Duydunuz; bu sabah S&P İtalya'nın kredi notunu A+'dan A'ya indirdi. Berlusconi de benzer kaderi yaşayan diğer hükümet başkanları gibi yaptı ve S&P'yi gerçeklere değil, söylentilere bakarak hareket etmekle eleştirdi.
Berlusconi’nin bu eleştirisi büyük oranda geçtiğimiz hafta İtalyan hükümetinin 60 milyar euroluk tasarruf paketini kabul etmiş olmasına rağmen bu adımın atılmış olmasından kaynaklanıyor.
İşin doğrusu S&P ve diğer şirketlerin zamanlama konusunda hakikaten bir zayıflıkları var. En olmadık zamanlarda, tam da işler düzeliyor denirken, kredi derecelendirme şirketleri not indirimleri yapabiliyor. Ama diğer taraftan İtalya’nın kabul ettiği 60 milyar euroluk paket ülke ekonomisinde yaşanan sorunların büyüklüğü ile kıyaslandığında çok küçük bir paket.
Neyse ki; piyasalar bu haberi çok da olumsuz algılamadı. Hemen hemen tüm Avrupa borsaları irili ufaklı yükseliyor. İtalyan borsası da. Euro, dolara karşı dünkü düzeylerinin üzerinde seyrediyor.
Bunun ilk nedeni Yunanistan tarafındaki kara bulutların dağılma olasılığının güçlenmiş olması. İkinci nedeni ise, S&P’nin not indirimindeki zamanlama. İndirim bugün değil iki hafta önce yapılmış olsaydı o zaman daha ciddi düşüşler yaşanabilirdi.
İtalya ekonomisi üzerine kısa bir hatırlatma ile devam edelim.
Dün itibarıyla İtalya'nın CDS primleri 493 puandı (Türkiye 260).
2010 sonu itibarıyla, İtalya’nın toplam dış borcu 2.4 trilyon dolar. Bunun yaklaşık 1.1 trilyon doları kamu dış borcu, 823 milyar dolar bankaların dış borcu, 411 milyar doları da özel sektör şirketlerinin dış borcu. Kamunun 1.1 trilyon dolarlık dış borcunun yanında, 750 milyar dolara yakın da iç borcu bulunuyor. Toplamda 1 trilyon 843 milyar dolar olan kamu borcu, ülkenin GSYİH’nin yüzde 118’ine denk. Biliyorsunuz, Maastricht Kriterleri kamu borcunun, yurtiçi hasılaya oranının en fazla yüzde 60 olmasını  öngörüyor. Ama İtalya konusunda oran kadar mutlak değere de bakmak gerekiyor. Çünkü, oran olarak çok farklı olmasa da, İtalya’nın dış borcu Yunanistan’ın sekiz katı kadar. Bu nedenle, şimdilik çok sıcak bir tehdit olmamakla birlikte Yunanistan’dan çok daha önemli bir risk.
İtalya'nın 2010 bütçe açığı %4.6 ve büyüme performansının en zayıf olduğu ülkelerden biri. Euro Bölgesi’nin kurulduğu 2001 yılından bu yana Bölge yıllık ortalama yüzde 1.15 büyürken, İtalya ekonomisi yüzde 0.28 büyüdü. 2009’da Euro Bölgesi yüzde 4.1 küçülürken İtalya yüzde 5.2 küçüldü. 2010’da ise İtalya ekonomisi Euro Bölgesinden daha zayıf bir büyüme yakaladı. Zaten bugün yapılan not indiriminin temelinde İtalya’nın zayıf büyüme performansı yatıyor.