Oğuz Demiralp

04 Şubat 2019

Avrupa ve Amerikalar'da demokrasi

"Seçim olmadan demokrasi olmaz"

Avrupa Konseyi, Türkiye'nin hem Avrupa'ya aidiyeti hem de insan hakları, demokrasi, hukuk devleti ilkelerine bağlılığı bakımından hayati önem taşıyan bir bölgesel kuruluştur.

Avrupa Konseyi'nin bir organı olan Parlamenterler Meclisi, geçtiğimiz 24 Ocak günü Türkiye ile ilgili bir karar kabul etti. Mevcut iktidarımızın demokrasi ve insan hakları alanındaki performansı bu kararda eleştiriliyor, hatta çok güçlü ifadelerle kınanıyor. Kararda, yapılan tavsiyelere uymadığı takdirde Türkiye'nin Avrupa Konseyi'ndeki konumunu tartışmaya açma niyeti vurgulanıyor.

 

Eskiden böyle kararlar basına genişçe yansır, enine boyuna tartışılırdı. Şimdi kolay mı? Sür halının altına kimse görmesin! (Şaka bir yana, umarız, ilgili makamlarımız kararı ciddiyetle ele alıyordur.)

Kararda şu tavsiyeler de yer alıyor:

"Seçimlerin sadece serbest değil aynı zamanda adil  olmasını ve ifade özgürlüğüyle basın özgürlüğüne yol açacak şekilde yapılmasını teminen Venedik Komisyonu'nun tavsiyelerine uygun olarak seçim mevzuatının gözden geçirilmesi...

"Venedik Komisyonu'nun mütalaasında yer verilen analizi temel alarak, devletin yürütme, yasama ve yargı erkleri arasında denge ve fiili ayrılığı yeniden tesis etmek amacıyla 2017 anayasa reformlarının gözden geçirilmesi."

Amerikalar (Kuzey, Orta, Güney Amerika) bölgesinde de koşut bir bölgesel örgüt bulunmaktadır: Amerika Devletler Örgütü (OAS). Avrupa Konseyi kadar etkili olmasa da bu örgüt de üye ülkelerin iç durumlarını ve insan hakları uygulamalarını (Bir insan hakları mahkemesi de vardır) izler. 

Söz konusu örgüt, Venezuela'da 20 Mayıs 2018 tarihinde Nicolas Maduro’nun yeniden cumhurbaşkanı seçilmesi üzerine bir karar almıştı. Kararın can alıcı hükmü şöyle:

"Uluslararası standartlara uymadığı, Venezuelalı bütün siyasi aktörlerin katılımını sağlamadığı, serbest, adil, saydam ve demokratik bir süreç için gerekli garantiler olmadan yapıldığı için Venezuela'da 20 Mayıs 2018 günü sonuçlanan seçim sürecinin uygulanmış olan şekliyle meşruluktan yoksun olduğunu beyan etmek."

OAS'in Genel Sekreteri de Venezuela'daki seçimler hakkındaki açıklamasında şöyle demişti:

“Seçim olmadan demokrasi olmaz, ama dün Nicolas Maduro demokrasi olmadan seçim yapılabileceğini gösterdi.”

Ne diyelim? Seçim var, seçim var...