Bugünlerde Arap Baharı’nın en yoğun yaşandığı yer komşumu Suriye. Devlet Başkanı Beşar Esad’ın verdiği reform sözüne rağmen ülkede iki aydır yaşanan ayaklanma sürüyor.
Suriye’deki denklemin en önemli unsurlarından bir ise Müslüman Kardeşiler örgütü.
Örgütün Lideri Riyah Şakfi, Mete Çubukçu’ya Suriye’de yaşananları ve amaçlarını anlattı:
Muhalifler Suriye’de neleri hedefliyor, güçleri ne?
Suriye’de Müslüman Kardeşler çoğulcu rejimi amaçlıyor. İnsanları bir şemsiye halinde bir araya toplamayı planlıyor. 80’de çıkan yasa gereği Müslüman Kardeşler’in birçok üyesi idamla yargılandı yasa gereği Suriye içinde hiçbir organizasyonumuz yok fakat buna rağmen sempatizanımız çok, ilkelerimiz Suriye halkıyla aynı amaçları taşıyor.
‘Hedefimiz demokrasi ve İslam yasaları'
Müslüman Kardeşlerin hedefi ne?
Biz demokrasiye inanıyoruz. Şu anki hedefimiz Suriye’ye demokrasi gelmesi. Sandıktan çıkan her sonuca saygı duyuyoruz. Biz sivil devlet ve yasalara inanıyoruz, halkın irade ve isteklerine saygı duyuyoruz. Hedefimiz İslam yasalarını getirmek ama İslam yasaları zaten eşitliği ve adaleti hedefliyor. Biz kimseyi dışarıda bırakmak istemiyoruz. Diktatör rejimler aslında Müslüman Kardeşler’i hep eleştirdi ama Müslüman Kardeşlere hiçbir fırsat verilmedi. Fırsat verilirse bizim korkulacak bir örgüt olmadığımızı görecekler. Türkiye’deki demokrasi bize bir örnek, hem biz hem de çevre ülkeler bu modeli benimsiyoruz.
‘Suriyeliler Türkiye'den etkilendi'
Suriye’deki muhalif hareketlerin bir lider kadrosu var mı? Sizce bu gösteriler neden başladı?
Bu halk hareketleri spontane bir şekilde gelişti, hiç kimsenin başlattığı söylenemez. Dalga dalga, aynı diğer Arap ülkelerindeki gibi yayıldı. Tabi ki bunların sebep ve geçmişi var. Suriye halkı 40 yıldır yoğun baskı altında yaşıyordu ve sonunda patladı. Suriyeliler Türkiye’yi de gördü, diğer Arap ülkelerinde yaşananlarla beraber Suriye patlamaya hazır bir bomba gibiydi. Suriye halkı Türkiyelilerin yaşam tarzından etkilendi, kendileri de böyle bir yaşam istedi. Aslında hareket reform çağrısıyla başladı ama Esad bu çağrılara kulak tıkayınca patladı.
Batının Müslüman Kardeşlere bakışı konusunda ne düşünüyorsunuz?
Batının Müslüman Kardeşleri geçmişte olumsuz gördüklerini biliyoruz ve bence bu değişmeye başladı. Batılılar, Müslüman Kardeşler konusunda diktatörleri referans alıyorlardı oysa şu anda olayları Müslüman Kardeşler’den dinlemeye başladı. Bu da ilişkileri olumlu yönde etkiliyor.
‘Ordu içindeki Esad karşıtlarını destekliyoruz'
Suriye’de ordu konusunda ne düşünüyorsunuz?
Riyad Şafki: Muhtemel senaryolardan biri de ordu içindeki üst düzey Nusayrilerin hareket geçip Esad'ı uzaklaştırması. Böylece hem sistem ve Nusayrilerin hakları korunur hem de daha demokratik bir sisteme geçiş mümkün olur, biz de bunu destekleriz. Böylece Nusayrileri de Esadsız bir Suriye konusunda ikna etmek mümkün olabilir. Ordu içinden bu tür sinyaller geliyor. Bu yanda bir gidişat mümkün...
‘Esad'ın sözüne güvenilmiyor'
Geçen hafta Beşar Esad’ın yaptığı konuşmayı nasıl değerlendiriyorsunuz? Muhalifler de toplandı, muhaliflerin açıklamasını nasıl buluyorsunuz?
Beşar Esad çok iyi bir dinleyici fakat sonra bütün dinlediklerini kulak arkası ediyor. Son konuşmasında reform olacağını söyledi ama ertesi gün çok kan döküldü. O yüzden halk Esad’ın sözüne güvenmiyor. Suriye halkı Esad’a güvenmiyor. Dün yapılan kongrede tanınmış kişiler yer aldılar. Bunlar bilinen muhalif ve emekçiler. Sonuç bildirisinden olumlu sinyaller aldım. Muhalifler üslup olarak farklılık gösteriyor olabilir ama son hedefte ittifak var gibi görünüyor.
Suriye dışındaki İstanbul’da, Antalya’da, Brüksel’de yapılan yakında ABD’de yapılacak olan toplantıları da destekliyoruz çünkü nihai hedefimizi Suriye’yi demokratik bir ülke haline getirmek ama tabi arada bazı ihtilaflar, görüş ayrılıkları çıkması doğal.
Toplantıda Müslüman Kardeşler’e yakın isim var mıydı?
Dünkü toplantıda bağımsız kişiler yer aldı ama elbette Müslüman Kardeşler halkın iradesini temsil ediyor yani oradaki kişiler bize çok uzak değil.
‘Esad cumhurbaşkanı kalmamalı'
Esad yönetimi tarafından atılan adımlar sizce olumlu mu, yoksa süre kazanmak için mi?
Biz inanıyoruz ki Esad bunları sadece zaman kazanmak için yapıyor. Baba Esad vefat ettiğinde yarım saat içinde anayasa değişikliği yapılarak Beşar Esad’a cumhurbaşkanlığı yolu açıldı. Bu yüzden diyalog çağrısı yapmak yersiz. 8’incimaddeyi kaldırmak için diyaloga ihtiyaç yok. İki saat içinde bu yasalar değişebilir.
Beşar Esad, 10 sene önce başkanlık konuşmasında da bunu dile getirdi. 10 sene sonra söylediklerim söz değildi sesli düşünmüştüm dedi. Bu yüzden Esad’ın vaatleri halk arasında şakalara neden oldu. Somut olarak hiçbir adım atılmadı. Olağanüstü Hal Yasası kalktığı an ordu sokaklara indi. Esad belki de reform yapmak istiyor ama baskı altında diye bir kanıda var ama her iki durumda da Cumhurbaşkanı kalmaması gerekiyor.
Reform değil rejim değişikliği
Hedef şu anda reform mu yoksa Esad yönetiminin sona ermesi mi?
Halk hareketi reform istekleriyle başladı ama daha sonra maruz kaldığı şiddet nedeniyle halk şimdi rejimin değişmesini istiyor. Kimse halkın isteklerine karşı gelemez. Halk şuanda ümidini yitirmiş durumda. Esad’a karşı güveninin tamamını yitirdi.
‘Türkiye'yi dinlesetdi böyle olmazdı'
Türkiye ve Suriye ilişkileri sizce şu an ne durumda, Suriye halkı Türkiye’nin tutumunu nasıl karşılıyor?
Türkiye - Esad Türkiye'nin acil reform tavsiyelrini dinleseydi işler bu hale gelmezdi. Suriye halkı Türkiye'nin gösterdiği tutumdan ötürü mutlu, gösterilerde Suriye bayraklarının yanında Türk bayrağı da taşınıyor. Türkiye'deki demokrasi bize bir örnek. , hem biz hem de çevre ülkeler bu modeli benimsiyoruz. Suriye halkı Türkiye’nin göstediği tutumdan ötürü mutlu, gösterilerde Suriye bayraklarının yanında Türk bayrağı da kaldırılıyor.
‘Türkiye'nin liderliği kabul görür'
Türkiye’nin bölgede liderlik rolü konusunda ne düşünüyorsunuz?
Türkiye’in liderlik projesi mutlaka kabul görür. Bu konuda İran’ın da çabaları var fakat İran ilke temelli bir politika yürütmüyor, Türkiye’nin politikası ise ilkeler üzerinden. Üstelik İran karşı göründüğü ABD ile ittifak yapmaktan da çekinmiyor
‘Halk ne İran'ı ne de Hizbullah'ı istiyor'
İran konusunda ne düşünüyorsunuz?
İran, Suriye ile benzer politikalar yürüten bir rejim. İran, ABD’ye karşı olduğunu söylüyor ama öte yandan Irak ve Afganistan’dan ABD’yi destekledi. İran Suriye rejimini de destekliyor ve ayakta kalmasını istiyor. İran açık bir şekilde rejimin yanında duruyor. Ama halk sloganlarında da bunu ifade etti ne İran’ı ne de Hizbullah’ı istiyor.
Zaman zaman bir dış müdahale olasılığı da dile getiriliyor. Suriye halkı dış müdahale olmasını ister mi?
Suriye halkı hiçbir şekilde dış müdahale istemiyor, bunun tamamen karşısında. Batılı ülkeler Suriye’ye desteklerini kessinler yeter.