Çiğdem Toker

15 Mart 2023

Deprem ihalelerinde bölgesel eşitsizlik

TOKİ deprem ihalelerinin sonuçlarına bakıldığında en büyük payı yaklaşık 18,4 milyar liralık ihale ve 10 bin 374 adet konut ile Gaziantep aldı. Gaziantep'i 17,5 milyar TL ve 9476 adet konut ile Kahramanmaraş, 11,8 milyar TL ve 6735 konut ile ile Malatya izledi. Depremden etkilenen kentlerin nüfus ve yapılan ihalelerin toplam büyüklüklerine bakıldığında eşitsizlik görünüyor

Toplu Konut İdaresi'nin (TOKİ) deprem bölgesinde 21 Şubat'ta başlattığı konut ihaleleri sürüyor. Son olarak (10 Şubat) ihale sayısının 50'yi geçtiğini, ihalelerin parasal büyüklüğünün ise 47,6 milyar TL'ye ulaştığını aktarmıştım. Geçen Cuma gününden bu yana biri e-ihale olmak üzere , 13,1 milyar TL tutarında 13 ihale daha yapıldı.

Son ihalelerle birlikte deprem konutları için verilen tekliflerin toplam parasal büyüklüğü 60,7 milyar TL'ye ihale sayısı ise 66'ya ulaştı.

SON İHALELER, TEKLİFLER, ŞİRKETLER

7 Mart 2023

- Gaziantep Islahiye 4. Etap 1. Bölge 428 adet konut için yapılan e-ihalede en düşük teklifi 796 milyon TL ile MR Grup verdi.

8 Mart 2023

- Gaziantep Şahinbey ilçesi Burçkarakuyu mahallesi 2. Bölge 6. Etap 664 adet konut altyapı ve çevre düzenlemesi ihalesinde en düşük teklifi 1 milyar 44 milyon TL ile Epsilon İnşaat verdi.

- Adana Çukurovaa ilçesi Şambaydı mahallesi 1. Etap 581 adet konut ve altyapı çevre düzenlemesi ihalesinde en düşük teklifi 1 milyar 169 milyon TL ile Aydur İnşaat verdi.

- Malatya Akçadağ ilçesi 2. Etap 333 adet konut inşaatı ile altyapı ve çevre düzenlemesi işinde en düşük teklifi 585 milyon TL ile Agel İnşaat- Agel Taahhüt verdi. 

- Malatya Battalgazi ilçesi Çamurlu Mahallesi 981 adet konut için yapılan ihalede en düşük teklifi 1 milyar 165 milyon TL ile Er Konut İnşaat-Alkazan İnşaat ortaklığı verdi.

9 Mart

- Kilis 1. Etap Musabeyli ilçesi Batı kırsalı 93 adet (en az 3 köyde). Deprem konutu ihalesinde en düşük teklifi 280 milyon TL ile Varol İnşaat verdi.

- Kilis 2. Etap Musabeyli ilçesi Batı kırsalı 93 adet (en az 3 köyde). Deprem konutu ihalesinde en düşük teklifi 229 milyon 900 bin TL ile Mustafa Ekşi inşaat verdi.

- Kahramanmaraş Elbistan ilçesi Karaelbistan mahallesi 6. Etap 926 adet konut ihalesinde en düşük teklifi 1 milyar 677 milyon 500 bin TL ile Medsan Asfalt-Durmaz Otomotiv-Re-na İnşaat ortaklığı verdi.

- Malatya 1. Etap Kırsal 500 adet deprem konutu inşaatı ihalesinde en düşük teklifi 1 milyar 389 milyon 999 bin 169 TL 60 kuruş ile İmaj Altyapı-Anakent Planlama-Fiba Halı ortaklığı verdi.

10 Mart

- Adıyaman 1. Etap Kırsalı 500 adet deprem konutu ihalesinde en düşük teklifi 1 milyar 600 milyon TL ile Altındağ İnşaat verdi. 

- Kahramanmaraş Göksun ilçesi Yantepe mahallesi 2. Etap 605 adet konut ihalesinde en düşük teklifi, 1 milyar 195 milyon 556 bin TL ile Ottotek İnş.-Binbay Yapı ortaklığı verdi.

- Elazığ Merkez ilçe Aşağıç Holpenk mahallesi 505 adet konut inşaatı ile altyapı ve çevre düzenleme işi ihalesinde en düşük teklifi, 846 milyon 368 bin TL ile Tetiş Yapı-M.Y.S Yol Yapı ortaklığı verdi.

- Gaziantep Islahiye ilçesi 4. Etap 2. Bölge 603 adet konut inşaatı ile altyapı ve çevre düzenleme işi ihalesinde en düşük teklifi, 1 milyar 139 milyon TL ile İntek Konut İnşaat şirketi verdi.

BÖLGESEL EŞİTSİZLİK

TOKİ deprem ihalelerinin sonuçlarına bakıldığında en büyük payı yaklaşık 18,4 milyar liralık ihale ve 10 bin 374 adet konut ile Gaziantep aldı. Gaziantep'i 17,5 milyar TL ve 9476 adet konut ile Kahramanmaraş, 11,8 milyar TL ve 6735 konut ile ile Malatya izledi. Depremden etkilenen kentlerin nüfus ve yapılan ihalelerin toplam büyüklüklerine bakıldığında eşitsizlik görünüyor. Bugüne kadar Hatay için yapılan ihale büyüklüğü 3,4 milyar TL konut sayısı ise 2169'da kaldı. Bu, deprem konutları için bugüne kadarki toplam ihale büyüklüğüyle kıyaslandığında yüzde 5,6 civarında bir paya karşılık geliyor. Hatay'ın uğradığı yıkım ortadayken bu eşitsizlik izaha muhtaç görünüyor.

DAİRE BAŞINA MALİYET 1,7 MİLYON

Öte yandan ihalelerde verilen teklifler projedeki konut sayılarına bölündüğünde, konut başına maliyetin çok yüksek olduğu görünüyor. Bugüne kadar yapılan 60'ın üzerindeki ihalenin ortalaması alındığında, daire başına maliyetin 1,7 milyon TL'yi geçtiği görünüyor.

Dosyalar gizli olduğu için bu hesaplamaların da nasıl yapıldığı ve müteahhitlik şirketlerinin kârlılığı önem kazanıyor. 

Çiğdem Toker kimdir?

Çiğdem Toker, Diyarbakır'da doğdu. Denizli Lisesi'nden mezun oldu. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. Gazeteciliğe üniversite öğrencisiyken Anka Ajansı'nda başladı. Günaydın, Ankara Ulus gazetelerinde, Nokta dergisinde stajlar yaptı.

Anadolu Ajansı'nın sınavlarını (1988) kazanarak, adliye, Devlet Güvenlik mahkemeleri (DGM), yüksek yargı muhabiri olarak çalıştı. 1990-1993 yıllarında haftalık Ekonomik Panorama dergisinde; sonrasında da kesintisiz 15 yıl Hürriyet Gazetesi Ankara Bürosu'nda ekonomi muhabiri olarak görev yaptı. Burada maliye, vergi, özelleştirme, enerji, rekabet politikalarını izledi. 1994 ve 2001 ekonomik krizlerini, IMF ile ilişkileri, kriz kapsamında çıkarılan kanunların TBMM'deki yasama süreçlerini haberleştirdi. Çeşitli ülkelerde Türkiye'nin taraf olduğu uluslararası toplantıları muhabir olarak takip etti.

Habertürk gazetesinin ilk Ankara temsilcisi olarak gazetenin Ankara bürosunu kurdu. İstifa ederek ayrıldı. İnternet gazetesi T24'ün ilk yayınlarında OECD'nin "Futbolda Kara Para Aklama" raporunu konu alan dizi yazısıyla yer aldı. Köşe yazarı ve Ankara Temsilcisi olarak çalıştığı Akşam gazetesinden, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'nun (TMSF) el koyma sürecinde kendi isteğiyle ayrıldı.

2013-2018 yılları arasında Cumhuriyet gazetesinde köşe yazarlığı yaptı. Gazetenin sahibi konumundaki Cumhuriyet Vakfı yönetimi değiştikten sonra kendi isteğiyle ayrıldı. 2018'de katıldığı Sözcü gazetesindeki yazılarına 2022 Kasım ayında ‘küçülme' gerekçesiyle son verildi. Fox TV kanalında yayımlanan "Orta Sayfa" adlı haber programında yorumcu olarak yer alıyor.

Eleştirel finans haberciliği olarak da tanımlanan yazıları hakkında kimileri astronomik, çok sayıda manevi tazminat davası açıldı. Konusu bir imar haberi olan yazısı hakkında hapis cezası istemiyle yargılandı. Kamu ihaleleri ve şirketleri konu alan çok sayıda yazısı da Sulh Ceza hâkimlikleri kararlarıyla erişime engellendi.


Kitapları

Adım da Benimle Beraber Büyüdü- Abdüllatif Şener, Doğan Kitap, 2008

"Türkiye'de Sağlıkta Kamu Özel Ortaklığı - Şehir Hastaneleri" kitabına makale katkısı, İletişim Yayınları, 2018

- Kamu İhalelerinde Olağan İşler - Tekin Yayınevi, 2019

Ödülleri

İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi "En Başarılı İktisat Muhabiri Ödülü" (1995)

- Sabah Gazetesi "Muammer Yaşar Bostancı Haber Yarışması Büyük Ödülü" (1997)

Türkiye Ziraat Odaları Birliği "Basında Tarım Ödülü" (2000)

Milliyet Gazetesi "Abdi İpekçi Barış ve Dostluk Ödülü" – "Taksiyarhis'in Zehra Teyzesi" başlıklı röportaj (2001)

Türkiye Gazeteciler Cemiyeti-TGC "Sedat Simavi Gazetecilik Ödülü" |"Evcil'in Dönüşü" dosyası – (2005)

- European Press Prize "The Mystery of the Secret Funds" – "Yorumcu Ödülü"nde kısa liste (2015)

Halkevleri "Basın Ödülü" (2016)

Uluslararası Şeffaflık Derneği Ödülü (2016)

İstanbul Tabip Odası "Basında Sağlık Ödülü" (2016, 2018 ve 2019)

- TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi "Emre Madran Koruma Ödülü" (2017 ve 2019)

Eskişehir - Bilecik Tabip Odası "Halk Sağlığı Ödülü" (2017)

ÇGD "Uğur Mumcu Araştırmacı Gazetecilik Ödülü" (2017)

ÇGD Bursa Şubesi "Meslekte Dayanışma Ödülü" (2018)

Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü "Uluslararası Cesaret Ödülü - Kısa liste" (2018)

Sedat Simavi Gazetecilik Ödülü – "Kamu İhalelerinde 21/b Usulü" dosyası-(2018)

Türk Üniversiteli Kadınlar Derneği "Önder Kadınlar Ödülü" (2019)

Rekabet Derneği "Adil Rekabete Katkı Ödülü" (2019)

- TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası "Hasan Balıkçı Onur Ödülü" (2020)

Halkevleri Dayanışma Ödülü (2020

Ankara Tabip Odası – "Şehir hastanelerinin ekonomi politiğini tüm gerçekliğiyle ortaya koyarak kamuya ve sağlık çalışanlarına etkilerini görünür kılan haberleri" nedeniyle (2021)

- TMMOB Şehir Plancıları Odası - Kent Planlama Basın Ödülü (2021)

İzmir Gazeteciler Cemiyeti "Hasan Tahsin Basın Özgürlüğü Ödülü" (2021)

SES Eşitlik ve Dayanışma Derneği "Yılın Kadınları" Ödülü (2021)

Alanya Gazeteciler Cemiyeti - Ulusal Basında Yılın Gazetecisi Ödülü (2021)