Hindistan; dünyanın ikinci en büyük nüfusuna sahip, hızlı büyüyen ve demokrasi kültüründen ödün vermeden büyüyen ve belki de ileride (üretimde gücünde) Çin’in rakibi olacak tek ülke.
Önümüzdeki iki gün Hindistan ekonomisi ile ilgili bilgiler aktarmak istiyorum okuyanlara. Verilerin çoğunluğu 2009 yılı ait ve Hindistan’dan yayınlanan kaynaklardan derlendi.
Hindistan ve tarım
Hindistan son yıllarda dünyanın en hızlı büyüyen ve en dikkat çeken ekonomilerinden biri. Özellikle ekonomik kalkınmaya 80’lerin sonunda başlamasına rağmen; ki bu Cin'den yaklaşık 10 yıl sonradır; bu gün geldiği nokta dünya çapında en az Çin kadar dikkat çekici. Son iki yılda %8.5 gibi bir ekonomik büyüme yakalamış. Üstelik enflasyonunu da %4ler civarında tutmayı başarmış.
Hindistan ekonomisi bilişim sistemleri ve diğer bilimsel alanlarda yakaladığı büyük başarılara rağmen, halen milli gelirin yaklaşık %60'i tarıma dayalı ve halkın büyük kısmı tarımcılıkla geçimini sağlıyor.
Bilişim sistemlerinde 90’lardan itibaren hızlı bir büyüme başlamış durumda. TCS, SATYAM, Infosys gibi büyük danışmanlık firmaları bünyelerinde binlerce mühendis barınıyor.
Bilişim sistemindeki hızlı büyümenin en önemli nedenleri; İngilizcenin Hindistan'da çok yaygın olarak konuşuluyor olması, devletin 50'li yıllarda mühendis eğitimi için büyük yatırımlar yapmaya başlaması ve ucuz insan gücü.
Hindistan ekonomisi
Hindistan ekonomisi, 2009 yılında yaklaşık yüzde 8,8 oranında büyüdü. Ülke ekonomisi bir önceki çeyrekte yüzde 8,5 oranında büyümüştü. Ülkede Gayri Safi Yurt içi Hasıla (GSYH) küresel ekonomik krizden önce yüzde 9’a yakın bir büyüme kaydetmişti. Asya’nın üçüncü büyük ekonomisinin büyümesinde, madencilik ve sanayi üretimindeki artış oldukça etkili. Hindistan’ın bu rakamlarla, büyümesini kriz öncesi seviyeye getirmiş oldu. Ülkede imalat üretimi söz konusu çeyrekte yüzde 12,4, madencilik yüzde 9’a yakın, tarım sektörü ise yüzde 2,8 oranında artış kaydetti.
Hindistan’ın dünyanın ikinci en büyük nüfusuna sahip. Hindistan, 2007 yılı satın alma paritesi dikkate alındığında, dördüncü büyük ekonomiye güç ve Dünya Bankası verilerine göre, 3 Trilyon Amerikan Dolarından daha fazla.
Global rekabette belirgin bir avantaj sağlayan dünya standartlarında kalifiye idari ve teknik işgücüne sahip orta sınıf var. Yüksek rekabet gücüne sahip özel sektör, uzun süredir doğrudan yabancı yatırımlar ve ortak teşebbüsler oldukça etkili ekonomide.
Son beş yılda gerçekleştirdikleri ekonomideki yapısal reformlar bugün Hindistan'da ekonomik büyümenin arkasındaki en büyük nedenlerden biri. 1948 Fabrika Yasası'nı yumuşattıklarında, Hindistan'da sanayi sektörü de ciddi mesafeler almış. Çin'den sonra, Hindistan da dünya ekonomileri için ciddi bir rakip olma yolunda.
Hindistan ekonomisinde yaşanan olumlu gelişmelerin arkasında elbette uluslararası piyasalarda yaşanan iyimserliğin önemli bir payı var. Ama, yapısal reformlar yoluyla ekonomisinin önünü açan ülkelerin başında Hindistan geliyor. Hindistan ekonomisinin de gücü önümüzdeki dönemde Asya ekonomileri ve bu ekonomilerin diğer ülkeler ekonomileri üzerinde oldukça etkin olacağı hesaplanıyor.
Yakın bir gelecekte Çin'in nüfusunu da geçmesi beklenen Hindistan çalışanların haklarını koruma adına son derece katı bir sistem oluşturmuş. ‘1948 Fabrika Yasası' yoluyla sanayi sektöründe işçi çıkarmayı neredeyse olanaksız hale getirmiş. Dolayısıyla, 1980'li yıllar sonrasında artan sermaye akımları ortamında, Hindistan, sanayi sektörüne diğer Asya ülkelerine ve büyüklüğüne göre ciddi boyutlarda yabancı sabit sermaye yatırımı çekemiyor. Ama, hizmetler sektörüne çok büyük yabancı sermaye girişi var. Bunun en önemli sebebi; doğru dürüst hizmetler sektörünün olmadığı dönemde, 1948 yılında çıkarılan ‘Fabrika yasası' hizmetler sektörünü kapsamıyor. Dolayısıyla, ekonominin dinamizmi şimdilik hizmetler sektöründen geliyor. Bilgisayar hizmetleri sektöründe Hindistan'ın yıllık cirosu bu yıl 40 milyar doları geçmiş durumda. Döviz rezervleri iki yılda iki misli artmış ve 140 milyar doları geçmiş. Firma karları yılda yüzde 25 civarında artıyor.
Ekonomik veriler
Hindistan Merkezi İstatistik Teşkilatı tarafından yapılan açıklamaya göre Hindistan ekonomisinde 2007-08 mali yılında %9 olan büyüme oranı, 2008-09 mali yılında %7,1 olarak gerçekleşmiş.
Hindistan’ın 2007-08 Nisan-Şubat döneminde %8,8 oranında gerçekleşen sanayi büyümesi, geçtiğimiz yılın ikinci yarısından itibaren hemen hemen tüm ülkeleri etkileyen küresel mali kriz nedeniyle 2008-09 Nisan-Şubat döneminde %2,8.
Sektörel bazda 2008-09 mali yılında tarım sektöründe %2,6, madencilikte %4,7, imalatta %4,1, enerjide %4,3, inşaatta %6,5, ticarette %10,3’lük ekonomik büyüme sağlanmış. 2007-08 mali yılında bu sektörler sırasıyla %4,9, %3,3, %8,2, %5,3, %10,1 ve %12,4 oranında büyümüş.
Sektörel bazda büyüme oranları:
Ekonomik büyüme oranları incelendiğinde tarım, imalat, ve ticarette önemli ölçüde gerileme görülmekte. Diğer taraftan ekonomik krize rağmen sosyal ve bireysel hizmetlerde büyüme geçen yılın Ekim-Aralık çeyreğinde %6,2 iken %17,3’e yükselmiş. Bu büyüme birçok firmanın Hindistan’dan call-center, araştırma gibi hizmetleri almaya başlamasından kaynaklanmakta.
Altın ve SDR (Special Drawing Rights-Özel Çekme Hakları) dahil olmak üzere toplam dış rezervler 30 Nisan 2009 itibariyle 251,70 milyar ABD Doları olarak açıklanmış.
Dış rezervleri:
- Döviz : 241.487.000.000 ABD Doları
- Altın : 9.231.000.000 ABD Doları
- SDR : 1.000.000 ABD Doları
- IMF’deki rezervler : 983.000.000 ABD Doları
Hindistan Merkez Bankası’nın raporuna göre dış borç stoku 31 Mart 2009 tarihi itibariyle 224,57 milyar ABD doları iken dış borçlar, 31 Mart 2009’da 229,88 milyar ABD dolarına yükselmiş.
Hindistan Merkez Bankası’nın Nisan 2009 tarihli tahmin raporuna göre cari işlemler açığı Nisan-Aralık 2008-09 döneminde 36.469 milyon ABD Doları olmuş. Nisan-Aralık 2007 döneminde bir önceki yıl için cari işlemler açığı 15,508 milyon ABD Doları olarak gerçekleşmiş. Cari işlemler açığının bir önceki yıla göre önemli ölçüde artığı görülmekte.
Küresel krizin yarattığı ekonomik yavaşlama Hindistan’ın zaten zayıf olan mali durumuna epey zarar vermiş. Yavaşlamanın vergi gelirlerinde önemli oranda etkili olduğu görülmekte. Özellikle bu etki kamu vergi gelirlerinde ve ithalat vergi gelirlerinde düşüşe neden olmakta ve harcama ve teşviklerde yavaşlama yaratmakta.
Yabancı Sermaye
Hindistan ekonomik açıdan, ucuz iş gücü imkanları, büyük bir pazar olması ve diğer olanaklarıyla yatırımcılar açısından dünyadaki en çekici ülkelerden birisi. Hindistan, küresel finansal kargaşaya rağmen güvenli ve istikrarlı yapısıyla yatırımların durağı olarak görülmekte.
2007-08 mali yılında Hindistan’da yeniden yatırıma dönüşen yabancı yatırımlar 5,5 milyar ABD Dolar. 2007-08 döneminde Hindistan`a yatırım yapan ülkeler arasında Mauritius, Amerika, İngiltere, Japonya, Singapur ilk sırayı almakta.
Mart 2012 yılına kadar ki dönemde Hindistan`ın yüksek büyüme oranlarını devam ettirmesiyle birlikte altyapı yatırımlarına da büyük oranda (500 Milyar ABD Doları) yatırm yapılması öngörülmekte. Yatırımların ağırlığı; petrol, imalat ve elektronik donanım sektörlerinde.
Hindistan`da petrol rafinerisi, havacılık, borsalar, kredi bilgi şirketlerinde ve bazı değerli metallerin madenciliğinde doğrudan yabancı yatırımın sermayesi büyük ölçüde artırılmış.
Hindistan’a doğrudan yabancı sermaye yatırımı yapan ilk on ülke Mauritius, ABD, İngiltere, Singapur, Hollanda, Japonya, Almanya, Kıbrıs, Fransa ve İsviçre yer almakta.
Mauritius`un Hindistan`a Nisan 2000 ve Nisan 2009 yılları arasında doğrudan sermaye yatırımı 38,30 milyar ABD Doları olmuş. Aynı dönemde Singapur 7,93 milyar; ABD 6,40 milyar; İngiltere 5,24 milyar; Hollanda 3,61 milyar; Japonya 2,69 milyar; Kıbrıs Rum Kesimi 2,49 milyar; Almanya 2,19 milyar; Fransa 1,22 milyar ve Birleşik Arap Emirlikleri 948 milyon ABD Doları yatırımda bulunmuş.
Küresel mali krizin getirdiği durgunluk ve ana madde fiyatlarının aşırı değerlenmesi Hindistan ekonomisinde deflasyona neden olmuş.
Dış ticaret
Hindistan’ın 2008 Mayıs ayında 15,55 milyar ABD Doları olan ihracatı, 2009 Mayıs’ında 11,01 milyar ABD Doları olarak gerçekleşmiş. İhracatın bir önceki yılın aynı ayına göre %29,2 oranında düştüğü görülmekte.
Hindistan’ın İthalatı ise 2008 Mayıs ayındaki 26,68 milyar ABD Dolarından 2009 Mayıs ayında 16,21 milyar ABD Dolarına düşmüş. İthalatta da bir önceki yılın aynı ayına göre %39,2 oranında düşme görülmekte. Bu verilere göre Hindistan’ın bir önceki yılın aynı ayına göre dış ticaret hacminde %36’ya yakın bir düşüş gerçekleşmiş.
*2. bölüm yarın