ABD'li yazar Harper Lee'nin 34 yaşında yazdığı ilk romanı "To Kill a Mockingbird" (dilimize "Bülbülü Öldürmek" olarak çevrildi) yayınlanır yayınlanmaz en çok satanlar listesine girmişti. Defalarca basıldı, ödüller aldı, bir çok dile çevrildi, filmi yapıldı. Sonra? Harper Lee'nin yazma gücü tükeniverdi. Uzun yıllar sonra, 2015 yılında bir romanı daha basıldı ama çok geçmeden "Go set a watchman" (dilimize "Tesbih Ağacının Gölgesinde" olarak çevrildi) adını taşıyan bu eserin, aslında ilk romanının ilk taslağı olduğu anlaşıldı. Lee, bir yıl sonra öldü.

Yazarlarda görülebilen bu yazamama durumuna İngilizce'de "Writers'block" deniyor.

Bizim ne dememiz gerekir? "Yazar bloku" desek o zaman "yazar blogu" ile yani yazarların "kişisel internet sayfaları" ile karışır.

"Yazar tükenişi" mi? Hayır! Çünkü tükenen yazar değildir; o, yazma dışında tüm işlerini eskisi gibi sürdürebilmektedir. Bu duruma, "yazarlığın tükenişi" demek daha doğrudur.

Zamanla "yazarlığın tükenişi" dediğimiz halin benzerinin aslında tüm sanatçılarda görülebilen bir yetmezlik olduğu anlaşılmıştır. Bir çok sanatçının yaratıcılık açısından tükenmekte olduklarını hissettiklerinde çeşitli uyarıcı maddelerden yararlanmaya çalıştıklarını biliyoruz: Berlioz, afyon, Byron, Shelley ve Poe da sağlığa zararlı birçok maddeyi kullanmaya başlamışlardır.

Bu musibet, başka alanlarda çalışanlara da görülüyor. Covid - 19 testlerinde yararlanılan "pcr" yani polimeraz zincirleme reaksiyonunun esasını bulduğu için Nobel ödülü almış olan Kary Mullis böyle bir durumda LSD kullanmıştır.

Bu "meslekte tükenmişliğin" her alanda, mesela politikada da görülebildiği anlaşılmıştır.

Bir süre sonra doğru dürüst bir şey üretememek, çözüm sergileme konusunda zamanla süreğen bir kabızlığa yakalanmak politikanın özellikle üst kademelerinde yer alanlarda görülebilen bir durumdur. İktidar uzadıkça bunun olasılığı da artmaktadır..

Bir bestecinin, bir şairin bir süre sonra insanları mutlandıran, ruhen yücelten eserler üretememesi üzücü bir durumdur. Ancak her zaman çevrede başka iyi şairler, yazarlar vardır ve onlar böyle bir tükenişe kapılan sanatçının yerini er geç doldururlar.

Politikada mesleki kabızlığa uğramış kimseler de genellikle kendi yerlerini alabilecek başka kimselerin bulunduğunu bilir ve bir iki denmeden sonra bir köşeye çekilirler. Ancak bazen mesela Trump gibi bunu kavramayanlara ya da kabullenmek istemeyenlere rastlanıyor. Bu durumda kendileri kadar seçmenleri de tarifsiz sıkıntılar çekiyorlar. 

O zaman ne yapmalı? 

Bilimsel yayınlarda, psikolojik tedavi önerilmektedir. Bundan kaçınılırsa önünde sonunda yan tesiri fazla ve tehlikeli ilaçlarla sağıtım gerekiyormuş.