Barış Soydan

26 Nisan 2019

Fikri takip: İşçi sınıfı kime oy verdi?

"Kriz AKP'ye işçi desteğini eritiyor..."

“Benim fabrikamda ve Türkiye’nin genelinde işçi sınıfının yüzde 80’i AKP’ye oy verir.”

Otomotiv yan sanayinde faaliyet gösteren EG Pres ile EG Süspansiyon’un Yönetim Kurulu Başkanı Erol Gülmez, 6 ay önce böyle demişti. O dönemde aynı zamanda CHP Bursa İl Sekreteri olan Gülmez’in sözlerini T24’te “İşçilerini AKP'den vazgeçiremeyen CHP'li sanayicinin anlattıklarıdır” başlığıyla yazmıştım. Özet: Kemal Kılıçdaroğlu, Bursa’ya geldiğinde Gülmez’in fabrikasını da ziyaret etmiş, CHP’nin asgari ücreti 2.200 liraya yükseltme vaadini bizzat anlatmış ama işçiler 24 Haziran seçiminde yine de gidip AKP’ye oy vermişti. Erol Gülmez sadece kendi fabrikasında değil Bursa genelinde işçilerin AKP'ye oy verdiğini söylüyordu.

24 Haziran’dan kısa süre sonra ekonomik kriz patladı. Bursa ekonomisinin belkemiğini oluşturan otomotiv sektöründe işler bıçakla kesilmiş gibi durdu. Bursa krizden en çok etkilenen kentlerden biri oldu. Binlerce işçi kapı önüne kondu…

İşçiler 31 Mart yerel seçiminde ne yaptı? Bu sorunun yanıtını öğrenebilmek için Erol Gülmez’i aradım. Erol Bey yılbaşında, Nilüfer Organize Sanayi Bölgesi’nin (NOSAB) yönetim kurulu başkanlığına seçilmiş. Ve iki karpuzu bir koltukta taşıyamayacağı düşüncesiyle CHP Bursa İl Sekreterliği görevini bırakmış. Gülmez’e soruyorum:

-İşçi sınıfı 31 Mart'ta ne yaptı?

Cevap:

-AKP eskiden işçiler arasında neredeyse tulum çıkarırdı. Ama bu seçimde işçi oyu yüzde 50’ye yakın düştü. Pek çok işçinin en azından büyükşehirde Mustafa Bozbey’e (CHP Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Adayı) verdiğine şahidim.

CHP gerçekten de 31 Mart'ta Bursa'da büyük bir çıkış gerçekleştirdi. Geçen yerel seçimde yüzde 24 olan oylarını yüzde 47'ye çıkardı. Bunda İyi Parti ve HDP'nin desteğinin de payı var ama krizin etkisi çok büyük. 

Erol Gülmez:

-“Bursa işçi şehri. Çok işsiz var. Birçok işletmede işçi sayısı yüzde 50 düştü.”

İşçi çıkarmak zorunda kalanlardan biri de Erol Gülmez’in kendisi:

-“Küçülürken önce gönüllülerden başlıyoruz. Bazen gönüllüler yeterli oluyor. Çünkü herkesin kart borcu var, işten çıkarılınca toplu para alıyorlar. Bu arada işsizlik ödeneği ile idare ediyorlar.”

Gülmez’e göre işsizlik maaşı, işsiz kalanların tepkisini şimdilik törpülüyor. Peki ödenek bitince ne olacak?

-“İç piyasa çok kötü. Ana sanayi firmaları, tedarikçilerine her ay yılın nasıl geçeceğine dair öngörülerini verir. Öngörülerde hızla aşağıya doğru bir iniş var. Kriz sürerse AKP'nin oylarındaki erime sürer."

Yanıtını merak ettiğim bir başka soru: İşsizlikteki korkutucu artış toplumsal bir patlamaya yol açar mı?

-“Bizde sosyal patlama olmaz. Öyle bir kültür yok. Her şeyden önce bizdeki işçiler Avrupalı işçiler gibi değil; birçoğu kırsal kökenli ve temel ihtiyaçlarını köylerden karşılamaya devam ediyorlar.”

Son bir soru: Krize rağmen AKP Bursa’yı korumayı nasıl başardı? Erol Gülmez’e göre bunun ana sebebi MHP desteği. İkinci sebep, kırsal nüfusun iktidarı desteklemeye devam etmesi…

***

T24’te daha önce sadece Bursa’da değil, Tekirdağ’ın işçi sınıfı ağırlıklı bazı ilçelerinde de AKP’ye oy kayması olduğunu yazmıştım. Nitekim Erdoğan 24 Haziran seçimlerinde Türkiye’nin en büyük organize sanayi bölgelerinden birinin bulunduğu, sol jargonla “proleteryanın beşiği” Çerkezköy’de yüzde 50 oy almayı başarmıştı. Ama 31 Mart’ta burada da tablo değişti. CHP adayı Çerkezköy’de kazanmayı başardı. Millet İttifakı Çerkezköy’de yüzde 50 alırken, Cumhur ittifakı bu kez yüzde 45’te kaldı…

Anlaşılan o ki, kriz AKP'ye işçi desteğini eritiyor...