| ŞEHİR TELLALI Newyork-Londra-Roma |
“İlk Hücrenin Şarkısı:
Derin deniz dibindeki ılık oyuktan doğdu. Ya da
De ki bir göktaşı getirdi onu buraya. Seçim sana kalmış,
Belki bir şimşeğin senteziydi daralan atmosferde
Yosun onun adı..”
“Hücrenin Şarkısı”nı yazan şair Ruth Padel, aynı zamanda bilim kadını, müzisyen, yayıncı, doğacı. 1946 Londra doğumlu. “Türlerin Kökeni”ni bulan bilimadamı Charles Darwin’in büyük büyük büyük torunu. İrlanda, Yunanistan, Hindistan ve Fransada “İş Karanlıkla Savaşır” dizeleriyle yaşayan bir göçebe. Oxford Üniversitesinde sadece erkeklere ait olan fellow ünvanını kazanan ilk kadın akademisyen. Bu satırları okurken karşımda. Gözleri deniz kıyısındaki zeytin yaprakları gibi mavi yeşil ışıl ışıl. Londra’nın en neşeli edebi salonlarından birinin evsahibesi Sarah Glazer’in Şiir Bilim Karması konulu gecesinde diğer iki şair, biri İzafiyet Uzmanı, kaşif Lavinia Greenlaw, diğeri filozof matematikçi Emily Grosholz ile birlikte.
Padel’in şiiri yeryüzünde kendini çoğaltan ilk molekülün organik özlerden çektiği karbonla kendinden milyonlarca benzerini üretmesi üzerine. Dünyadaki ilk sihir bu, “küçük mavi yeşil/...Küçücük atlı vahiy.”
Doğada, müzikte, bilimde, matematikte, felsefede, evrende, tarihte, resimde, canlı dünyasında, insan vücudunda, insan ilişkilerinde günümüze ait sesler, görüntüler, duyuları tümüyle cezbeden tasvirlerle dolu şiir dizeleriyle bezeli bir sohbet içindeler.
Hücreden göçmeye, fırtına kuşundan Kenya’ya, denizanasından, kambur balinaya, makilerden nehirlere akıyor zaman amber bir kürenin içinde. Birdenbire gözlerimi okumuşçasına Ege’nin sesi, meltem kokulu bir müzik.
“De ki birbirinizi buldunuz hani iki ateş gibi
Eski bir aynada, hatıra izlerinde
İki Yunan limanında doğduğunuz o yaban topraklarda
Sığındığınız iki ada gibi...”
Bir ada şarkısı, bir gurbet dansı, uzun süren ayrılıklardan sonra beraberliğin keyfi. Sonra yine düşülen yollar, Padel’e göre belki kaçışlar. Limanlar manevi borçlarla fantazilerle dolu, ufukları gri, kapalı, dağların gerisinde bekleyip duran hayali paha biçilmez küçük bir koy.
Aylarca, kuşların, hücrelerin peşinde dolaşıp duran gezgin Ruth Padel’e göre, aynı denizin derinliklerinden çıkıp da çoğalıp duran hücre gibi “nerede olursak olalım hepimiz bir başka yerden gelmekteyiz eninde sonunda.” Her göç bir yaşam mücadelesi.
Padel’in son kitabının adı “Nasıra’da Ud Yapmayı Öğrenmek”
...İkinci gün, deve kemiğinden bir sap yaptı klavye
Gölgesinde otururdum keyifle diye
Üçüncü gün sandal ağacından bir kase kardı
Bir de vişneden kılıf önlük
Gül oyuğundan harelendi arabesk
Işıl ışıl deniz kıyısında zeytin yapraklarının altı
Ruhumu onu sevmiş buldum
Gerisi gelecek pazara...