Şebnem Şenyener

01 Kasım 2015

Kuzgundan ses geldi: Bir daha asla!

Sonbaharı kucaklamanın en güzel yoludur iyi ruhların kötü ruhları kışladığı ekimin son günü Halloween

…Gözlerimi karanlığa dikip başladım bakmaya
Yalnız karanlığı gördüm… Kapıyı açtığımda…
Yakılmış ağıt gibi kaybedilen umutlara
Tekrarladı kuzgun bir daha asla! bir daha asla!
Çekip gitti o gün beni yaslı kılan hüzün …

                                  Kuzgun, Edgar Allan Poe

Sonbaharı kucaklamanın en güzel yoludur iyi ruhların kötü ruhları kışladığı ekimin son günü Halloween. Hasatın sonu diye, kış hazırlığı adına şehirler korku yazarlarının yarattığı korkunç karakterlerle dolup taşar. Ağaçlar saydam, alev alev, rengarenk ruhları anımsatan öbür dünyalı halleriyle bir fener alayı havasına bürünür. Şeker isteyen çocukların ellerinde karanlıkta alev topları gibi sallanan, içlerinde mumlar yanan bal kabakları. Sırıtıp titreyerek hoplayıp atlayarak karanlığa meydan okuyan korkusuzlar ordusuna dönüşür. Köşelerde meşaleler yakarak halay çekip sabaha kadar çoşarak bir neşe dolaşır durur sokakları.

Philadelphia’dayım. Burada sürekli olarak ekimin son gününü kutlayan “edebi tarihi eserin” karşısında. Özgür Halk Kütüphanesi’nde. Nadir Kitaplar Bölümü’nde gururlu havasını hiç kaybetmeden, başı dik, kaşları kalın ve kuvvetli, bakışları hala keskin, cüsseli ve soylu dineliyor kuzgun! Doldurulmuş olmasına aldırmadan salonun girişinde edebi ve ebedi bir nöbette. Edebiyat tarihine bu yaratıktan daha fazla katkıda bulunan başka bir kuş olmadı bugüne dek. Bu çenebaz yaratığın adı Grip. Vaktinde hem Charles Dickens’a hem Edgar Allan Poe’ya verdiği ilhamla edebiyatın baş köşesine yerleşti. O gün bugündür nöbette.

Grip, Dickens’ın en sevdiği kuzgunuydu hayattayken. Onu 1841 yılında seri halinde yayınladığı Barnaby Rudge adlı romanın anlatıcısı, korkunun simgesi başkahramanı yaptı. Eser Amerika’da yayınlandığında, edebiyata dedektifi kazandıran şair Edgar Allan Poe yaptığı dedektifvari analiz ile Dickens’ın eserinin anlatıcısının bir kuzgun olduğunu çözümledi. Ardından da en ünlü şiiri Kuzgun’u yazdı. Böylece Poe’nun polisiyelerine işlediği korkunun sembolü haline geldi kuzgun.

Grip 1841 yılında öldü. Dickens kuşu gömmeye kıyamadı, içini doldurtup evinin baş köşesine yerleştirdi. Dickens öldüğünde eşyaları açıkartırma ile satışa çıktı. Açıkartırmada satılan kuzgunu Philadelphia’lı Poe koleksiyoncusu Richard Gimbel satın aldı.  1971’de Gimbel, Poe koleksiyonunu Özgür Kütüphane’ye bağışlayınca Grip nadir kitapların bekçisi olarak ebedi bir nöbete başladı. Koleksiyonda Kuzgun şiirinin Poe’nun el yazısıyla mevcut olan tek kopyası, ayrıca eserlerinin ilk baskıları da yeralıyor.

Grip’in ölümünü bir arkadaşına yazdığı mektupta Dickens “Saat gece yarısını  vurduğunda biraz telaşlandı.  Mamafih kısa zamanda yatıştı. Masanın üzerinde bir aşağı bir yukarı bir kaç kez dolandı. Havalanacakmış gibi durdu. Sendeledi. Sonra “Selam olsun sana koca kız” diye haykırdı ve öldü “ sözleriyle aktardı. Dickens’ın satırları kuzgununu edebi tarihi eserlerin arasına yerleştirdi. 


  www.sebnemsenyener.com