Fransa’nın borç stoku Gayrı Safi Milli Hasıla’sının yüzde 83.2’si. Önümüzdeki iki yıl içinde yüzde 20 artması bekleniyor. Kamu açığının Gayrı Safi Milli Hasıla’ya oranıysa yüzde 8.2. Her iki oran da oldukça yüksek. Aşağıdaki tabloya bakın:
Tablo, bazı ülkeleri 2009 yılı tahmini itibariyle “Bütçe Açığı/Gayrı Safi Milli Hasıla” bakımından sıralıyor. En kötüsü sıralamanın en altında kalan İngiltere. Fransa, sondan 8. ve İtalya’dan daha kötü durumda.
Kanada krizden en az etkilenen batı ülkesi; Çin de onun doğu versiyonu.
Bugüne kadar bu tabloda Fransa dışında konuşulmayan ülke var mı? Hayır! Peki Fransa’da her şey yolunda mı? Aşağıdaki şekle bakın:
Şekil, “2011 Bütçe Açığı / Gayrı Safi Milli Hasıla” bakımından bazı OECD ülkelerinin durumunu gösteriyor. Şekle göre 2011 yılında Fransa; İngiltere, Portekiz, İspanya ve Almanya’dan daha kötü olacak.
Dahası var! “Royal Bank of Canada” OECD ülkesi 21 ülke için ilginç bir risk haritası çıkardı. “Hararet haritası” denilebilecek bu harita aşağıdaki gibi. Renk kırmızıya çaldıkça tehlike büyüyor.
Görüldüğü gibi 21 gelişmiş ülke içerisinde Fransa en riskli 6. ülke. Avrupa Para Birliği’ne üye ülkeler itibariyle haritaya baktığımızdaysa; sadece İrlanda, Yunanistan ve İtalya’dan daha az riskli.
Bir ülke kamu borcunu isterse çok kısa bir süre içerisinde küçültebilir. Bunu yapmanın en kolay yolu hızlı bir şekilde enflasyon sürecine girmek ve ulusal paranın hızla değer kaybetmesine izin vermektir. Daha önce birkaç kez yazdık: Bu risk hemen her ülkede var. Çünkü herkes bol keseden harcadı ve çözüm, finans sektörünün borcunu devletin üstlenmesinde bulundu.
Bir ülkenin borçlanma senetlerine müşteri olanlar o ülkenin sadakatini bilmek isterler. Sadakat, geçmişe değil geleceğe yöneliktir. Dolayısıyla tahmine dayanır. Doğru tahmin için birçok göstergeye birden bakılır. Örneğin; borcun milli gelire oranı, ödenen faiz oranının ekonominin büyüme oranında büyük olup olmadığı, verdiği faiz dışı fazla (yani ülke EBIDTA’sı) vs… Hatırlayın, bu işi yapan “uzmanlara” kredi derecelendirme kuruluşu deniyor.
Fransa’yla ilgili söylemeye çalıştığımız yanlış anlaşılmasın. Elbette Yunanistan gibi kısa bir süre içinde “default” riski yok; ama, Fransız Hazine’sinin ihraç ettiği bono fiyatları göreli olarak, en azından ekonominin ne kadar stres altında olduğunu yansıtmıyor. Aşağıdaki grafiğe bakın:
Fransa’nın 10 yıllık tahvil CDS fiyatı Alman gösterge tahvilininkinden sadece 30 baz puan yüksek. Grafikteki fiyatlara bakılırsa sanki Fransa’da hiç bütçe problemi yok! Daha da dikkat çekici olanı krizin sorumlusu olarak gösterilen derecelendirme kuruluşlarından da ses çıkmaması. Bakalım bu duruma daha ne kadar “Fransız” kalacaklar.