Kültür-Sanat

Prof. Talat Kırış'tan bir beyin cerrahının anıları: Sırat köprüsü üzerinde yolcu taşırız!

“Tıbbiyeyi kazandığımı öğrendiğim günden bugüne 42 yıllık hekimlik öyküm…”

25 Haziran 2021 18:10

T24 Kültür Sanat

Türkiye'nin dünyada da tanınan beyin cerrahlarından Prof. Dr. Talat Kırış'ın, "Bir Beyin Cerrahının Anıları"nı içeren "Beyne Giden Yol" adlı kitabı yayımlandı.

Koç Üniversitesi ve Vehbi Koç Vakfı Amerikan Hastanesi ile Dünya Nöroşirurji Federasyonu'ndaki tıbbi mesaisinin yanı sıra yaklaşık iki yıldır T24 için yazılar yazan Prof. Dr. Talat Kırış'ın kitabı, Doğan Kitap yayınları arasından çıktı.
Kırış, iki yıl üzerinde çalıştığı kitabını, "Tıbbiyeyi kazandığımı öğrendiğim günden bugüne 42 yıllık hekimlik öyküm" ifadesiyle özetliyor.

Kitabın arka kapağında, Prof. Kırış’ın beyin cerrahlığına ilişkin olarak şu anlatımı yer alıyor:

Bazen hastalar, ya da birileri sorar 'beyin cerrahisi nasıl bir şeydir' diye. Ben de şöyle cevap veririm: 'Biz sırat köprüsü üzerinde sırtımızda yolcu taşırız. Hani o kıldan ince kılıçtan keskince olan köprü. Sabah işe gelir, birini alır öbür tarafa geçiririz, ertesi gün başka birini ve bu böylece sürer. Düşürürsek bedeli ağır olur, düşürmeye hakkımız yoktur. Onun için başka işlerde vasatlık belki kabul edilebilir ama bizim işimizde olmaz, mükemmel olmak zorundayız.' ‘Çok zor değil mi beyin ameliyatı yapmak?’ diye sorarlar. ‘Everest’e çıkmak gibidir’ derim, “Ama biz Sherpa’yız, yani Everest Dağı’na insanları çıkaran, bakkala gider gibi 8000 metreye çıkıp inen Nepalli rehber dağcılarız. O dağı avucunun içi gibi bilen, neredeyse gözü kapalı, dünyanın en yüksek dağına her gün tırmanan dağcılarız biz. Nasıl çıkacağımızı, nasıl ineceğimizi biliyoruz.’

Doğan Kitap’ın, Talat Kırış’ın kitabına ilişkin sunumunda da şu iadeler yer alıyor:

At üstünde ıssız köy yollarından hiç geçmemiş birine anlatacak bir şeyim yok; ne de olsa anlamayacak bununla ilgili anlatacaklarımı. Geçene de hatırlatmayı hiç istemem, diyor Mihail Bulgakov, Genç Bir Doktorun Anıları’nda. Oysa Talat Kırış anlatmayı, hatırlamayı ve hatırlatmayı seçiyor: İstanbul Tıp Fakültesi’nin koridorlarını, Türkan Saylan’ı, uzak köyleri, acil nöbetlerini, hayat verilen hastaları, kurulan dostlukları, eski İstanbul’u… Kısacası insanı. Bir hekimin yegâne işinin “insan” olduğunu, Beyne Giden Yol’un gönülden geçtiğini kanıtlarcasına.”


Prof. Talat Kırış ve yelken yaparken de kendisine eşlik eden Dagu

Beyin cerrahı, yelkenci, yazar; Prof. Dr. Talat Kırış kimdir?

Talat Kırış, 1961 yılında İstanbul’da Süleymaniye Doğumevi’nde dünyaya geldi. Sırasıyla Ataköy İlkokulu, İstanbul Erkek Lisesi ve İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi’ni bitirdi.
Öğrenciliği sırasında yurtiçi ve yurtdışında kaza cerrahisi ve beyin cerrahisi kliniklerinde staj yaptı. Prof. Dr. Türkan Saylan’la birlikte Van’da lepra hastalığı üzerine saha çalışmalarına katıldı. Konya Devlet Hastanesi Acil Bölümü’nde mecburi hizmetini; 1986-1992 yılları arasında İstanbul Tıp Fakültesi Nöroşirurji Anabilim Dalı’nda ihtisasını tamamladı. Uzmanlık tez çalışmasıyla Beyin Araştırmaları Derneği ve Japon Nörotravma Derneği’nden ödül aldı.

Uzmanlık sonrası Kartal Eğitim Araştırma ve Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları hastanelerinde çalıştı.

1995-1996 yıllarında Amerika Birleşik Devletleri, Arizona, Phoenix’te bulunan Barrow Nöroloji Enstitüsü’nde burslu olarak, kafa kaidesi tümörleri ve beyin damar hastalıkları üzerine üst ihtisas yaptı. İstanbul Tıp Fakültesi Nöroşirurji Anabilim Dalı’nda 1999 yılında doçent, 2006 yılında profesör oldu.

2006 yılında 9. Uluslararası Serebral Vazospazm Kongresi’nin başkanlığını yaptı. Türk Nöroşirurji Derneği Yeterlik Kurulu kurucu üyeliği, Nörovasküler Eğitim Öğretim Grubu başkanlığı, Nöroonkoloji Eğitim Öğretim Grubu başkanlığı, Temel Kurslar eşbaşkanlığı, yönetim kurulu üyelikleri, Türk Nöroşirurji Dergisi ve Turkish Neurosurgery dergileri başeditörlüğü, Nöroonkoloji Derneği ikinci başkanlığı ve Türk Nöroflirurji Derneği başkanlığı yaptı. Avrupa Nöroşirurji Dernekleri Birliği Araştırma Komitesi üyeliği görevinde bulundu.

Halen Dünya Nöroşirurji Dernekleri Federasyonu Beyin Damar Hastalıkları Komitesi Başkanlığı ve Akdeniz Beyin Cerrahları Derneği Eğitim Komitesi Eşbaşkanlığı görevlerini yürüten Prof. Dr. Talat Kırış, meslek yaşamını Vehbi Koç Vakfı Amerikan Hastanesi ve Koç Üniversitesi Hastanesi Beyin Cerrahisi bölümlerinde sürdürüyor.
Kırış’ın editörleri arasında bulunduğu İngilizce iki kitabı, 100’den fazla kitap bölümü, ulusal ve uluslararası dergilerde makaleleri yayımlandı; çok sayıda ülkede beyin cerrahisinin çeşitli alanlarında eğitim kursları ve konferanslar verdi, yurtiçi ve yurtdışında eğitim amacıyla çok sayıda beyin cerrahının izlediği canlı ameliyatlar yaptı.

Gençlik yıllarından itibaren yazın dünyasıyla ilgilendi, 1984 yılında Düşün dergisi masal yarışmasında mansiyon kazandı. Argos sanat dergisinde öykü ve denemeleri, Cumhuriyet ve Radikal gazetelerinde yazıları yayımlandı. 2012 yılından beri YACHT Türkiye dergisinde, 2019 yılından beri de T24’te düzenli yazılar yazıyor. 

TEDx  ve farklı sosyal platformlarda konuşmaları yayımlanan Kırış, Güney Amerika’dan Antarktika’ya kadar uzanan yelkenli seyahatler yaptı, Grönland’da kanoyla Kuzey Kutup dairesi geçiş yaptı.

Talat Kırış’ın Grönland yazısı: Dünyanın bu en uç, 'medeniyetten' en uzak coğrafyasında bütün ufku kaplayan bir pislik...