon Hakkında Bir Uyarı 2018 seçimi verileriyle test edildiğinde oldukça güvenilir şekilde çalışan bu simülasyonun birçok önemli faktörü göz ardı ettiği unutulmamalıdır. Bu simülasyon, il il yapılmış bir kamuoyu çalışmasının ürünü değildir. Açıklanan varsayımlar altında, alternatif ittifak modelleriyle ve farklı oy oranlarında ne tür sonuçlar ortaya çıkabileceği hakkında kamuoyuna fikir vermeyi hedeflemektedir. Depremin neden olduğu, boyutları ve sonuçları tam olarak bilinmeyen seçmen mobilitesi başta olmak üzere bazı önemli faktörler, simülasyonun bu durumdan etkilenen seçim çevreleri için daha ihtiyatlı okunmasını gerektirmektedir. |
Sertuğ Çiçek kimdir?Sertuğ Çiçek, Ankara'da doğdu. Yenimahalle Öğretmen Kubilay İlkokulu ve Mustafa Kemal Lisesi Orta kısmında okudu. Elektroniğe olan merakı nedeniyle başladığı Yenimahalle Endüstri Meslek Lisesi Elektronik Bölümü'nü 12 Eylül 1980 darbesi döneminde iki yıl ara vermek zorunda kaldığı için ancak 1983 yılında bitirebildi. Aynı yıl girdiği Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi (Mülkiye) İktisat Bölümü'nden 1987 yılında mezun oldu. Gazeteciliğe 1989 yılında Cumhuriyet Gazetesi Ankara Bürosu'nda başladı. Sırasıyla gece, belediye ve ekonomi muhabiri olarak çalıştı. YÖK'ün düzenlediği yurtdışı yüksek lisans ve doktora bursu sınavını kazanarak 1993 yılında İngiltere'ye gitti. Birmingham Üniversitesi'nde ekonomi yüksek lisans (MsSoc) programını bitirdi. Türkiye'ye dönükten sonra Kırıkkale Üniversitesi'nde mecburi hizmetini tamamladı ve 2005'te istifa ederek özel sektöre geçti. İstanbul'da dershane sektöründe yöneticilik ve öğretmenlik yaptı. 2015'ten bu yana, Cumhuriyet'te işe girmesini teşvik ederek kendisini gece muhabirliğinden kurtaran Mülkiye sıralarından arkadaşı Doğan Akın'ın kurucusu olduğu T24'ün genel koordinatörlüğünü sürdürüyor. |
Yerel seçimlere katılmayan ve geçersiz oy kullananların sayısı, rekor denebilecek bir artışla, 15 milyon kişiyi aştı. Seçimlerin en çarpıcı genel sonucu CHP’nin AKP’yi geçerek birinci parti olmasıysa, ikinci çarpıcı sonuç da AKP oylarının 4,2 milyon kadar azalması oldu. AKP’nin ardından en büyük mutlak oy kaybı 1,7 milyon ile İYİ Parti ve 1,1 milyon ile MHP’de gözleniyor. Oylarını mutlak olarak artıran partiler arasında ise 3,3 milyon ile CHP, 2,8 milyon ile YRP, 639 bin ile DEM Parti öne çıkıyor. İşte il il, parti parti 31 Mart 2024 yerel seçimlerine toplu bir bakış…
Millet İttifakı partilerinden parlamentoya milletvekili taşıyan CHP’nin TBMM Grubu’nun küçülmesi, 14 Mayıs seçimlerinden beri tartışılıyor
İlk turda yurt içinde yüzde 88,08 olan seçime katılım oranı bazı illerde yüzde 65'e kadar düştü.
© Tüm hakları saklıdır.