ABD için yüzyılın en büyük tehditlerinden birisi, doların uluslararası ticarette, yatırımlarda, ödemelerde ve merkez bankaları tarafından tutulan rezervlerdeki kilit rolünün giderek azalıyor olması.

Çin ve Rusya başta olmak üzere birçok ülkenin ikili ticarette ulusal paralarını kullanarak ABD dolarının söz konusu kilit rolünü hedef aldıkları malum.

Bu çerçevede Çin ve Rusya 2011 yılından bu yana ikili ticarette ABD doları yerine yuan ve ruble kullanıyor.

Hatırlatalım: 2014 yılında Rusya Merkez Bankası ve Çin Merkez Bankası arasında üç yıl süreli 150 milyar yuan (yaklaşık 23.5 milyar dolar) tutarında bir swap anlaşması imzalanmıştı ve Batı yaptırımlarından çok rahatsız olan Putin, ‘ruble ve yuan ile dış ticaret yapmak ABD dolarının nüfuzunu zayıflatır’ demişti.

Aynı yıl içinde Rusya Merkez Bankası, önemli miktarda nakit dolar rezervi eritmiş ve ABD tahvili olarak tutulan rezervlerinin yüzde 20’sini satmıştı.

Benzer bir hamleyi bu yaz Çin Merkez Bankası başlattı ve dolar cinsinden yaklaşık olarak 500 milyar dolarlık rezerv eritti.

İddia o ki, yuan’ın SDR’ye dâhil edilmesi talebinin IMF tarafından nazikçe reddedilmesi anlamına gelen erteleme kararı sonrasında aldığı devalüasyon kararını takiben, Şanghay ve Şenzen borsalarındaki hızlı düşüşü durdurmak gerekçesiyle Çin Merkez Bankası, çok ciddi miktarda dolar cinsinden varlık satışı yapmış.

Kara Pazartesi’de “her şeyin renginin kırmızıya dönmesinin”, GDP/USD paritesinin ani bir atakla 1.58’i aşmasının ve EUR/USD paritesinin 1.17’yi görmesinin en önemli nedenlerinden birisinin bu varlık satışı olduğu söyleniyor.

Şurası çok açık: Rusya ve Çin arasında adeta dünyayı dolarsızlaştırma (de-dollarization) yolunda sıkı bir ittifak var ve ABD bu ittifaktan çok rahatsız.

Dün, bu çerçevede radikal bir adım olarak Putin tarafından imzalanan yeni bir yasa tasarısı düştü yabancı basına.*

Tasarı, Rusya Federasyonu’nda gerçek ve tüzel şahısların ABD dolarıyla dış ticaret yapmalarını yasaklıyor.

Tasarıyla ilgili yapılan ilk yorumlarda söylenenler mealen şöyle: tasarı, Bağımsız Devletler Topluluğu ülkeleri arasında bir anlamda “tek finansal pazar” oluşturmayı ve bu ülkeler arası ticarette dolar ve avro kullanımını sona erdirmeyi hedefliyor.

Mesele önemli.

_________________________________________________________________

Not: Rusya’da bir tasarının yasalaşması için Rusya parlamentosunun alt kanadı olan Duma’da onaylanması gerekiyor.

* https://www.rt.com/business/313967-putin-says-dump-dollar/