Erivan
Anna Pambukchyan bir aktivist..
Erivan’da bir toplantıda tanıştım onunla. Neler başardıklarını, neler hayal ettiklerini heyecanla anlatıyor: “Biz inandık bu devrime çünkü artık bir şeylerin değişmesi gerekiyordu ve değişecek.”
Nasıl değişecek? Ya Paşinyan eline geçirdiği parlamento çoğunluğunu yavaş yavaş kötüye kullanmaya başlarsa? Ya o da oligarkların eline düşerse? Ya giderek otoriterleşirse ve vadettiklerini bir anda unutup tek adama dönerse? “Hayır” diyor Anna, “yapamaz çünkü biz varız, sivil toplumun gücü var. Ermenistan halkı artık yolsuzluk, umutsuzluk ülkesinde yaşamak istemiyor ve biz gençler buradayız.”
Anna Pambukchyan ilk defa umutlanmış, ilk defa bir şeylerin değişebileceğine inanmış. Reformlar konusunda, “Korkmayın sivil toplum bu konuda büyük birikim kazandı. Reformlar konusunda bizim desteğimizden, birikimimizden yararlanacak” diyor.
İktidarı da muhalefeti de değiştiren ama en önemlisi halkın özgüvenini sağlamlaştıran, değişim için öncelikle iyi gözlem yapıp düşünme ve siyaset yapma biçimini değiştirmenin önemini gösteren, sözde değil söylemle, samimiyetle, risk alarak halkı ikna etmeyi başaran bir muhalefet biçimini ortaya çıkaran Kadife Devrim’e ne kadar inandıklarını Anna Pambukchyan’dan dinleyin.
Anna Pambukchyan'ın T24'e konuştuğu videoyu izlemek için TIKLAYIN.
Bir başka aktivist ise görüşlerini şöyle anlatıyor: “Halk eskisi gibi değil. Ermenistan’ın seçim geleneği yoktu. Oysa şimdi oylarının ne kadar değerli olduğunu ve neleri değiştirebileceklerini gördüler. En büyük güvence de bu.”
Tarihi seçimde ilk defa sivil toplum örgütleri ciddi bir kontrol mekanizması haline gelmiş, sandık güvenliğini sıkı takip etmişler.
Ermenistan yoksul bir ülke ama son dönemde iki konuda ileri gitmiş. Eğitim ve sivil toplum örgütleri. Ben de farklı konularda çalışan farklı sivil toplum kuruluşlarını ziyaret ettim. Hepsi genç, hepsi iyi eğitimli ve ellerini taşın altına koymaya hazırlar .
Kadife Devrim’le birlikte ülkede bir başka devrim de medya özgürlüğünde yaşanmış gibi. Koltuğu bir türlü bırakmayan eski lider Sarkisyan, medyaya ciddi sansür uğrayan eski Cumhurbaşkanı Koçaryan ve bazı muhalefet partileri medyayı kontrol altında tutma konusunda tabii ki çok kararlı davranmışlar. Ama Kadife Devrim medyayı ciddi şekilde dönüştürmüş. Tanıştığımız, konuştuğumuz gazeteciler anlattılar.
Eski bir gazeteci olan seçilmiş Başbakan Paşinyan, 2018’in Mart ayında Gümrü şehrinden yürüyüşünü başlattığında, uğradığı köyler dışında fazla kimsenin haberi olmamış niçin yürüdüğünden. Çünkü geleneksel ana akım medya bu yürüyüşü görmemiş, görmemeyi tercih etmiş.
Başında sembolikleşen kasketi, sırtında çantası, yolsuzluklardan ve fakirlikten bezmiş halkın desteğini arkasına alarak köy köy gezerek Erivan’a ulaşan Paşinyan “Adalet yürüyüşümüz tamam, ayaklarım yara oldu dağılalım “ dememiş tabii. Yürüyüşe de mücadelesine de devam etmiş. “Demokrasi kazanacak, yolsuzluklar, adaletsizlikler bitecek” sloganıyla meydanları doldurmaya başladığında da medya ambargosu sürmüş. Ana akım medyanın bu tutumuna karşı Nikol Paşinyan, çareyi devlet radyosuna zorla girip stüdyoya oturmakta bulmuş
Paşinyan’ı durdurmuş mu medya ambargosu? Tabii ki hayır. Yolsuzlukları araştırdığı için zamanında hapiste yatmış, tehdit edilmiş bir eski gazeteci olan Paşinyan, “Ana akım görmüyorsa ben de gençlerin akımını tercih ederim” demiş ve kendi Facebook sayfasından yaptığı yayınlar ana akımdaki ana haberlerden daha fazla izlenir hale gelmiş. Konuştuğum bir gazeteci gülerek “Ermenistan’da çok popüler olan Hint dizilerini bile geçti reytingi” diyor. Ermenistan halkı sokaklarda ne olup bittiğini anladığında meydanları dolduranların da sayısı giderek artmış.
Kadife Devrim sırasında ortaya çıkan, güçlenen hatta patlayan internet kullanımı dijital medyanın da hem çok popüler hale gelmesi hem de kendisini geliştirmesiyle sonuçlanmış. 3 milyon nüfusu olan Ermenistan’da bugün 1,5 milyon Facebook kullanıcısı var. Dijital medya altın çağını yaşıyor. ‘CivilNet’ de bunların başında geliyor.
CivilNet, canlı YouTube ve diğer kanallardan yaptıkları yayınlar, konuk ağırladıkları stüdyoları, genç çalışanları ile giderek büyüyen bir platform. Civil Contrac (Sivil Sözleşme) partisinin lideri Paşinyan’ın Kadife Devrimi’ni destekliyorlar ama kendilerini yüzde yüz bağımsız olarak tanımlıyorlar.
Genel Yayın Yönetmeni Karen Harutnayan, “CivilNet şu anda Ermenistan’ın en güvenilir, bağımsız ve gerçek habercilik yapan sitesi” diye tanımlıyor kendilerini. Bir özellikleri daha var, İngilizce de yayın yaptıkları için sadece Ermenistan halkının değil dünya basının da Kadife Devrimi onlardan takip ettiğini söylüyorlar ve en güvenilir kaynak haline geldikleri iddiasındalar.
Peki Kadife Devrim sayesinde erken seçim yapılan Ermenistan’da seçim süreci nasıl geçmiş? Sadece Paşinyan’a göre değil konuştuğumuz pek çok insana göre de ülkede tarihi bir seçim yaşandı. Mesela ilk defa bu seçimde siyasi parti liderleri televizyona çıkıp ‘karşı karşıya’ seçim tartışması yapmışlar. Devlet televizyonu bütün liderleri tartışma programlarına çıkarmış, gazeteciler, sivil toplumun temsilcileri, akademisyenler bol bol tartışmışlar. Ermenistan’da seçim döneminde ve öncesinde sosyal medya kullandığı, tweet attığı ya da yazdığı, konuştuğu, fikrini açıkladığı için kaç gazeteci tutuklu diye sorduk? Cevap: Sıfır. Dövülen gazeteci var mı? O da yok.
Ermenistan fakir bir ülke. Yolsuzluk bıktırmış, usandırmış herkesi. Konuştuğum bir sivil toplum temsilcisi, başbakan seçilen Paşinyan’ın bu nedenle tek vaadinin “Yolsuzlukları bitireceğim” olduğunu söylüyor ve devam ediyor:
“Ermenistan’da para yok değil var ama sadece 32 oligarkın cebinde. Savunma bütçesi diye yüksek vergi aldılar sonra ortaya çıktı ki, Karabağ’ın güvenliği için deyip aldıkları paralar 32 iş adamını zengin etmiş meğer. Halk buna isyan etti.”
Paşinyan’ın ne reform paketi var ne de elle tutulur bir programı ama yolsuzlukları bitireceği konusunda halkı ikna etmeyi başarmış. Ermenistan’ın ilk kez bir seçimde yer almayan eski Cumhurbaşkanı Ter Petrosyan’ın sağ kolu Levon Zubayan, Kadife Devrim’in Ermenistan’daki herkesi kucakladığını anlatıyor. “Devrim sadece bir partinin, bir kesimin değil hepimizin devrimi oldu; muhalefetin bile” diyor. Kadife Devrim’i Levon Zubanyan’dan dinleyin…
Levon Zubanyan'ın T24'e konuştuğu videoyu izlemek için TIKLAYIN.