Gündem

Erdoğan, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'na Muhsin Şentürk'ü atadı: Başkanı olduğu 3. Ceza Dairesi, Atalay kararını veren AYM üyelerine suç duyurusuyla tarihe geçti

Yargıtay 3. Ceza Dairesi, Can Atalay kararını veren AYM'yi “yetkiyi aşmak"la itham etti ve 9 üye hakkında suç duyurusunda bulunarak Türkiye yargı tarihinde ilke imza attı

16 Mayıs 2024 00:07
Sibel Yükler

Önceki gün Ömer Kerkez'in yeni başkan seçildiği Yargıtay'da, başsavcılığa seçilen isim de belli oldu. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'na, Can Atalay kararına da imza atan 3. Ceza Dairesi'nin Başkanı Muhsin Şentürk'ü atadı. Yaklaşık iki aydır seçim sürecinde olan Yargıtay'da, birinci başkan ile başsavcının peş peşe değişmesinin ardından yeni bir dönem de başlamış oldu. Şentürk, 25 Mart'tan beri aday olduğu Yargıtay Başkanlığı seçiminden 10 Mayıs'ta sürpriz şekilde çekilmişti. Erdoğan'ın isteğiyle eski başkan Mehmet Akarca lehine adaylıktan çekildiği iddia edilen Şentürk, hemen ardından başsavcılığa aday olmuştu. Kendisini desteklediği öne sürülen MHP lideri Devlet Bahçeli ise aynı gün Külliye'de Erdoğan'ı ziyaret etmişti.  

2012'de Yargıtay üyeliğine seçilen Muhsin Şentürk, TİP Milletvekili Can Atalay kararlarıyla Anayasa Mahkemesi (AYM) ve Yargıtay arasında aylar süren krizde de Yargıtay 3. Ceza Daire heyetinin başkanıydı. Yüksek yargıda ilklerin yaşandığı bu dönemde Daire, anayasaya göre kararlarına uyulması zorunlu olan AYM'nin, Can Atalay'ın tahliyesine yönelik iki kararını da uygulamadı. "Yargısal aktivizm yapmak" ve "yetkiyi aşmak"la itham ettiği 9 AYM üyesi hakkında da suç duyurusunda bulunarak Türkiye yargı tarihinde bir ilke imza attı. Daire'nin, Atalay'a ilişkin son kararında, "AYM'nin, Cumhurbaşkanı’nın meşruiyetini dahi tartışmaya açabileceği anlaşılmaktadır" değerlendirmesi ise ayrı bir tartışma yarattı.

Bu arada, Daire'nin Gezi davasından mahkûmiyet cezasını onadığı Osman Kavala'nın yargılamanın yenilenmesi talebi de dün yerel mahkeme tarafından reddedildi.

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Bekir Şahin'in görev süresinin dolacak olması nedeniyle, 13 Mayıs'ta Yargıtay Büyük Genel Kurulunca yapılan ve 8 adayın katıldığı seçim sonucunda, Yaşar Şimşek 86, Muhsin Şentürk 77, Hakan Yüksel 56, Mustafa Erol 33, Yusuf Kuzu ise 31 oy alarak Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı adayı olarak belirlenmişti.

Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 15 gün içinde adaylardan birini seçmesi bekleniyordu. Erdoğan'ın kararı bugün Resmi Gazete'de yayımlandı. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'na 3. Ceza Dairesi'nin Başkanı Muhsin Şentürk atandı. 2012 yılında Yargıtay üyeliğine seçilen Şentürk, yaş haddinden emekliye ayrılmazsa 4 yıl görev yapacak.

"Adaylıktan çekilmesini Erdoğan istedi" iddiası

Şentürk, ilk olarak, eski Başkan Mehmet Akarca'nın görev süresinin dolması nedeniyle 25 Mart'ta başlayan Yargıtay Başkanlığı seçiminde aday olmuştu. Birinci başkanlık seçimlerinde 35 tur boyunca hiçbir aday seçilme yeterliliğini sağlayamadı. Ancak Şentürk, neredeyse iki ay süren seçimin 13 Mayıs'ta yapılacak oylamasında adaylıktan çekileceğini duyurdu.

Bu sürpriz karar Yargıtay seçimindeki düğümü çözecek gelişme olarak görülürken, Şentürk'ün, Erdoğan'ın isteğiyle Mehmet Akarca lehine adaylıktan çekildiği iddia edildi. Ancak bu karar, sonucu etkilemedi. Akarca ile Yargıtay 3. Hukuk Dairesi Başkanı Ömer Kerkez arasında geçen son yarışta, Akarca yeterli oyu alamadı ve Ömer Kerkez yeni Yargıtay Başkanı seçildi. 

Birinci başkanlık seçiminden çekilmesinin hemen ardından Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'na aday olan Şentürk ise şu açıklamayı yaptı: "Süreçte oluşan tıkanmanın giderilmesi ve Yargıtayımızın kurumsal itibarının korunması amacıyla Birinci Başkanlık adaylığından çekiliyorum. Bu süreçte şahsıma gösterilen teveccüh ve verilen destek dolayısıyla Genel Kurul'umuzun tüm üyelerine ayrı ayrı şükranlarımı sunuyorum. Yine yaptığım değerlendirme sonucunda 13.05.2024 tarihinde yapılacak olan Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı seçiminde aday olduğumu yüksek takdirlerinize arz eder, kıymetli desteklerinizi istirham eder, selam ve saygılarımı sunarım."

Bahçeli'nin sürpriz Erdoğan ziyareti

Şentürk'ün adaylıktan çekileceğini duyurduğu gün sürpriz bir gelişme daha yaşandı. Cumhurbaşkanı Erdoğan ile en son 29 Nisan'da bir araya gelen MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, bu görüşmeden yalnızca 11 gün sonra Erdoğan'ı Külliye'de ziyaret etti. MHP’nin Şentürk’ü desteklediği öne sürülüyordu. Şentürk'ün Erdoğan'ın ricasıyla adaylıktan çekilerek başsavcılığa getirileceği de iddia edildi.

Yüksek yargıda aylar süren Can Atalay krizi

Şentürk'ün ismi yüksek yargı arasında ilklerin yaşandığı krizde de gündemden düşmedi. Gezi davasından 18 yıl hapis cezasına mahkûm edilen avukat Can Atalay, 14 Mayıs seçimlerinde Türkiye İşçi Partisi'nden (TİP) Hatay Milletvekili seçildikten sonra tahliyesi için Yargıtay'a başvurdu, reddedilince bu kez Anayasa Mahkemesi’ne gitti.

Bu sırada Yargıtay 3. Ceza Dairesi, AYM kararını beklemeden Gezi davası mahkûmiyetlerini onadı. Böylece AYM ve Yargıtay arasında aylar süren kriz de başlamış oldu.

AYM, Atalay'ın başvurusunun ardından hak ihlaline hükmetti. Ancak yerel mahkemenin AYM kararını uygulamayarak dosyayı gönderdiği Yargıtay 3. Dairesi, anayasaya göre kararlarına uyulması zorunlu olan ve anayasayı yorumlamakla yetkilendirilen AYM'nin kararını tanımadı. Hak ihlali kararı veren AYM üyelerinin "yetkilerini aştığını" belirten Daire, kararda imzası bulunan 9 üye hakkında da suç duyurusunda bulundu.

Atalay'ın ikinci kez yaptığı başvuruyu da karara bağlayan AYM ise, “Yargıtay, Türk hukukunda bulunmayan bir karar verdi” dedi ve tahliye edilmesi için yerel mahkemeyi görevlendirdi. Ancak İstanbul 13. Ceza Dairesi, AYM kararını bir kez daha uygulamayarak Yargıtay makamını işaret etti.

Yargıtay 3. Ceza Dairesi ise 3 Ocak 2024 tarihinde açıkladığı kararda, “AYM'nin hak ihlali kararının hukuki değeri yok” diyerek, karara bir kez daha uymadı. Daire, bu ikinci kararında AYM'nin “uyulması zorunlu” dediği kararını “hukuki değerden yoksun”  buldu ve “ortada uyulacak bir karar bulunmadığını” belirtti.

Tahliye talebini bir kez daha reddeden Daire, Atalay’ın vekilliğinin düşürülmesi için TBMM’ye yeniden yazı gönderdi. Atalay'ın vekilliği ise 30 Ocak tarihindeki Genel Kurul'da, iki AYM kararına rağmen Yargıtay kararı okunarak düşürüldü.   

Muhsin Şentürk kimdir?

Muhsin Şentürk, 1968 yılında Ankara'da doğdu. İlk, orta ve lise eğitimini tamamladıktan sonra Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni kazanarak bu alanda eğitim aldı. Mezuniyetinin ardından hakim adayı olarak mesleğe başladı. Sırasıyla Kars Susuz ve Sivas Koyulhisar Cumhuriyet Savcılığı görevlerini üstlendi.

2012 yılında Yargıtay üyeliğine seçildi. Ardından Yargıtay 3. Ceza Dairesi'nde tetkik hakimi olarak görev yaptı. Aynı zamanda dairede en kıdemli üye olarak başkanvekilliği görevini de üstlendi. 2021 yılında Yargıtay 3. Ceza Dairesi Başkanı oldu.

Yargıtay Başkanı Mehmet Akarca'nın 4 yıllık görev süresinin dolması nedeniyle 25 Mart 2024 tarihinde başlayan başkanlık seçimlerinde aday oldu ancak 10 Mayıs'ta yarıştan çekildi.

Son olarak Yargıtay 3. Ceza Dairesi Başkanı görevinde olan Muhsin Şentürk, Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından 16 Mayıs 2024 tarihinde Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'na atandı.