H. Bader Arslan

19 Şubat 2009

Obama’nın İlk Ayı

Tarih 20 Ocak 2009: ABD’nin yeni Başkanı Hussein Barack Obama 2 milyon kişinin önünde başkanlık yemini etti.

Tarih 20 Ocak 2009: ABD’nin yeni Başkanı Hussein Barack Obama 2 milyon kişinin önünde başkanlık yemini etti. Ardından yirmi dakika süren bir konuşma yaptı ve bu konuşmanın yarıya yakınını ekonomik krize ayırdı.
Gözler ekranlarda. ABD endeksleri konuşma sırasında yaklaşık %2 düşmüş durumda. Piyasada zayıf bir umut var: Acaba 4 Kasım seçim gününde olduğu gibi yeni başkana bir ‘hoş geldin’ mesajı verilecek mi? Ama olmadı; Dow Jones günü %4, S&P %5 düşüşle kapattı ve Obama, yemin gününde borsa endekslerinin en fazla değer kaybettiği başkan olarak tarihe geçti.
Yarın 20 Şubat. Obama ilk ayını tamamlıyor. Fakat, Salı günü imzaladığı 787 milyar dolarlık canlandırma paketine rağmen, ABD ve diğer ülke endeksleri Kasım 2008’de gördükleri dip seviyelerine geri döndü. Hatta ABD’deki finans sektörü hisseleri, Kasım ayını çoktan geride bırakarak, 15 yıl önceki seviyelerine geri döndü.
General Motors bugünlerin en fazla haber yapılan şirketlerinden biri. Şirket, 101 yıllık tarihinin en kötü döneminden geçiyor. 2008 yılında 250 binden fazla çalışanı vardı. Geçtiğimiz yıl sonunda kötüleşen mali durumu nedeniyle, Chrysler ile birlikte 13 milyar dolar yardım aldı. Bu hafta bunun da yeterli olmadığı görüldü ve 27 milyar dolarlık yeni bir yardım talep etti. 13 olan marka sayısını dörde indireceğini; otuzdan fazla ülkede kurulu olan fabrikalarının yarısını kapatacağını açıkladı. Sorun o denli büyük ki; şirket kurtarılmazsa ekonomiye getireceği yükün 100 milyar dolar ve 3 milyon işsiz olacağı iddia ediliyor.
Krizin başladığı gayrimenkul sektörünün yeniden yapılandırılması için ise çalışmalar devam ediyor. Dün akşam gelen yeni bir açıklama ile mortgage kredisi alan 9 milyon kişinin ödemelerinin kolaylaştırılması ve 5 milyon ev sahibine ek finansman sağlanmasını içeren 275 milyar dolarlık yeni bir yardım sözü verildi.
***
Ocak ayının ortalarında, krizi önceden tahmin eden Nouriel Roubini,  bankaların zararlarının 3.6 trilyon dolara kadar yükselebileceğini ve borsa endekslerinin yaklaşık %15 daha değer kaybedebileceğini söylemişti. Roubini, kriz tahmininin getirdiği yeni ünle, artık çok daha dikkatle dinlenen bir ekonomist.
Aralık ayının sonunda ise Carmen Reinhart ve Kenneth Rogoff, mevcut krizi önceki krizlerle karşılaştıran araştırmalarını açıkladılar. Tahminleri, Dow Jones endeksinin 6500-7000 aralığına kadar düşeceği yönündeydi.
Henüz bu iki tahmin de gerçekleşmedi diye sevinmeli mi, yoksa her gün bu seviyelere daha da yaklaşıyoruz diye üzülmeli mi bilinmez ama durum hala vahametini koruyor. Gelişmiş ekonomilerde iyileşme başlamadıktan sonra Türkiye ekonomisinde iyileşme başlaması zor görünüyor.