Müziğin yalnızca sahnede değil, kuliste, yemek masasında, prova odasında da yaşandığı bir festival düşünün. Sanatçılar yalnızca performanslarını sergilemiyor; birbirlerinin konserlerine gidiyor, atölyelere katılıyor, dinleyicilerle sohbet ediyor. Henüz çok genç olan Show of Hands, işte tam da bu ruhla İstanbul’da üçüncü kez düzenleniyor.

Bu özel festivalin yaratıcılarından biri olan A.K. Müzik’ten Kerim Selçuk, Show of Hands’in nasıl ortaya çıktığını, bağımsız bir festival yapmanın zorluklarını ve izleyicilere sundukları deneyimi anlattı. İstanbul’un kültürel sahnesine yeni bir soluk getiren bu festivalin arka planına birlikte göz atalım.

Kerim Selçuk

- Şehrin en genç festivallerinden biri olan Show of Hands Festivali’ni düzenleme fikri nasıl ortaya çıktı?

Biz festivallerin öncesinde bir plak ve dağıtım şirketiyiz. Çok uzun zamandır müzikle ilgili neredeyse her işi yapıyoruz. Biraz daha niş bir alandayız. Klasik müzik ve caz ağırlıklı bir tarzımız var. Dolayısıyla müziğin etrafındaki her şeyi yapmak istiyoruz ve tek eksiğimiz bir festivalimizin olmaması idi. İranlı bir arkadaşımızın Hermes isimli bir plak şirketi var. Biz de burada onları temsil ediyoruz. Onlar, İran’da bu festivali yapıyorlardı. Sonra “Bu festivali İstanbul’a taşısak mı” diye konuşmaya başladık ve çalışmalara girdik. Uzunca bir hazırlık sürecinin ardından ilkini 2023 yılında gerçekleştirdik. Bu yıl üçüncüsü yapılacak.

- Bu festivalin diğerlerinden farkı nedir?

Festivalimiz ilginç özellikleri olan bir festival. Bir yandan doğaçlama festivali olarak adlandırılabilir ama aslında kendimizi doğaçlama ile sınırlamıyoruz. Katılan sanatçılara baktığınızda ya çağdaş klasik müzik sanatçıları ya da caz müzisyenleri olduğunu görüyorsunuz. Her biri kendi doğaçlamalarını burada sunuyor. Farklı bir festival çünkü sanatçıları festival süresi boyunca burada ağırlamaya çalışıyoruz. Organizasyon boyunca sanatçılar yalnızca kendi konserlerini vermekle kalmıyor, birbirlerinin konserlerine gidiyor, atölyelere katılıyor, birlikte yemek yiyor ve sohbet ediyorlar. Genellikle festivallerde sanatçılar gelir, sahneye çıkar ve ertesi gün uçağına binip gider. Biz burada farklı bir şey yaratmak istedik. Aynı şekilde, bu iletişimi sadece sanatçılarla değil, izleyicilerle de sağlıyoruz. Yemek yerken yanınıza akşam sahneye çıkacak sanatçılardan biri oturabiliyor. Konuşabilecekleri, sanatçıları daha yakından tanıyabilecekleri bir atmosfer oluşturmak istedik. Bu anlamda diğerlerinden ayrılan bir organizasyon oldu. Festival kapsamında konserlerimizin yanı sıra panellerimiz, atölye çalışmalarımız ve film gösterimlerimiz de var. Konserler dışındaki tüm etkinliklerimiz de ücretsiz.

- Festivalin programını nasıl planlıyorsunuz? Kavramsal bir teması var mı?

Diğer birçok festivalin aksine belirli bir tema üzerinden gitmiyoruz. Daha çok, festivalin ruhuna uygun sanatçılar ve projeleri bir araya getirmeye çalışıyoruz.

"Dört günde yaklaşık 800 izleyici ağırladık"

- İlk yıl kaç kişi izledi? Seyirci profili hakkında bir veri var mı?

İlk yıl, büyük deprem felaketinin olduğu yıldı, dolayısıyla kesin bir rakam vermek çok zor. Ama geçen yıla baktığımızda, 4 gün boyunca yaklaşık 750-800 arası izleyici ağırladık. Zaten festivalin gerçekleştiği mekan çok büyük değil. Özellikle konservatuvar öğrencilerinin ilgisi bizi sevindirdi.

- Festivalin hedef kitlesini belirlediniz mi?

Önceden belirlenmiş net bir hedef kitlemiz yok ama bu tarz bir festivale kimlerin ilgi göstereceğini az çok tahmin edebiliyorduk. Açıkçası öğrencilerin daha yoğun katılım göstermesini bekliyorduk ama umduğumuz kadar gelmediler. Oysa atölyeler ücretsiz olduğu için konservatuvar öğrencileri ve genç müzisyenler için büyük bir fırsat sunduğumuzu düşünüyoruz. Önümüzdeki yıllarda onların katılımını artırmayı umuyoruz.

- Festivalin bilet fiyatı politikası nasıl?

Bütün festival için kombine bilet alırsanız tüm etkinliklere katılabiliyorsunuz. Günlük biletlerde ise bir biletle iki konser izleme şansı sunuyoruz. İnsanların rahatça bilet alabileceği bir politikamız var.

"Asıl gelir kaynağımız bilet satışlarından gelmiyor"

- Festivalin finansal modeli nasıl işliyor? Sponsorluk desteği alıyor musunuz?

Asıl gelir kaynağımız bilet satışlarından gelmiyor. Küçük çaplı destekçilerimiz var. Ayrıca konsolosluklar, kendi ülkelerinin sanatçılarını desteklemek adına ulaşım veya bütçe katkısında bulunuyorlar. Ancak bunlar büyük finansal destekler değil, daha çok iş birliği amaçlı destekler. 

- Bağımsız bir festival yapmak mümkün mü?

Mümkün değil. Tamamen bağımsız yapmaya kalkarsanız tüm masrafları cebinizden karşılamanız gerekir ki bu da sürdürülebilir bir model olmaz. Festivalin devamlılığı için destek mekanizmaları oluşturmak gerekiyor.

- Bir kültür inşa etmek üzerine ne söylemek istersiniz?

Bu derin bir konu. Kültür endüstrisinin içindeyiz ama aynı zamanda kültürel izleyicisini de biz belirliyoruz. Yani dünyada yapılan iyi şeyleri burada da gerçekleştirmek istiyoruz. İnsanlara farklı bir deneyim sunmak istiyoruz.

- AK Müzik’in bu sene 25. yılı kutlanıyor. Festivalin müzik prodüksiyon tarafıyla nasıl bir bağı var?

AK Müzik 25 yıldır belli bir çizgide, belli bir standardı koruyarak çalıştı. Yapımcı kimliğimizle müzik alanında belirli bir alan oluşturduk. Festival tarafında ise yeni olsak da aynı çizgimizi ve inandığımız müzik anlayışını sürdürüyoruz.

- Festivalin görsel kimliği oldukça dikkat çekici. Logonuz ve afişleriniz çok başarılı. Bunları kim tasarlıyor?

Her yıl farklı bir sanatçı ile çalışıyoruz. Bu yıl Japon bir sanatçı tasarladı. Geçen sene Hintli bir sanatçı yapmıştı. Özellikle caz albüm kapaklarıyla tanınan bir sanatçıydı. Görsel kimliğin de festival ruhuna uygun olmasına önem veriyoruz.

- Bir insan neden festival yapmak ister?

Sevdiğiniz bir alanın içinde olmak, onu bir adım öteye taşımak için. Biz zaten müzik yapımcısı olarak müziğin içindeyiz ama bir festival düzenlemek, sanatçılarla ve izleyicilerle başka bir bağ kurmayı sağlıyor. Festivalin bir iş birliği olduğunu düşünüyoruz. 

- Festival sürecinde en unutulmaz anlar neler oldu? Bittiğinde ne hissediyorsunuz?

Son uçak kalktığında rahatlıyoruz. Festival süresince birçok insan gelip gidiyor, çok fazla yoğunluk oluyor. Bittiğinde ise büyük bir huzur hissediyoruz. Güzel bir şeyin parçası olmak başlı başına tatmin edici.

"Metal konserlerinin son yıllarda hızla dolması bizi çok şaşırtıyor"

- Son yıllarda Türkiye’de konser ve festival sayısı arttı. Bunu nasıl değerlendiriyorsunuz?

İlginç bir şekilde her tür müzik kendi dinleyicisini buluyor. Ancak bazen çok büyük isimlerin bileti indirime girerken, hiç beklenmedik grupların konserleri kapalı gişe olabiliyor. Özellikle metal konserlerinin son yıllarda hızla dolması bizi çok şaşırtıyor.

- İnsanların ekonomik durumu kötüleşirken konserlere yönelmeleri hakkında ne düşünüyorsunuz?

İnsanlar, içinde bulundukları ruh halinden kaçış noktaları arıyor. Konserler, sosyalleşmenin ve ruhen rahatlamanın iyi bir yolu. Bir gün meyhanede yemek yerseniz, bir konser biletinden daha fazla ödeyebilirsiniz. Bu yüzden konserler hâlâ ilgi görüyor.

- İnsanlar neden sizin festivalinize gelsinler?

Çünkü burada gerçekten iyi, içtenlikli müzik bulabilirler. Sanatçılarla sohbet edebilir, onlarla yan yana oturup müzik dinleyebilirler. Farklı bir deneyim yaşamak için Show of Hands’e gelmeliler!

YARIN: Müzisyen ve organizatör Gökhan Tunçişler, büyük organizasyon şirketlerinin sektöre etkisini ve Türkiye’de para aklamanın müzik dünyasında nasıl yer edindiğini anlatıyor...