yüzde -13.8’den, yüzde -14.3’e revize etti.
Eksi yüzde 7, beklentilerden çok daha iyi bir veri olarak ortaya çıkmış olsa da, aslında bir ekonomi için ciddi bir daralma göstergesi. Şöyle açıklamaya çalışayım.
2001 krizinde Türkiye üç çeyrek peşpeşe (-6.3, -6.5 ve -9.8) küçülmüştü. Bizden kaynaklanmamasına ve güçlü bir bankacılık sistemine sahip olmamamıza rağmen, bu krizde, şu ana dek üç çeyrekten beri küçülüyoruz. 2008’in son çeyreğinde yüzde 6.2 oranında daralan milli gelir, bu yılın ilk çeyreğinde yüzde 14.3, ikinci çeyreğinde yüzde 7 küçüldü.
Sektörlerde ise durum şöyle.
Milli gelirdeki payları en yüksek altı sektör olan imalat sanayi, ticaret, ulaştırma, tarım, inşaat ve mali kurumlar, milli gelirimizin yaklaşık yüzde 75’ini oluşturuyor.
İmalat sanayi, ticaret ve ulaştırma sektörlerinde küçülme hız kesmiş görünüyor. İnşaat sektöründe ise daralma devam ederken, mali sektörün büyüme hızı ise gerilemiş.
2009 % |
MART |
HAZİRAN |
İmalat |
-20,2 |
-8,7 |
Ticaret |
-26,42 |
-15 |
Ulaştırma |
-17,64 |
-11,5 |
Tarım |
-0,5 |
6,6 |
İnşaat |
-18,86 |
-21 |
Mali Kurumlar |
10,85 |
7, |
Biz bu çeyrekte yüzde 7 küçülürken, Almanya yüzde 5.9, İtalya yüzde 6, Japonya yüzde 6.5, ABD yüzde 3.9 küçüldü.
Bir de bizden beter olanlar var: Finlandiya yüzde -8.9, Litvanya yüzde -20.2, Letonya yüzde -18.7, Rusya yüzde -10.9, Meksika yüzde -10.3.
Şüphesiz son çeyrek performansında hükümet tarafından alınan önlemlerin, vergi indirimlerinin payı yadsınamaz. Peki, ya mali sektör krize bu kadar sağlam girmeseydi, ya cari açığın finansmanında eskiden olduğu gibi sorunlar yaşıyor olsaydık, o zaman milli gelir ne kadar küçülürdü, kaç kişi daha işsiz kalırdı gibi sorular gelecek için çok daha fazla çalışmak gerektiğini gösteriyor.