Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan "halkına" teminat verdi. "Yapın" diyecekmiş... Hayır, yanlış oldu—"Yapın" diye buyruk verecekmiş, böyle olunca tabii yapacaklarmış. Koskoca Tayyip Erdoğan buyruk verecek de, buyruğun yerine getirilmemesi ihtimali var mı? Olabilir mi? Elbette olamaz.

Olaylara daha solda bir noktadan bakan TV kanallarının haber spikerleri Cumhurbaşkanı'nın dilini biraz yadırgamışlar -öyle görünüyor. "Buyruk vermek" fazla yukarıdan, fazla mütehakkim gelmiş anlaşılan. Bizim epeydir içinde yaşamaya çalıştığımız, çalıştıkça iyi kötü alıştığımız kültüre göre gerçekten de böyle. Ama bu kültür Tayyip Erdoğan'ın başından beri silmeye, unutturmaya çalıştığı kültür zaten. Hani, her şeyi olabileceği kadar iyi yaptıklarını, ama kültür alanında geride kaldıklarını söylüyor ya, işte o kültürün kırıntılarından biri. Tayyip Erdoğan'ın egemen kılmaya çalıştığı kültürde de önüne gelen adamın uluorta "Buyruk verdim, veriyorum, vereceğim" diye konuşması yanlış, ayıp v.b. olabilir. "Önüne gelen" değil, yalnız Tayyip Erdoğan'ın bu tarzda konuşmaya hakkı var. Bu, o "istenen" kültürde devlet başkanına tanınmış bir hak. Öyle olunca, nasıl "itibardan tasarruf" olmuyor, böyle konuşmaktan da tasarruf olmaz. 

AKP 2002'den beri iktidarda. AKP'nin ideolojisini benimsemiş siyasi partiler bu ülkede iktidara ortak oldular, koalisyonlar içinde yer aldılar. Ama tek başına iktidara gelmek başarısı yalnız AKP'ye nasip oldu. Parti bu başarının hakkını nasıl verecek? Belli: Kendi ideolojisini egemen ideoloji haline getirerek. Onun için "kültür" önemli, sabırsızlanmakta Erdoğan haklı.

Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Adıyaman'da, "İstasyon talebiniz var. İçişleri Bakanıma da söyledim, Ulaştırma Bakanım da yanımda… Ona da buyruğumu vereceğim." dedi.

Dolayısıyla 2002'den beri AKP memleketi "kendi suretinde" yeniden yaratma etkinliğini sürdürüyor. Bu bir proje ve bir süreç. Ama iş bununla bitmiyor. AKP'nin bu başarısının altında Recep Tayyip Erdoğan'ın koskocaman imzasını görüyoruz. Partisi ve taraftarları da ona eski deyimle ne kadar "medyun-u şükran" olduklarını söylüyor ve gösteriyorlar. Tayyip Erdoğan bir başarı kazandığında o başarının kendi payına düşen "hasılat"ını geri çevirecek bir kişi değil. Dolayısıyla Türkiye'de bir "AKP süreci" varsa bir de "Tayyip Erdoğan süreci" var. Bu iki süreç çok zaman kesişiyor, "aynı şey" dedirtecek biçimde seyrediyor. Ama aslında özdeş değiller.

Genel ideoloji başından beri var, ama o "genel"in içinde "şuna özgü" "buna özgü" versiyonlar da ister istemez var. Biz yetmişli yıllardan beri bunun Necmeddin Erbakan biçimiyle, "Miili Görüş" adı verilen şekliyle karşılaştık, tanıştık. Ama örneğin bir Necip Fazıl "İslamlaşması" yok muydu? Onun da kendine göre motifleri yok muydu? Şüphesiz vardı. Böyle sayabiliriz.

Mısıroğlu versiyonu diyebiliriz, örneğin.

Olmayan ve olabilecek versiyonlar da olduğunu düşünmemiz gerek. 2002'den bu yana AKP'nin kendisinin şaşırtıcı "metamorfozları" var. O süreç içinde AKP'den ayrılan ve Tayyip Erdoğan'ın komutasına ciddi şekilde bayrak açan kişiler var; söz konusu ideoloji ve politik pratik içinde ağırlığı olan kişiler bunlar. Herhalde İslamcı çizginin neleri kollaması, kaale alması gerektiğini Abdullah Gül'e sorsak bir fasıl, Davutoğlu'na sorsak ya da Babacan'a, Karamollaoğlu'na sorsak başka makamdan bir fasıl dinlememiz herhalde gerekir. Tayyip Erdoğan'ınki de böyle ama tarihin oluşumu onu AKP'nin başında Türkiye'de iktidara getirdiği için onun anlatacağı hikâye farklı bir yere oturuyor.

"Erdoğan çizgisi" diyebileceğimiz çizgi içinde Erdoğan'ın -kendi deyimiyle- "şahsının" önemli varlığı hissediliyor. "Erdoğan versiyonu"nda "iktidar" kavramının ağırlığı bir hayli fazla. İslami siyaset çerçevesi içinde "iktidar" konumunun çok "demokratik" olmasını beklemek pek gerçekçi olmaz; ama Tayyip Erdoğan'ın elinin altında olmasını talep ettiği iktidarın yoğunluğu değme "İslami otoriteryanizm" sınırlarını da zorluyor.

Böyle durumlarda insanlar "padişah olmak istiyor" gibi benzetmeler yaparlar. Tayyip Erdoğan, kendisini izleyen bizlere bunun bir mecaz filan olmadığını düşündürüyor. Ve yalnız "istiyor" da değil: görebildiğim kadarıyla Tayyip Erdoğan bunu hak ettiğine inanıyor da.

Türkiye'de siyasetin "kaptan köşkünde" oturmayı başaranlar "iktidar" yerinin gerçekten "kaptan köşkü" olarak görülmesini istemişlerdir. Böyle olunca modern dünyanın ("modern" dediğimize göre bunun "demokratik" olacağını da varsayıyoruz demektir) siyaset ve yönetim teorilerinin içinde en fazla "kuvvetler ayrılığı" ilkesi onlara aykırı gelmiştir. "İktidar" ("kudret") demek "kuvvet" demek. Bu var olan kuvvetlerin bazıları için "Bunlar senin yetki alanının dışında kalıyor: Sen onlara elini uzatma" deniyorsa bu iktidarın iktidar olmasını engellemek demektir.

Örneğin şimdiki kavga: Tayyip Erdoğan bildiğimiz birilerinin hapiste kalmasını istiyor; Anayasa Mahkemesi de bu insanların hapiste tutulmasının anayasaya aykırı olduğunu söyledi. Ey, ne yapacağız şimdi? Tayyip Erdoğan'a göre, seçim yapılmış, halkımız Tayyip Erdoğan'ı "cumhurbaşkanımız" olarak seçmiştir. Ona göre "seçim"in gerçek anlamı budur: belirli bir kayıt kuyut çerçevesinde yetkilendirmek demek değil. Her türlü kayıt kuyutun üstünde yetki kullanmak üzere seçmişlerdir. Bu seçilmiş kişinin iradesini durdurabilecek hiçbir irade olamaz. Tayyip Erdoğan'ın anladığı "demokrasi", yani "İslami demokrasi" budur.

Beğenmezseniz beğenmezsiniz; halkımız beğeniyor -en azından şimdiye kadar fikrini böyle gösterdi.

Tayyip Erdoğan kelimeleri iyi biliyor, yerinde kullanıyor. "Şahsım" derken de böyle, "buyruk" derken de. Onun için "Öyle mi demek istedi? Ne demek istedi?" diye kafa patlatmak gerekmiyor. Hani "merkezi iktidara kendini uydurmayan belediye hava alır" derken de olduğu gibi.