Dünya

BM: Orta Doğu'da son yılların en tehlikeli kavşağındayız

29 Ekim 2024 19:53

T24 Dış Haberler

Birleşmiş Milletler (BM), Gazze ve Lübnan'da artan şiddet ile İsrail'in bölgedeki diğer ülkelerle gerginliğine işaret ederek, "Orta Doğu'da son yılların en tehlikeli kavşağındayız" uyarısında bulundu.

BM Güvenlik Konseyi'nde Gazze ve işgal altındaki Filistin topraklarındaki duruma ilişkin açık oturum düzenlendi.

Burada üye ülkeleri bilgilendiren BM Orta Doğu Barış Süreci Özel Koordinatörü Tor Wennesland, Gazze'de "korkunç ihtilafın" ikinci yılına girildiğini anımsatarak, işgal altındaki Filistin toprakları ve genel bölgede şiddetin ciddi şekilde arttığını dile getirdi.

Wennesland, daha dün İsrail'in Beyt Lahiya'da düzenlediği saldırıda 25'i çocuk olmak üzere en az 90 Filistinlinin öldürüldüğünü ya da kaybolduğunu kaydetti.

Bu saldırının İsrail'in Gazze'nin kuzeyine son dönemde düzenlediği ölümcül saldırılardan biri daha olduğuna işaret eden Wennesland, "Sadece korkunç bir insani kabusla değil, aynı zamanda bu ihtilafa sürdürülebilir bir çözüm bulma ihtimallerinin hızlıca yok olmaya başladığı bir durumla karşı karşıyayız" değerlendirmesinde bulundu.

Wennesland, geçen hafta Gazze'yi ziyaret ettiğini belirterek, "Gördüklerim, tahmin edilenin çok ötesinde" dedi.

Gazze Şeridi'nin girişinden Han Yunus'a kadar tamamen yıkılmayan sadece 2 bina görebildiğini kaydeden Wennesland, ateşkes çağrısını yineledi.

Gazze'de sivil ölümleri, süregelen yerinden edilmeleri ve gözaltındaki kişilere yönelik muameleyi kınadığını belirten Wennesland, aynı zamanda Gazze'de esirlerin tutulması ve İsrail'e atılan roketleri de kınadığını ifade etti.

Wennesland, Gazze'de insani yardım operasyonlarını geliştirmek için "temel bir değişimin gerekli" olduğunu dile getirdi.

"Batı Şeria'da şiddet alarm verici düzeyde arttı"

Gazze'ye odak sürerken işgal altındaki Batı Şeria ve Doğu Kudüs'te de durumun kötüleştiği ve şiddetin arttığına dikkati çeken Wennesland, "Gazze'de ihtilafın başlamasından bu yana burada şiddet alarm verici düzeyde arttı ve yoğunlaştı" uyarısını yaptı.

Wennesland, sivillere yönelik her türlü şiddet ve terör faaliyetini kınadığını belirterek, İsrail'e Filistin halkını koruma ve şiddete sebep olanlara hesap sorma çağrısında bulundu.

"Gazze'de tek çözüm siyasi çözümdür"

İsrail Meclisinin, BM Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansının (UNRWA) faaliyetlerine son vermeyi hedefleyen yasa tasarısını onaylamasının tek taraflı atılan bir adım olduğunu söyleyen Wennesland, "Bu sadece BM tarafından verilen yetkiyi değil aynı zamanda BM kararları ve uluslararası hukuk uyarınca siyasi çözüm çabalarını baltalıyor ve engellenmeli" dedi.

Wennesland, İsrail'in UNRWA'yı yok etme çabalarından derin endişe duyduğunu ifade ederek, "Gazze'de tek çözüm siyasi çözümdür. İşgali sonlandırma ve iki devletli çözümü sağlamak için bir yol bulunması şart" vurgu yaptı.

"Orta Doğu'da son yılların en tehlikeli kavşağındayız"

Wennesland, "Orta Doğu'da son yılların en tehlikeli kavşağındayız" uyarısında bulundu.

İran-İsrail ve Hizbullah-İsrail arasında gerginliğin arttığına işaret eden Wennesland, diğer taraftan Yemen, Irak ve Suriye'den İsrail'e, İsrail'den de Suriye'ye hava saldırılarının devam ettiğini kaydetti.

Wennesland, "Hepimizin tüm çabaları gerginliği azaltma ve bölgede barış ve istikrarı sağlamaya odaklanmalı" ifadesini kullandı.

Orta Doğu kaynıyor, bölgesel savaş riski artıyor; neler yaşandı?

Orta Doğu'da bölgesel savaş endişelerini artıran gerilimli ve çatışmalı bir süreç yaşanıyor. İsrail'in Hizbullah'ın binlerce iletişim cihazını patlatmasıyla başlayan süreç, İsrail'in Lübnan'ın güneyine başlattığı kara harekâtı ve İran'ın Hizbullah lideri Hasan Nasrallah'ın öldürülmesinin ardından balistik füzelerle yaptığı misilleme saldırısıyla giderek ısınıyor. İsrail, 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze'de sürdürdüğü savaşın hedefleri arasına Lübnan'ın güneyi, İsrail'in kuzeyinde "yerlerinden edilmiş" vatandaşlarının bölgeye geri dönmesini de ekledi ve Hizbullah'tan Litani Nehri'nin gerisine çekilmesini istiyor. 

ABD'nin gerilimi tırmandırmama uyarıları, Katar ve Mısır ile birlikte yürüttüğü ateşkes çabalarının ortasında Lübnan'da Hizbullah'a yönelik art arda iki büyük saldırı düzenlemişti. İsrail, Hizbullah'a ait binlerce iletişim cihazını iki gün üst üste eş zamanlı saldırılarla patlattı. 

TIKLAYIN | Lübnan'da Hizbullah militanlarının çağrı cihazları eş zamanlı olarak patlatıldı; 8 kişi hayatını kaybetti, 2 bin 800 kişi yaralandı

TIKLAYIN | Lübnan'da çağrı cihazlarının ardından telsizler de patlatıldı: En az 20 ölü, 450 yaralı; İsrail Savunma Bakanı'ndan "savaşta yeni aşama" açıklaması

TIKLAYIN | Patlamaları ne tetikledi: Hizbullah'ın, İsrail takibinden sıyrılmak için kullandığı çağrı cihazları binlerce insanı nasıl yaraladı?

FÜSUN SARP NEBİL YAZDI | Lübnan'da Hizbullah'ın çağrı cihazları nasıl patlatıldı?

Hizbullah'ın kalesine büyük saldırılar; Hasan Nasrallah öldürüldü

Gerilimi iyice tırmandıran olay Hizbullah lideri Hasan Nasrallah'ın, Hizbullah'ın kontrolündeki Dahiye'de hava saldırısıyla öldürülmesi oldu. Önce İsrail ordusu, 21 Eylül'de "hedefli bir saldırı" gerçekleştirerek Beyrut'un Dahiye bölgesinde bir apartmana hava saldırısı düzenledi. İsrail Savunma Kuvvetleri Sözcüsü Daniel Hagari, saldırıda, Operasyonlar Komutanı İbrahim Akil ile birlikte Rıdvan biriminin üst düzey komutanları ve komuta zincirlerinin öldürüldüğünü açıkladı. Hizbullah da yaptığı açıklamayla, üst düzey komutanı Akil’in öldüğünü doğruladı.

TIKLAYIN | İsrail'in Lübnan’daki “hedefli” hava saldırısında ölü sayısı 14'e çıktı, çoğu kadın ve çocuk | Hizbullah, üst düzey komutanı Akil’in öldüğünü doğruladı

Ardından 27 Eylül'de yine aynı bölgedeki 6 apartmana yapılan hava saldırısında Hizbullah lideri Hasan Nasrallah öldürüldü. Saldırı, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu'ndaki konuşmasının hemen ardından gerçekleştirildi ve Netanyahu'nun BM binasında saldırı emrini verirken çekilmiş bir fotoğrafı yayımlandı. Saldırıda her biri birer ton olmak üzere yaklaşık 85 sığınak delici bombanın kullanıldığı bildirildi. 

Hizbullah lideri Hasan Nasrallah

TIKLAYIN | Hizbullah lideri Hasan Nasrallah, Beyrut'taki İsrail saldırısında öldürüldü

TIKLAYIN | İsrail Başbakanı Netanyahu'nun BM konuşmasının tam metni: Suudi Arabistan ile normalleşme vurgusu yaptı, BM'ye "antisemitik safra bataklığı" dedi

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, "Önümüzdeki günlerde tüm tarafların yapacağı tercihler bu bölgenin hangi yolda ilerleyeceğini belirleyecek" açıklamasında bulundu. 

Netanyahu, saldırı emrini BM binasından verdi

İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant, 30 Eylül'de Hizbullah’a karşı savaşın bir sonraki aşamasının çok yakında başlayacağını duyurdu. Gallant, "Kuzey sınırındaki 188. Tugay savaşçılarıyla birlikte kuvvetler, Hizbullah'ı kuvvetle vurmaya hazır. Amacımız belli; kuzeyde yaşayanları evlerine döndürmek için elimizden gelen tüm imkanları kullanacağız" dedi. 

TIKLAYIN | İsrail Savunma Bakanı Gallant: Hizbullah’a karşı savaşın yeni aşaması çok yakında başlayacak

İsrail'den Lübnan'ın güneyine kara harekâtı

İsrail ordusu, 30 Eylül'de Lübnan'a kara harekâtının başladığı resmi açıklamayla duyuruldu. "Sınırlı, bölgesel ve hedefli" diye olduğu belirtilen harekâtın isminin "Kuzey Okları" olduğu açıklandı.

İsrail ordu sözcüsü Daniel Hagari de yaptığı yazılı açıklamada, İsrail ordusunun, Lübnan'ın güneyinde Hizbullah'ın altyapısına yönelik sınırlı ve yoğun kara saldırılarına başladığını belirtti.

TIKLAYIN | İsrail ordusu kara harekâtı başlattı, Güney Lübnan'a yoğun topçu ateşi açıldı, Lübnan ordusu sınırdan 5 kilometre çekildi!

İran'dan misilleme saldırısı

İran, İsrail'in Hizbullah'a karşı yürüttüğü operasyona misilleme olarak İsrail'e bir balistik füze saldırısı başlattı. İsrail ordu radyosu, İran'dan İsrail'e yaklaşık 200 füze fırlatıldığını bildirdi. İran Devrim Muhafızları, saldırının Hamas Siyasi Büro lideri İsmail Haniye, Hizbullah lideri Hasan Nasrallah  ve Nasrallah'ın da öldürüldüğü saldırıda öldürülen Devrim Muhafızları Ordusu Kudüs Gücü bünyesinde görev yapan Tuğgeneral Abbas Nilfuruşan'ın öldürülmesine misilleme olduğunu açıkladı. İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) Sözcüsü Daniel Hagari, saldırının “sonuçları olacağını” söyledi. Hagari tarafından yapılan açıklamada, İsrail ordusunun İran saldırısına karşı "savunma ve misilleme yapmaya tamamen hazır" olduğu belirtilerek, bunun "zamanında" yapılacağı vurgulandı. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahuda İran'ın füze saldırısıyla "hata yaptığını ve bunun bedelini ödeyeceğini" savundu. İran ise İsrail'e yönelik füze saldırısının "BM Şartı'nın 51. maddesine göre meşru müdafaa hakkı uyarınca" gerçekleştirildiğini belirtti.

TIKLAYIN | İran'dan İsrail'e misilleme saldırısı: Yaklaşık 200 füze fırlatıldı; ABD'den İsrail savunmasına destek, Netanyahu'dan "Bedel ödeyecek" açıklaması

TIKLAYIN | Dünya basını, İran'ın İsrail'e misilleme saldırısını nasıl gördü?