Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Kadın Gazeteciler Komisyonu, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü nedeniyle kadın gazetecilerin mesleki çalışma şartlarını ortaya koymak ve karşılaştıkları zorluklara mercek tutmak amacıyla bir panel düzenledi.
Medyada Kadın Yoksulluğu Toplantısı 7 Mart 2025 Cuma günü saat 14.00’te TGC Burhan Felek Konferans Salonu’nda yapıldı. Toplantıda DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, T24 Yazarı Çiğdem Toker, TGC Yönetim Kurulu üyesi, Kadın Gazeteciler Komisyonu Koordinatörü, Medyascope Haber Müdürü Göksel Göksu ve TGS Kadın Gazeteciler Komisyonu Sekretarya Üyesi Gülfem Karataş konuştu. Moderatörlüğü ise Kadın Gazeteciler Komisyonu Başkanı Ayşegül Aydoğan Atakan üstlendi. Toplantıda Türkiye’de ve medya sektöründe cinsiyet eşitliği, ücret, kariyer, gelecek kaygısı sorunları ele alındı.
TGC Başkanı Munyar: Gazetecilere yönelik hak ihlallerini görünür kılmaya çalışıyoruz
Toplantı Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Vahap Munyar’ın açılış konuşması ile başladı. Başkan Munyar konuşmasında şunları söyledi:
“Mesleğimizin zor zamanlarının hiç bitmediği bir ülkede yaşıyoruz. Halkın haber alma hakkı için görevlerini yapan gazetecilere yönelik haksız gözaltı ve tutuklamalar sürüyor. Maalesef haberin serbest dolaşımı engelleniyor. Biz hem üyelerimizle hem de evrensel etik ilkelerle çalışan tüm meslektaşlarımızla dayanışma içindeyiz. Gazetecilere yönelik hak ihlallerini görünür kılmaya çalışıyoruz. Her siyasi görüşten gazetecinin görevini rahatlıkla yapabilmesini istiyoruz. Basın ve düşünceyi ifade özgürlüğü önündeki engellerin kaldırılması için mücadelemizi sürdürüyoruz. Sansür yasası maalesef kabul edildi. Etki ajanlığı düzenlemesi Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nin, basın meslek örgütlerinin, muhalefet partilerinin çabasıyla şimdilik geri çekildi. Siber Güvenlik Yasa Teklifi ise mecliste görüşülmeye devam ediyor. Bu yasa teklifi kabul edilirse gazeteciler için ikinci bir sansür yasası olacak. İtirazlarımızı dile getirdik. Bu düzenlemedeki basın ve düşünceyi ifade özgürlüğünü engelleyecek maddelerin kaldırılmasını bekliyoruz.”
Güneş: Gazeteciler, Basın İş Yasası ile çalıştırılmıyor
Toplantının sunuculuğunu yapan Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Genel Sekreteri Sibel Güneş, medyada siyasi ve ekonomik baskıyla kapatılan yüzlerce yayın organında, 12 bine yakın gazetecinin işsiz kaldığına, çalışabilenlerin ise yoksulluk seviyesindeki maaşlarıyla ayakta kalmaya çalıştığına dikkat çekti. Halkın haber alma ve gerçekleri öğrenme hakkı için görev yapan gazetecilerin Basın İş Kanunu kapsamındaki sözleşmeyle çalıştırılmamasının en önemli sorun olduğunu hatırlatan Genel Sekreter Sibel Güneş, “Telifle çalıştırılan gazeteciler Basın İş Kanunu’nun kapsamı dışında kalıyor. Meslektaşlarımızın çoğunluğu asgari ücretle çalışıyor. Bir de kadın gazetecilerin yaşadığı ücret eşitsizliği problemi var. Kadınlar hem ücret hem de kariyer açısından ciddi sorun yaşıyor. Bu arada iktidar Basın İş Yasası’nı genel iş yasasına katmak için çalışmalarını sürdürüyor. Basın İş Yasası’nın kalması ve meslektaşlarımızın haklarını korumak için mücadele etmeye devam edeceğiz” diye konuştu.
Aydoğan Atakan: Gazeteciler kendi sorunlarını konuşamıyor
Toplantının moderatörlüğünü yapan TGC Kadın Gazeteciler Komisyonu Başkanı Ayşegül Aydoğan Atakan, medyada kadınların hem kadın, hem anne, hem de gazeteci olarak var olma mücadelesi verdiğine dikkat çekti. Atakan, “Her meslek grubunun hak, hukuk adalet sorunlarına ses olmaya çalışan biz gazeteciler, kendi sorunlarımızı, meslekteki mobbing, taciz gibi konuları çok konuşamıyoruz. Sorunların konuşulamaması genel olarak gazetecilerin yoksulluğuna hizmet ediyor. Biz kadın gazetecilerin sorunlarının çözülmesi için çalışma yapıyoruz” dedi.
Çerkezoğlu: Kadın işsizliği yüzde 38'lere ulaştı
DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu yaptığı konuşmada kadın işsizliğinin boyutunu hatırlattı. Çerkezoğlu, ülke genelinde bir işe iki kişi başvurduğunda erkeklerin kadınlara tercih edildiğini söyledi. Ülkede kadın işsizliği oranının yüzde 38’e ulaştığına vurgu yapan Çerkezoğlu “Kadın işsizliği maalesef çok yaygın. İktidar bu yılı aile yılı ilan etti. Ancak kadını sürekli ailede, evde konumlandıran bir anlayış var. Yaşadığımız yoksulluk kadınların sırtındaki bakım yükünü de artırdı. Ortalama ücreti asgari ücrete eşitleyen bir düzen kuruldu. Kadının kurtuluşunu konuşacaksak kadınların bütün bu eşitsizliklerden, ayrımcılıktan kurtulacağı toplumsal yaşamda, evde, iş yerinde, sokakta eşit, özgür yaşayabileceği bir ülke kurmalıyız. Kadın mücadelesi aslında demokrasi mücadelesidir” diye konuştu.
Toker: Kadının güçlendirilmesi için ayrılan ödenek 6 milyar lira
T24 yazarı Çiğdem Toker ise yaptığı konuşmada bütçenin tercihleriyle ilgili değerlendirme yaptı. Toker, sözlerini şöyle sürdürdü: “Kadının Güçlendirilmesi başlığı altında Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı bütçesi içinde kadına ayrılan ödenek yaklaşık 6 milyar lira. Ailenin Korunması ve Güçlendirilmesi başlığı altında ise yaklaşık 16,7 milyar TL ayrıldı. Aradaki fark, iktidarın kadını yalnızca aile içinde konumlayıp değer biçen yaklaşımı hakkında fikir veriyor. Bütçede kadına bakışla ilgili fikir verecek bir boyut daha var. 6 milyar ile 16,7 milyar TL’nin, yani kadın ve aile için ayrılan ödeneklerin bütçe tercihleri bağlamında başka kaynakların yanında nasıl göründüğüne de bakalım. Bu yıl Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) projeleri için müteahhitlik şirketlerine ayrılan ödenek 204 milyar TL. Kur değişimleri dolayısıyla yılsonunda çok daha yüksek olması beklenen bu tutar, orijinal haliyle bile kadının güçlendirilmesi için ayrılan kaynağı 34’e katlıyor. Medyada da kadın haberciler açısından birçok sorun yaşanıyor. Muhabirlik döneminde asgari ücretin 3,5 katına ulaşabilen maaşlar alabiliyorduk. Bugünkü ekonomik koşullarda bu mümkün görünmüyor.”
Göksu: Kadın gazetecilerin yüzde 75'i aldığı ücretten memnun değil
TGC Yönetim Kurulu Üyesi, Kadın Gazeteciler Komisyonu Koordinatörü ve Medyascope Haber Müdürü Göksel Göksu konuşmasında komisyonun yaptığı anketten örnekler verdi. Kadın gazetecilerin yüzde 75’inin aldığı ücreti yetersiz bulduğuna işaret eden Göksel Göksu şöyle konuştu:
“Türkiye’de OECD rakamlarına göre bir kadının ev işlerine ayırdığı süre 305 dakika. Erkeklerin ise ayırdığı süre 67,6 dakika. Kadınlar anne olarak, ev işi yaparak, hem de çalışarak çok yoruluyor. Biz kadın gazeteciler olarak bu meslekte hem çok istekliyiz, hem çok iddialıyız. Çok gurur duyduğum meslektaşlarım var. Ama maalesef bir adım geride tutuluyoruz. Hem toplumda, hem de medyada derin bir yoksulluk olduğunu kabul etmeliyiz. Bunu değiştirmenin en temel yollarından biri hakikaten toplumsal cinsiyet eşitliğini içselleştirmekten ve hayata geçirmekten geçiyor. O zaman ne oluyor? Beynimizi değiştirmemiz gerekiyor. Çünkü zihnimiz bizim dilimizi biçimlendiriyor. Dilimizden çıkan her sözcükle toplum şekilleniyor. Medya olarak bizim burada çok büyük sorumluluğumuz var. Cinsiyet eşitlikçi bir dili kullanmalı, medyada yaygınlaşması için çabalamalıyız.”
Karataş: Toplu sözleşmelere cinsiyet ayrımcılığını önlemek için maddeler koyuyoruz
Türkiye Gazeteciler Sendikası Kadın Gazeteciler Komisyonu Sekretarya Üyesi Gülfem Karataş konuşmasında sendikal mücadelenin önemine işaret etti. Sendika olarak yaptıkları anketlere göre kadın gazetecilerin yüzde 77’sinin mesai ücreti alamadığını, kadınların erkeklere oranla daha erken emekli olduğunu belirten Gülfem Karataş şunları söyledi:
“Kadın gazeteciler bir yandan yoksullukla baş etmeye çalışırken bir taraftan da sözlü, fiziksel tacize maruz kalıyor. Bu sorunların aşılmasında toplu sözleşmeler önemli rol oynuyor. Biz toplu sözleşmelere cinsiyet ayrımcılığını önlemeye yönelik maddeler koyuyoruz. Bu sorunların çözümünde mesleki dayanışmanın çok büyük önemi var”
Toplantı toplu fotoğraf çekimiyle tamamlandı.