Nurhayat Gül

21 Nisan 2014

Yiyeceklerle sağlıklı ilişki kurmak...

Ağzımıza ne koyduğumuzun bilincinde olarak sağlıklı yemek tercihleri yapmakla bu konuda aşırı takıntılı olmak arasında ince bir çizgi vardır.

Ağzımıza ne koyduğumuzun bilincinde olarak sağlıklı yemek tercihleri yapmakla bu konuda aşırı takıntılı olmak arasında ince bir çizgi vardır.

Yeme bozuklukları arasında duygusal yemek, aşırı yemek, bozulmuş yeme hastalıklarıyla, sadece beslenme bilgisi ile başa çıkmak ve ele almak mümkün değildir. Duygular üstünde mutlaka çalışılmalıdır ancak yemekle ilişkisi sağlıklı olan insanlardan öğrenecek birkaç şeyimiz olabilir ve bu size de yardımcı olabilir. İşte onların farklı  olabildiği yerler:

·         Yiyeceklerle ilişkisi sağlıklı olan insanlar akıllıca yer: Vücudumuz ihtiyacı olan ham maddeleri bizi ona verdiğimiz besinlerden sağlar. Acıkarak veya yemeyi durdurarak bize yol gösterir. Toksinlerle dolu değilseniz ve hipogliseminiz (şeker yükleme testi ile 3 saat sonunda kan şekerinize ve insülin düzeyinize  bakılarak tanı konur) yoksa,  günde sadece 3 öğün yemelisiniz. Toksinlerle yüklenmiş olmak da gerçekte açlık olmayan bir açlık hissine neden olarak sürekli yemeye mecbur eder ve toksin nedeniyle daha çok yeme ve yeme nedeniyle daha çok toksin birikme döngüsüne girmemize neden olur. Yiyecekle ilişkisi sağlıklı olanlar, sadece acıktıkları zaman yerler.

·         Her şeyi yerler ama fazla miktarda değil: Yiyeceklerin kendisi kötü değildir. Onları kötüye kullanan ve sağlığımızı bozma pahasına aşırı miktarlarda yiyen bizleriz. Yediklerinizle bedeninizi beslediğinizi ve bakım yaptığınızı unutmadan yiyin. Fazla yenildiğinde zarar veren yiyecekleri bilin ve onları limitli miktarda yerken, yararlı olanları (sebzeler) daha çok yiyin. Zararlı ve gereksiz yiyeceklerle karın doyurmak, evin faturasını ödemek yerine hiç ihtiyacı yokken gidip kendine pahalı bir çanta almaya benzer. Paranız biter ve siz hala faturayı ödememişsinizdir.

·         Neyi ve ne zaman yemenin önemli olduğunu bilirler: Diyelim ki pizza veya çikolata yemeye karar verdiniz, karnınızın tok ve dolu olduğu bir zamanı seçerseniz fazla yemezsiniz. Eğer karnınız açsa karşı koymak zor olabilir ve gereğinden fazla yiyebilirsiniz. Zaten eğer toksanız çikolatanın tadını gerçekten daha iyi alabilirsiniz.

·         Sadece fiziksel olarak açlık hissettiklerinde yerler: Rahatsızlık veren duygusal bir durumu yatıştırmak için yemek, tipik bir duygusal yeme davranışıdır. Stres ve huzursuzluk, yüksek kalorili, yağlı yiyeceklerin yenmesine neden olur ve bu fazla kaloriye çoğumuzun ihtiyacı yoktur. Yedikten sonra suçluluk veya pişmanlık hissederek,  gerçek duygu veya sorunla uğraşmamış oluruz.

·         Doyunca bırakırlar: Açlık ve doygunluk her ikisi de yavaş yavaş başlar ve giderek artarlar. Bazılarımız çok acıkıncaya kadar acıktığını anlamaz ve sonra çok yemek yeme ile sonuçlanabilir. Aynı şey doyduğunu anlayana kadar da geçerlidir.

·         Kahvaltı yaparlar: Düzenli kahvaltı yapanlar daha fazla enerjiye, daha güçlü hafızaya ve daha düşük kolesterol düzeylerine sahip olurlar. Ayrıca akranlarından daha zayıftırlar ve daha sağlıklı hissederler. Şekerli olmayan, kendinizin kolayca hazırlayabileceği bir yulaf ezmesi ile güne başlamanız, poğaça, meyve suyundan defalarca daha fazla sağlıklı bir kahvaltıdır ve fazla zamanınızı almaz.

·         Evlerinde zararlı yiyecek bulundurmazlar.: Eğer duygusal yeme meyliniz ve alışkanlığınız varsa o zaman sizi yoldan çıkaracak yiyecekleri evinize hiç sokmayın.

·         Aile boyu  değil, küçük boy ve miktarlarda alışveriş yaparlar.

·         Küçük bir atıştırma ile tam bir yemek arasındaki farkı bilirler: Ara öğün yapmak yerine, ancak gerekirse meyve veya küçük bir avuç kuruyemiş ile açlığınızı giderin. Çikolata ara öğün değildir unutmayın.

·         Yedikleri yemekten zevk alırlar. Yedikleri zaman gereken zaman, oturup acele etmeden, gerekli olduğu kadar ve şükrederek yerler. 5 dakikada doğru dürüst çiğnemeden yuttuğunuz yiyecek belki karnınızı doyurur ancak vücudunuzu beslemez. Ayrıca işi bahane ederek yemek zamanınızdan çalmayın. Oturun ve yemeğinizi acele etmeden iyice çiğneyerek ve o yemeğin ardındaki emeğe ve mucizeye  teşekkür ederek yiyin. Buna değer.

·         Kendinizi yediklerinizden dolayı suçlu ve pişman hissedip, aşırı egzersiz yapıyor  ve kendinizi bir sonraki öğünde aç kalmaya mahkum ediyorsanız buna makyaj yaparak kusurları kapatmak denir. Bir öğün kaçırırsanız kesinlikle kendinizi suçlu ve pişman hissetmeyin ve onu dengelemeyi birkaç güne doğal bir şekilde yayın.

·         Tartıda sürekli değişikliğe neden olacak şekilde yemezler. Sürekli alma ve verme ile kiloyu korumak vücudu yorar. Onun yerine size kilo aldırmayacak bir yaşam tarzı oluşturmalısınız.

·         Aç kalmaktan korkmazlar . Aç kalma korkusuyla çok ve sık yemek  kesinlikle kilo alma ile sonuçlanacaktır. Vücutlarının ihtiyacının farkında olarak ve akıllıca yemek yiyenler açlıktan korkmazlar.

·         Kendilerini yiyecekle ödüllendirmezler:  Yiyecek bir ödül veya ceza değildir. Özellikle çocuklarınıza bunu yapmanız tehlikeli  olabilir ve yeme bozukluklarına neden olabilir.

·         Sadece yemek yiyerek sosyalleşmezler: Arkadaşlarla buluşma, uzun saatler boyunca  yemek masasında oturmak gereğinden fazla yeme ve içmeye neden olabilir. Kahve, konser, sinema da sosyalleşin.

·         Çocuğunuz normalden fazla kiloluysa, ona ne yemesi ve ne kadar yemesi gerektiğini söylemek onun ilerde duygusal yeme bozukluğu ile mücadele etmesine neden olabilir. Sadece sağlıklı yiyecekleri sunun ve siz de aynı yiyecekleri yiyin.

Yukardaki listeye belki daha ekleyecek şeyler vardır. Yukarda tanımlandığı gibi sağlıklı yiyen birisi bile bazen daha rahat davranma ihtiyacı hissedebilir. Bunu sağlıklı ve dengeli bir  şekilde yapmanın hiçbir sakıncası yoktur . çok katı, kısıtlayıcı olmak da problemlere neden olabilir. Düzenli egzersiz yapmak da kilonuzu kontrol etmenin sağlıklı yoludur.

Sağlık tesadüf değildir. Bilinçlenmeniz hayatınızı kurtarabilir.