Çiğdem Toker

24 Şubat 2023

İki günde 6 milyarlık 8 ihale

TOKİ, geride bıraktığımız üç gün içinde Kahramanmaraş, Hatay, Gaziantep, Adıyaman, Adana ve Kilis'te sekiz ihale yaptı. Bunun için firmaları çağırdı. Bu ihalelerin yaklaşık maliyetleri yani kamudan çıkacak kaynak üzerinden yapılacak bir hesaplamayla yaklaşık büyüklüğü bugünkü fiyatlarla 6 milyar TL; altı şehir için yapılan ihalelere konu projelerdeki konut sayısı ise yaklaşık 3770 civarında

Deprem felaketinde evleri yıkılmasına karşın şehirlerinden ayrılma imkanı bulunmayan ya da bunu istemeyen depremzedelerin barınma sorunu sürerken, yeni yapılacak kalıcı deprem konutların ihaleleri çok hızlı ve kapalı bir biçimde başladı. İktidar medyasına bağlı kuruluşlar, zemin etütlerinin yapıldığını iş makinelerinin çalıştığını duyursa da bu işleri hangi şirketlerin, kaça yapacağının bilgileri yok.

Son üç gün içinde Toplu Konut İdaresi'nin (TOKİ) pazarlık usulüyle yaptığı 8 ihalenin bilgilerine ulaştım. Bu yazıda kayıt düşmek amacıyla o ihalelere yer vereceğim. Kayıt düşmek gerekiyor. Çünkü öncelikle bu ihaleleri bilmek herkesin hakkı. İkincisi pazarlık usulüyle yapılan ihale bilgilerini, katılan şirketleri, maliyeti, ve sonuçlarını genel olarak kamuoyuyla paylaşma duyurma ihtiyacı duymayan kamu idarelerinin bu tutumu, sayısız ihalenin denetimini de sorunlu hale getiriyor.

* * *

TOKİ, geride bıraktığımız üç gün içinde Kahramanmaraş, Hatay, Gaziantep, Adıyaman, Adana ve Kilis'te sekiz ihale yaptı. Bunun için firmaları çağırdı. Bu ihalelerin yaklaşık maliyetleri yani kamudan çıkacak kaynak üzerinden yapılacak bir hesaplamayla yaklaşık büyüklüğü bugünkü fiyatlarla 6 milyar TL; altı şehir için yapılan ihalelere konu projelerdeki konut sayısı ise yaklaşık 3770 civarında.

Bu sayıların hem yerleşim yeri hem de konut sayısı bakımından artacağı da biliniyor. Ulaştığım bilgilere göre, -sonuçları henüz kesinleşmemiş olmak üzere- TOKİ'nin hafta başından bu yana yaptığı sekiz ihalenin isimleri, konut sayısı ve en düşük teklifi veren firmalar şöyle:

- Adıyaman Kahta'da yaptırılacak 297 konut 4 dükkanlı ticaret merkezi için 8 firmanın çağrıldığı ihalede uygun teklif 469 milyon TL ile Halil Koç-MFK Mühendislik ortaklığından geldi. İhaleye 8 firma çağrıldı.

(Yaklaşık maliyet: 480 milyon 172 bin 729 TL)

- Gaziantep Nurdağı'nda yaptırılacak 456 konut ile altyapı ve çevre düzenlemesi için yapılan ihaleye Gaziantep Gold Yapı-Tekon Yapı ortaklığı 777 milyon TL ile en düşük teklifi verdi. İhaleye 7 firma çağrıldı.

(Yaklaşık değer: 766 milyon 929 bin 989 TL)-1,31 üzerinde

- Gaziantep Islahiye'de yaptırılacak 399 konut ve 12 dükkan altyapı çevre düzenlemesi projesi için açılan ihalede en düşük teklifi 519 milyon TL ile yine Gaziantep Gold Yapı verdi. İhaleye 8 firma çağrıldı

(Yaklaşık değer: 545 milyon 936 in 948 TL)

- Kilis Merkez ilçede yaptırılacak 645 adet konut 4 dükkan ve bir cami için yapılan e ihalede en düşük teklifi 1 milyar 124 milyon TL ile Erzurum'da kurulu Akgün İnşaat verdi.

İhalede 7 firma yer aldı.

(Yaklaşık değer: 1 milyar 46 milyon 981 bin 125 TL) Yaklaşık değerin yüzde 7,36 üzerinde çıktı en düşük teklif.

- Adana Sarıçam'da yaptırılacak 590 adet 5 etap konut altyapı çevre düzenleme işini en düşük teklif 809 milyon 550 bin TL ile Aydın İnşaat-Dizmanlar Gayrımenkul ortaklığından geldi. İhaleye 8 firma çağrıldı.

(Yaklaşık değer: 828 milyon 750 bin 864 TL)

- Kahramanmaraş Afşin'de yaptırılacak 501 adet konut 18 dükkan 1 cami projesi için açılan ihalede en düşük teklifi 787 milyon 773 bin TL ile Okta İnşaat-Aşan Mühendislik ortaklığı verdi. 

(Yaklaşık değer: 814 milyon 756 bin 959 TL)

- Kahramanmaraş Pazarcık ilçesinde yaptırılacak 4 etap 518 konut altyapı ve çevre düzenlemesi ihalesinde en düşük teklifi 809 milyon TL ile İmaj Altyapı-Öztaç Petrol-Ayka Global şirketlerinden oluşan ortaklık verdi. İhaleye 8 firma çağrıldı.

(yaklaşık değer: 827 milyon 5305 TL)

- Hatay Altınözü ilçesinde yaptırılacak 364 konut 1 adet dükkanlı 5 ticaret merkezi altyapı projesi ihalesine en uygun teklifi 594 milyon 221 bin TL ile Kaizen Orman ürünleri-Hi-Ka Nakliye ortaklığı verdi. İhaleye sekiz firma çağrıldı.

(Yaklaşık değer: 608 milyon 265 bin 667 TL)

* * *

Yazının girişinde de belirttiğim gibi, bu sekiz ihale benim ulaşabildiklerim. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın mart ayında temelini atmak üzere 200 bin konut planlandığı açıklamasını hatırlamakta yarar var.

Bu yazıda aktardığım 8 ihale 3770 konutu içeriyor. 6 milyar liraya ulayan yaklaşık maliyet üzerinden kabaca hesapladığınızda bir konutun kamuya maliyeti çevre düzenlemesi, altyapı içinde olmak üzere yaklaşık 1,5 milyon TL görünüyor.

Bu da bize planlanan 200 bin konutun, -üstelik seçim öncesinde- ne kadar devasa bir kaynağı harekete geçireceği konusunda bir fikir verecektir. Kaynağı ileride tartışırız.

Çiğdem Toker kimdir?

Çiğdem Toker, Diyarbakır'da doğdu. Denizli Lisesi'nden mezun oldu. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. Gazeteciliğe üniversite öğrencisiyken Anka Ajansı'nda başladı. Günaydın, Ankara Ulus gazetelerinde, Nokta dergisinde stajlar yaptı.

Anadolu Ajansı'nın sınavlarını (1988) kazanarak, adliye, Devlet Güvenlik mahkemeleri (DGM), yüksek yargı muhabiri olarak çalıştı. 1990-1993 yıllarında haftalık Ekonomik Panorama dergisinde; sonrasında da kesintisiz 15 yıl Hürriyet Gazetesi Ankara Bürosu'nda ekonomi muhabiri olarak görev yaptı. Burada maliye, vergi, özelleştirme, enerji, rekabet politikalarını izledi. 1994 ve 2001 ekonomik krizlerini, IMF ile ilişkileri, kriz kapsamında çıkarılan kanunların TBMM'deki yasama süreçlerini haberleştirdi. Çeşitli ülkelerde Türkiye'nin taraf olduğu uluslararası toplantıları muhabir olarak takip etti.

Habertürk gazetesinin ilk Ankara temsilcisi olarak gazetenin Ankara bürosunu kurdu. İstifa ederek ayrıldı. İnternet gazetesi T24'ün ilk yayınlarında OECD'nin "Futbolda Kara Para Aklama" raporunu konu alan dizi yazısıyla yer aldı. Köşe yazarı ve Ankara Temsilcisi olarak çalıştığı Akşam gazetesinden, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'nun (TMSF) el koyma sürecinde kendi isteğiyle ayrıldı.

2013-2018 yılları arasında Cumhuriyet gazetesinde köşe yazarlığı yaptı. Gazetenin sahibi konumundaki Cumhuriyet Vakfı yönetimi değiştikten sonra kendi isteğiyle ayrıldı. 2018'de katıldığı Sözcü gazetesindeki yazılarına 2022 Kasım ayında ‘küçülme' gerekçesiyle son verildi. Fox TV kanalında yayımlanan "Orta Sayfa" adlı haber programında yorumcu olarak yer alıyor.

Eleştirel finans haberciliği olarak da tanımlanan yazıları hakkında kimileri astronomik, çok sayıda manevi tazminat davası açıldı. Konusu bir imar haberi olan yazısı hakkında hapis cezası istemiyle yargılandı. Kamu ihaleleri ve şirketleri konu alan çok sayıda yazısı da Sulh Ceza hâkimlikleri kararlarıyla erişime engellendi.


Kitapları

Adım da Benimle Beraber Büyüdü- Abdüllatif Şener, Doğan Kitap, 2008

"Türkiye'de Sağlıkta Kamu Özel Ortaklığı - Şehir Hastaneleri" kitabına makale katkısı, İletişim Yayınları, 2018

- Kamu İhalelerinde Olağan İşler - Tekin Yayınevi, 2019

Ödülleri

İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi "En Başarılı İktisat Muhabiri Ödülü" (1995)

- Sabah Gazetesi "Muammer Yaşar Bostancı Haber Yarışması Büyük Ödülü" (1997)

Türkiye Ziraat Odaları Birliği "Basında Tarım Ödülü" (2000)

Milliyet Gazetesi "Abdi İpekçi Barış ve Dostluk Ödülü" – "Taksiyarhis'in Zehra Teyzesi" başlıklı röportaj (2001)

Türkiye Gazeteciler Cemiyeti-TGC "Sedat Simavi Gazetecilik Ödülü" |"Evcil'in Dönüşü" dosyası – (2005)

- European Press Prize "The Mystery of the Secret Funds" – "Yorumcu Ödülü"nde kısa liste (2015)

Halkevleri "Basın Ödülü" (2016)

Uluslararası Şeffaflık Derneği Ödülü (2016)

İstanbul Tabip Odası "Basında Sağlık Ödülü" (2016, 2018 ve 2019)

- TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi "Emre Madran Koruma Ödülü" (2017 ve 2019)

Eskişehir - Bilecik Tabip Odası "Halk Sağlığı Ödülü" (2017)

ÇGD "Uğur Mumcu Araştırmacı Gazetecilik Ödülü" (2017)

ÇGD Bursa Şubesi "Meslekte Dayanışma Ödülü" (2018)

Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü "Uluslararası Cesaret Ödülü - Kısa liste" (2018)

Sedat Simavi Gazetecilik Ödülü – "Kamu İhalelerinde 21/b Usulü" dosyası-(2018)

Türk Üniversiteli Kadınlar Derneği "Önder Kadınlar Ödülü" (2019)

Rekabet Derneği "Adil Rekabete Katkı Ödülü" (2019)

- TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası "Hasan Balıkçı Onur Ödülü" (2020)

Halkevleri Dayanışma Ödülü (2020

Ankara Tabip Odası – "Şehir hastanelerinin ekonomi politiğini tüm gerçekliğiyle ortaya koyarak kamuya ve sağlık çalışanlarına etkilerini görünür kılan haberleri" nedeniyle (2021)

- TMMOB Şehir Plancıları Odası - Kent Planlama Basın Ödülü (2021)

İzmir Gazeteciler Cemiyeti "Hasan Tahsin Basın Özgürlüğü Ödülü" (2021)

SES Eşitlik ve Dayanışma Derneği "Yılın Kadınları" Ödülü (2021)

Alanya Gazeteciler Cemiyeti - Ulusal Basında Yılın Gazetecisi Ödülü (2021)