Pazartesi günü Ankara ile başladığı Türkiye ziyaretine dün İstanbul ile devam eden Almanya Başbakanı Angela Merkel ülkesine döndü. Vize uygulamasından, iki ülkede kurulacak okullara ve Türkiye’nin AB üyeliğine kadar pek çok konuda görüşmeler ve açıklamalar yapıldı. Ama gelin biz ziyaretin ekonomi boyutuna bakalım.
Almanya ve Türkiye ekonomilerinin en büyük benzerlikleri, küresel krizden etkilenme boyutları ve tarzlarında. Almanya dünyanın en büyük ikinci ihracatçısı. İhracatının milli gelire oranı yaklaşık yüzde 32.
Bu oran Türkiye’de yüzde 16, yani Almanya’nın yarısı kadar. Ancak yine de pek çok ülkenin üzerinde. İşte iki ülkenin bu özelliği, krizde daralan dış talep nedeniyle daha az ihracat yapmalarına; bu da sanayi üretiminin gerilemesine ve ekonominin küçülmesine neden oldu.
Almanya ekonomisi 2009’da yüzde 5 küçüldü. Siz bu yazıyı okurken muhtemelen Türkiye’nin 2009 büyüme oranı açıklanacak. Bu vesileyle kendi tahminimi de buraya sıkıştırayım. Bence bugün gelecek oran yüzde -5.8 civarında olacak.
Benzer oranlarda küçülen iki ülke içinde bunun önemli bir nedeni ihracatta daralma. Almanya ihracatı 2009’da, önceki yıla göre yüzde 25.4, Türkiye’ninki ise yüzde 22.6 geriledi.
İki ülkenin ihracatındaki gerilemenin temelinde benzer bir sektör var: Otomotiv. Bu, iki ülkenin de güçlü olduğu bir sektör. Türkiye otobüs ve hafif ticari araç üretiminde  önde gelen bir ülke iken, Almanya özellikle binek otomobil üretiminde avantaja sahip. Ancak geçen yıl Almanya’nın otomotiv ihracatı (yaklaşık 85 milyar dolar) yüzde 36 geriledi. Türkiye’de bu oran yüzde 33. Gerileme olan diğer ürünler demir-çelik ve makine.
İki ülkenin ihracatındaki gerilemenin temelindeki başka bir benzerlik ise, Avrupa ülkelerine olan ihracatın, diğer bölgelere yapılan ihracattaki gerilemeye göre çok daha yüksek olması. Örneğin Almanya’nın Baltık ülkelerine ihracatındaki gerileme yüzde 40’ın üzerinde.
İki ülke arasındaki bu benzerliklere rağmen, büyükçe bir fark da var. Almanya’nın ihracatı 1 trilyon doların üzerinde iken Türkiye’ninki 102 milyar dolar. Türkiye’nin Almanya’ya ihracatı, toplam ihracatının onda biri kadarken; Almanya’nın Türkiye’ye ihracatı, toplam ihracatının binde 1.5’i kadar. Almanya’nın otomotiv ihracatı, Türkiye’nin toplam ihracatından yüzde 50 daha büyük. Yani daha gitmemiz gereken çok yol var.
İşte bu nedenle, dün yapılan Alman-Türk Ekonomi Forumu’nun önemi büyük.