Gündem

Nobel Ekonomi ödülüne layık görülen Prof. Dr. Acemoğlu: Bu ödül, iyi bir kariyere sahip olma hayalinden öte bir şey

Prof. Dr. Acemoğlu, çalışmalarının "demokrasiden yana" olduğunu söyledi

14 Ekim 2024 15:04

T24 Haber Merkezi 

Dünyanın önde gelen ekonomistlerinden, Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) öğretim üyesi Prof. Dr. Daron Acemoğlu, Nobel Ekonomi Ödülü'ne layık görüldü. Acemoğlu, ödülün açıklanmasının ardından düzenlenen basın toplantısında “Sömürgeciliğin iyi mi yoksa kötü mü olduğunu sormak yerine, farklı sömürgecilik stratejilerinin zaman içinde devam eden farklı kurumsal modellere yol açtığına dikkat çekiyoruz” dedi. Ödüle layık görülmesiyle ilgili olarak da konuşan Prof. Dr. Acemoğlu, "İyi bir kariyere sahip olmayı hayal ediyorsunuz ama bu ödül bunun da ötesinde bir şey”  ifadelerini kullandı. 

Ödülün açıklanmasının ardından düzenen basın toplantısında konuşan ve toplantıya Yunanistan'ın başkenti Atina'dan bağlanan Prof. Dr. Acemoğlu, çalışmalarının "demokrasiden yana" olduğunu söyledi ve “Ancak demokrasi her derde deva değildir" diye ekledi. 

Sömürgeciliğin iyi mi ya da kötü olduğuna odaklanmak yerine farklı sömürgecilik stratejilerine odaklandıklarını söyleyen Acemoğlu, bu stratejilerin zaman içinde devam eden farklı kurumsal modellere yol açtığına dikkat çektiklerini belirtti. 

"Otoriter büyüme, daha istikrarsız ve daha az yenilikçi"

Demokrasiyi tesis etmenin zor olabileceğini ve demokrasi olmayan ülkelerin ekonomik ilerlemesini hızlandırmak için ulusal kaynaklardan hızla yararlanmak da dahil olmak üzere büyümeye giden kimi yollar olduğunu belirtten Prof. Dr. Acemoğlu, “daha otoriter büyümenin genellikle daha istikrarsız ve daha az yenilikçi olduğunu" söyledi.

"Büyük bir sürpriz ve onur"

Nobel Ödülü'ne layık görülmesiyle ilgili de konuşan Acemoğlu uzun zamandır Nobel'i kimlerin kazanabileceğine ilişkin listelerin başında yer alsa da ödülün önceden tahmin edilemediğini vurguladı. 

Prof. Dr. Acemoğlu, ödülü kazanmanın "büyük bir sürpriz ve onur" olduğunu söyleyerek “İyi bir kariyere sahip olmayı hayal ediyorsunuz ama bu ödül bunun da ötesinde bir şey”  ifadelerini kullandı. 

İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi'nde düzenlenen basın toplantısında, Nobel Ekonomi Ödülü'nün kazananları açıklanmıştı. Açıklamada, 2024 Nobel Ekonomi Ödülü'nü, "kurumların oluşumu ve refaha etkilerine" ilişkin olarak yaptıkları çalışmalarından dolayı Prof. Dr. Daron Acemoğlu, Prof. Dr. Simon Johnson ve Prof. Dr. James Robinson'un kazandığı bildirilmişti. 

TIKLAYIN - Daron Acemoğlu, Nobel Ekonomi Ödülü'ne layık görüldü

TIKLAYIN - Ertuğrul Özkök: Cumhuriyet okullarından çıkan üçüncü Nobel’in şu 4 cümlesi bize aynen şunu diyor...

Daron Acemoğlu kimdir?

Eğitim hayatı

Acemoğlu, 1967 yılında İstanbul'da doğdu. Hukukçu Kevork Acemoğlu ile şair ve edebiyatçı İrma Acemoğlu'nun oğlu olan Daron Acemoğlu, ilköğrenimini İstanbul Kadıköy'deki Aramyan Uncuyan Ermeni İlkokulu’nda tamamladıktan sonra, 1986'da Galatasaray Lisesi’nden mezun oldu.

Lisans derecesini İngiltere'nin York Üniversitesi'nde Matematiksel Ekonomi ve Ekonometri Bölümü'nde (1989) tamamladı; yüksek lisans (1990) ve doktora (1992) derecelerini Londra Ekonomi Okulundan aldı. 1992-1993 yılları arasında Londra Ekonomi Okulu'nda ders verdi. 1993'ten itibaren akademik kariyerine ABD'de Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde (MIT) devam ediyor. 2000 yılında ekonomi profesörü ve 2019 yılında da üniversitede bir öğretim üyesine verilebilecek en yüksek unvan olan enstitü profesörü unvanını aldı.

Akademik çalışmaları ve kitapları 

MIT'deki akademik kariyerinin ilk yıllarında, The Economic Journal'da yayınlanan “Consumer Confidence and Rational Expectations: Are Agents' Beliefs Consistent With the Theory?" (Tüketicinin Kendine güveni ve Rasyonel Beklentiler: Faillerin İnançları Teori ile Tutarlı mıdır?) başlıklı makalesi "1996 yılının en iyi makalesi" ödülüne değer görüldü. 2005 yılında ekonomi bilimine en büyük katkıyı yapan 40 yaş altındaki bir bilim insanına her iki yılda bir verilen John Bates Clark madalyasına layık görüldü. Siyaset bilimci James A. Robinson’la birlikte yazdığı Economic Origins of Dictatorship and Democracy (Diktatörlük ve Demokrasinin Ekonomik Kökenleri) 2006 yılında yayımlandı. Kurumların ekonomik gelişim ve siyasal ekonomideki yeri üzerine çalışmaları, Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) tarafından 2006 yılında Bilim Ödülü'ne layık görüldü.

Acemoğlu ve Robinson'un 2012 yılında yayımlanan Why Nations Fail: Origins of Power, Poverty and Prosperity (Ulusların Düşüşü: Güç, Refah ve Yoksulluğun Kökenleri) adlı kitabı New York Times gazetesinin çok satan kitaplar listesine de girdi. Acemoğlu ve Robinson bu kitapta, uluslararasındaki refah farklarının ana nedeninin coğrafi, tarihi ya da kültürel faktörler olmadığını; farklılığın temel nedeninin ulusların sahip olduğu ekonomik ve siyasi kurumların niteliğinde yattığını öne sürdü.

Klasik büyüme ve kalkınma teori ve modellerine farklı bir perspektifle yaklaşımı nedeniyle Sosyal Bilimler dalında 2013 yılı Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü'nün, Acemoğlu'na verilmesi uygun görüldü. Acemoğlu'na ödülü, 24 Aralık 2013 tarihinde gerçekleşen törende Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından verildi.

Utrecht, Bilkent, Bath, Boğaziçi ve Atina üniversiteleri ile Paris'teki École Normale Supérieure tarafından fahri doktor unvanıyla ödüllendirilen Acemoğlu'na 2019 yılında MIT tarafından "Enstitü Profesörü”, 2021 yılında İngiliz Akademisi tarafından Onur Üyesi unvanı verildi.

Acemoğlu, Review of Economics and Statistics ve Journal of Economic Growth dergilerinin yardımcı editörlüğünü yürütüyor, aynı zamanda da Bilim Akademisi üyesi.

Acemoğlu, oyun ve optimizasyon teorisi üzerine yaptığı araştırmalarıyla tanınan Asuman Özdağlar ile evli ve çiftin Arda ve Aras adlarında iki erkek çocuğu var.

2022 T24 Yıllık Konferansı'nda konuşan Daron Acemoğlu: Demokrasiler için yeni tehdit türedi; seçimle gelen liderlerin hukuk devletini kaldırmaları, muhalefet liderlerini hapse atmaları

TIKLAYIN - Prof. Daron Acemoğlu: Ekonomideki kriz 1-2 yıl sürecek, üretkenlik sıfır, yapay çözümlerle olmaz; toplumun özgürlüğü, sesi ve özgüveni artmalı