Nihayet 2009 yılında 1 Mayıs Türkiye’de resmi tatil olarak kutlanmaya başlıyor. 1 Mayıs, ‘İşçi günü’, ‘Emek günü’, ‘Uluslar arası emek günü’, ‘Çalışma Bayramı’ gibi farklı isimlerle 76 ülkede kutlanan ve resmi tatil ilan edilen bir gün. Tahmin edeceğiniz gibi bu gruba 76. sırada eklenen son ülke Türkiye. Geçen hafta TBMM’de kabul dilen kanunla resmi tatillerimize eklenen bugünü artık ‘Emek ve Dayanışma Günü’ adıyla kutlayacağız.
Aynı amaçla yılın değişik günlerinde kutlama ve tatil yapan ülkeler de var. Örneğin ABD ve Kanada genellikle Eylül başında aynı günü kutluyor.
Aslına bakarsanız 1 Mayıs, ABD’de Şikago polisinin 1886’da, sekiz saatlik çalışma günü için (günlük çalışma süresini sekiz saate indirmek için) grev yapanlara karşı açtığı ateş sonucu ölen göstericileri anma günü olarak kabul edilmiş bir tarih. Bir anma günü olarak başlasa da, zamanla, işçilerin kazanımlarını kutlama günün dönüşen 1 Mayıs, giderek artan sayıda ülke tarafından 1890 yılından beri kutlanıyor.
Osmanlı İmparatorluğu döneminde ilk 1 Mayıs kutlaması 1909’da Üsküp’te yapılıyor. İstanbul’daki ilk kutlama ise 1912 yılında. 1923’te 1 Mayıs ‘İşçi Bayramı’ olarak ilan ediliyor ama Cumhuriyet döneminde 1928’den 1976’ya kadar kutlama yapılmıyor. Sonrası bildiğiniz üzere kanlı ve olaylı.
Çok uzun bir aradan sonra, 1976 yılında DİSK öncülüğünde Taksim Meydanı’nda toplu gösteriler yapıldı. 1977 yılında ise hafızalara kazanan Taksim’deki 1 Mayıs Olayları ve bu olaylarda hayatını kaybedenler ile yaralanan insanların izleri hala derin.
Son yıllarda 1 Mayıs’a yaklaşırken, sendikalar, alanın genişliği ve geçmişten gelen sembolik anlamı nedeniyle kutlamalar için Taksim’i isterken, Valilik hem geniş bir alan olması, hem meydanda buluşan yolların çokluğu nedeniyle kontrol gücünün zayıflığını sebep göstererek bu talebi reddediyor. Zira 77 Olayları’nda hayatlarını açılan ateşle kaybedenlerin yanında bir kısmının da çıkan panikte ezilenler olduğu tahmin ediliyor.
Son olarak dün DİSK, KESK, TTB ve TMMOB yöneticileri bugün Taksim’de gösteri yapma konusunda ısrarlı olduklarını açıkladıktan sonra, İstanbul Valisi ise gösteriyi engellemek için güç kullanabileceğini söyledi. Yani, yine gergin bir gün var önümüzde.
Bütün dünyada işsizler ordusuna, milyonlarcasının eklendiği bu yıl 1 Mayıs, geçmiş yıllara göre çok daha önemli ve bir o kadar da ilginç.