Hazine ve Maliye Bakanlığı kendi internet sitesinde 2024 yılı Ocak-Aralık ayı yani 2024 yılının bütçe gerçekleşmelerini 15 Ocak günü yayımladı. Merkezi yönetim bütçesi 2024 yılında 2 trilyon 106,1 milyar TL açık verdi.

Aşağıda detaylı şekilde göreceğiniz üzere vergi gelirlerinin yüzde 51,71’i KDV ve ÖTV’nin toplam tahsilatından oluşmaktadır.

Dolaylı vergilerin payı Ocak-Aralık döneminde yani 2024 yılında yüzde 65,90; dolaysız vergilerin payı ise yüzde 34,10 gerçekleşti. Ayrıca KDV’den elde edilen 2 trilyon 326 milyar 572 milyon lira, toplam vergi gelirlerinin yüzde 31,85’ini oluşturmaktadır.

İlaveten gelir vergisi tahsilat tutarının yüzde 93’ü stopaj yoluyla alınmış ki bunun büyük bir kısmı ücretlilerinden alınmaktadır.

Diğer kalemlerin akıbetini ise aşağıda izah etmeye çalışayım.

2024 yılı merkezi yönetim bütçe    gerçekleşmeleri

2024 yılı Ocak-Aralık döneminde merkezi yönetim bütçe giderleri 10 trilyon 777 milyar TL, bütçe gelirleri 8 trilyon 670,9 milyar TL ve bütçe açığı 2 trilyon 106,1 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Ayrıca, faiz dışı bütçe giderleri 9 trilyon 506,6 milyar TL ve faiz dışı açık ise 835,7 milyar TL olarak gerçekleşmiştir.

Aşağıdaki tabloda 2024 yılı merkezi yönetim bütçe kalemleri bulunmaktadır.

2024 yılı bütçe GELİR gerçekleşmeleri

Merkezi yönetim bütçe gelirleri Ocak-Aralık dönemi itibarıyla 8 trilyon 670 milyar 863 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Vergi gelirleri 7 trilyon 304 milyar 863 milyon TLS, genel bütçe vergi dışı gelirleri ise 1 trilyon 134 milyar 182 milyon TL olmuştur.

2024 yılı bütçe GİDER gerçekleşmeleri

Merkezi yönetim bütçe giderleri Ocak-Aralık dönemi itibarıyla 10 trilyon 777 milyar 9 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Faiz harcamaları 1 trilyon 270 milyar 455 milyon TL, faiz hariç harcamalar ise 9 trilyon 506 milyar 553 milyon TL olarak gerçekleşmiştir.

2024 yılı vergi tahsilat tutarları

Aşağıdaki tabloda 2024 yılı (Ocak-Aralık) vergi gelirleri ve bu vergilerin toplam vergi gelirleri içindeki payları gösterilmiştir.

Yukarıdaki tabloda da görüldüğü üzere 2024 yılında KDV ve ÖTV’nin toplam vergi gelirleri içindeki payı yüzde 51,71; dolaylı vergilerin payı yüzde 65,90 ve dolaysız vergilerin payı ise yüzde 34,10 olarak gerçekleşti.

2024 ile 2023 yılı vergi tahsilat tutarlarının karşılaştırılması

2023 yılı Ocak-Aralık döneminde bütçe gelirleri 5 trilyon 207 milyar 566 milyon TL iken 2024 yılının aynı döneminde yüzde 66,5 oranında artarak 8 trilyon 670 milyar 863 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. 2024 yılı Ocak-Aralık dönemi vergi gelirleri tahsilatı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 62,3 oranında artarak 7 trilyon 304 milyar 863 milyon TL olmuştur.

Aşağıdaki tabloda vergi kalemleri bazında 2024 yılı tahsilat tutarları ile 2023 yılı tahsilat tutarları ve değişim oranları bulunmaktadır.

Yukarıdaki tabloya göre 2023 yılına nazaran tahsilat oranı en fazla olan gelir kalemi beyana dayanan BSMV’dir. Yüzde 158,8 oranında artmış.

ÖTV ise geçen yıla göre yüzde 56,4 oranında artmış. 2023 yılında 928 milyar 197 milyon TL tahsilatı olan özel tüketim vergisi, 2024 yılında geçen yıla nazaran yüzde 56,4 oranında artarak 1 trilyon 451 milyar 259 milyon TL’ye yükselmiştir.

Petrolden yani benzin, motorinden alınan ÖTV yüzde 130, tütünden alınan ÖTV yüzde 75 ve alkolden alınan ÖTV ise geçen yıla nazaran yüzde 52 oranında artmış.  

Diğer taraftan gümrük vergisi tahsilatı da geçen yıla göre yüzde 59,6; dâhilde alınan KDV yüzde 96,4; damga vergisi ise yüzde 78,9 oranında artış göstermiş.