Ümit Kumcuoğlu

27 Mart 2014

2009 ve 2014 seçim sonuçları karşılatırılabilir mi?

2009 ve daha önceki yerel seçimlerinde partiler için “Türkiye geneli oy oranı” hesaplanırdı. Belediye meclisleri sadece il merkezleri, ilçe merkezleri ve beldelerden seçildiğinden Türkiye genelinde bir oy hesabı mümkün değildi.

2014 yerel seçimleri, 2009 yerel seçimlerinden bazı bakımlardan farklı olacak. Büyükşehir statüsüne sahip illerde il genel meclisleri artık yok. Büyükşehir belediye meclisleri, eski il genel meclislerinin yetkilerini de devralıyor. Bu nedenle tüm ilçe merkezleri, beldeler ve köyler büyükşehir belediye seçimlerine dahil oluyor.

2009 ve daha önceki yerel seçimlerinde partiler için “Türkiye geneli oy oranı” hesaplanırdı. Belediye meclisleri sadece il merkezleri, ilçe merkezleri ve beldelerden seçildiğinden Türkiye genelinde bir oy hesabı mümkün değildi. İl genel meclisi oy oranları ise bu seçimler hem belediye meclisi seçimi yapılan yerlerde, hem de belediye meclisi seçimi yapılmayan köylerde, yani tüm Türkiye’de yapıldığından Türkiye genelinde bir oy oranı hesaplanmasına imkan veriyordu.

2014 seçimlerinde artık önceki seçimlerde yapılan “Türkiye geneli oy oranı” hesabı yapılamayacak.  Buna en yakın hesaplama, büyükşehirlerde belediye meclisi seçim sonuçlarını, diğer illerde ise il genel meclisi seçim sonuçlarını alarak her seçmenin bir oyunun sayıldığı bir formül olacak.

2009 ve 2014 “Türkiye geneli” oy oranları karşılaştırılabilir mi? Aynı olmadıkları aşikar, ama birbirlerine oldukça yakın görünüyorlar. Ne kadar yakın? Basit bir analizle konuyu açıklığa kavuşturalım.

TÜİK 2009 yılına ait il genel meclisi sonuçlarının il ve ilçe merkezleri / belde ve köyler şeklinde bir kırılımını yayınladı. 2009 yılına ait belediye meclisi seçimlerinin de il ve ilçe merkezlerine ait olanlarını ayırmak mümkün. Bu durumda il ve ilçe merkezlerinde aynı tarihte yapılan iki ayrı seçimde partilerin aldığı oy oranlarını inceleyebiliriz.

2009 il genel meclisi seçimlerinde Türkiye genelinde kullanılan geçerli oy: 39.998.763

2009 il genel meclisi seçimlerinde il ve ilçe merkezlerinde kullanılan geçerli oy: 29.522.663

İl ve ilçelerde partilerin oy oranları: Akparti %37,9 – CHP %25,4 – MHP %15,6 – DTP %5,6 – Saadet %5,3 – DP %3,0 – DSP %2,6 – BBP %2,3

2009 belediye meclisi seçimlerinde Türkiye genelinde kullanılan geçerli oy: 32.086.214

2009 belediye meclisi seçimlerinde il ve ilçe merkezlerinde kullanılan geçerli oy: 29.876.895

İl ve ilçelerde partilerin oy oranları: Akparti %37,8 – CHP %25,6 – MHP %16,6 – DTP %5,8 – Saadet %5,6 – DP %3,1 – DSP %2,8 – BBP %1,6

Aynı tarihte aynı yerdeki iki farklı seçimde partilerin oy oranları arasındaki fark: Akparti %0,1 – CHP %0,2 – MHP %1,0 – DTP %0,2 – Saadet %0,3 – DP %0,1 – DSP %0,2 – BBP %0,7

Bu verilerden çıkan sonuç, iki seçim arasında kayda değer bir fark yok. 2009 “Türkiye geneli” oy oranları ile 2014 “Türkiye geneli” oy oranları aynı metodoloji ile hesaplanamayacak, ama bir karşılaştırma yapabilecek kadar birbirlerine yakın.