Katılım bankacılığını biliyoruz, İslami finansı da.
Alternative Bank Schweiz (ABS) 1990 yılında kurulmuş İsviçre’de küçük bir banka. Kurucu ortakları arasında sendikalar, Greenpeace ve Dünya Doğayı Koruma Vakfı (WWF) da var.
ABS, gezegenimizin korunmasına yardımcı olan “yeşil” ve “etik” yatırımlara fon sağlayarak “maksimum kâr yerine etik prensipleri öne çıkaran, sosyal ve çevre standartlarının uygulanmasında” lider bir banka olma iddiasında.
ABS Genel Müdürü Martin Rohner yeşil ve etik yatırımları şöyle tanımlıyor: Bizim için iki tür yatırım listesi var: “Kırmızı yatırım”, “yeşil yatırım”. Silah ticareti yapan, nükleer endüstride faaliyet gösteren, gen teknolojisinden para kazanan ve porno endüstrisinde faaliyet gösteren şirketler, kırmızı yatırım listesinde. ABS’in bu tür şirketlerle işi olmaz. Çevre dostu araba üreten şirketler, yoksulları da düşünerek makul fiyatlara ilaç üreten şirketler, yenilenebilir enerjiye yatırım yapan şirketler, organik tarım yapan şirketler, sosyal ve enerji dostu konut üreten şirketlerse, yeşil yatırım listesinde.
ABS, şeffaflık ve hesap verilebilirlik bağlamında mudilerine, yatırdıkları parayı ne amaçla, kime, ne kadar kredi olarak verdiğini açıklıyor.
Bankanın iddiası şu: Ekonomi halk içindir. Bankalar, fon sağladıkları işlerden çok yüksek kâr etmemeliler ve gezegenin yok edilmesine destek olmamalılar.
ABS, her ekolojik yatırıma fon sağlamıyor. Yani niyet kadar, yatırımın fizibilitesi de önemli. Netice itibariyle ABS bir banka. İnsanlar ABS’e bağış yapmıyor, mevduat yatırıyor. O nedenle yatırımın makul düzeyde de olsa bir geri dönüşü olmalı. Bu anlamda bankanın temel kriteri “halk, gezegen ve kâr”. Kâr, ama makul düzeyde.
ABS’te hesap açtırmak isteyen yerli ya da yabancı herkes, bankaya yatıracağı paranın kaynağını ve bu parayı kazandıktan sonra vergisini ödediğini beyan etmek zorunda. Etmeyen hesap açtıramıyor.
Banka, ülke dışından elde ettiği gelirleri İsviçre vergi otoritesine beyan ediyor ve vergisini ödüyor. Bu anlamda ABS, diğer İsviçre bankalarından tamamen farklı bir şekilde “beyaz para” ile çalışıyor.
İlginçtir: ABS, 1 Ocak 2016 tarihinden itibaren negatif faiz uygulamaya başlayacak! Böylece mudilerine negatif faiz ödeyecek olan dünyanın ilk bankası olacak. Çünkü İsviçre’de bankalar ellerindeki fon fazlasını İsviçre Merkez Bankası’na yatırdıklarında, negatif faiz politikası nedeniyle para ödemek zorundalar.
Bankanın İsviçre’nin 4 şehrinde şubesi var ve çalışan sayısı 100’e yakın. ABS’te yönetici pozisyonunda çalışanların yüzde 44’ü kadın. Oran, epey yüksek anlayacağınız.
Beyaz para, vergisi ödenmiş gelir, yeşil yatırımlar, gezegeni korumak, yoksul halkı düşünmek, etik prensipleri öne çıkarmak, şeffaf olmak, makul düzeyde bir kar oranı ile yetinmek ve hayatta kalmak!..
Keşke bizde de böyle bir banka olsa!
Ne dersiniz?