Fiyatı yükselen Bitcoin'le hızlanan kripto para piyasası ve 3.2 milyona ulaşan yatırımcı sayısı, hükümetin bu konuya yönelik çalışmalarını hızlandırdı. Perşembeyi, cumaya bağlayan gece saat 12'den sonra Resmi Gazete'de yayımlanan kripto para yönetmeliği, Türkiye'de ödeme yaparken kripto para kullanılmasını yasaklıyor [1]. Yönetmelik 15 gün içinde yani 30 Nisan itibarıyla yürürlüğe giriyor. Yönetmeliğin 4 önemli maddesi şöyle:
- Kripto varlıklar, ödemelerde doğrudan veya dolaylı şekilde kullanılamaz.
- Kripto varlıkların ödemelerde doğrudan veya dolaylı şekilde kullanılmasına yönelik hizmet sunulamaz.
- Ödeme hizmeti sağlayıcıları, ödeme hizmetlerinin sunulmasında ve elektronik para ihracında kripto varlıkların doğrudan veya dolaylı olarak kullanılacağı bir şekilde iş modelleri geliştiremez, bu tür iş modellerine ilişkin herhangi bir hizmet sunamaz.
- Ödeme ve elektronik para kuruluşları, kripto varlıklara ilişkin alım satım, saklama, transfer veya ihraç hizmeti sunan platformlara veya bu platformlardan yapılacak fon aktarımlarına aracılık edemez.
Kripto varlıkların tanımlandığı görülen yönetmelik, bir anlamda paranın kontrolünü sağlama amacını taşıyor. Bankalar üzerinden işlem yapılabileceği ama 6493 sayılı kanunla kurulan ödeme hizmetleri şirketlerinden ödeme yapılamayacak.
Bu diğer yandan "token" ya da "Anonim Kart" gibi sistemlerin de çalışmasını engelliyor olacak. Örneğin futbol kulüplerinin taraftarlar için çıkardığı "token"lar ve bu tokenlarla işlem yapmak (indirimli bilet, forma vs almak) olamayacak.
Neden Bakanlık değil, Merkez Bankası yayımladı?
Yapılan yorumlara bakıldığında, yönetmeliğin Hazine ve Maliye Bakanlığı yerine Merkez Bankası tarafından yayımlanmasına, kripto para yatırımcı camiasıdan "Bunun kara para aklama vs. gibi bir şeyle ilgisi yok, bu doğrudan döviz yokluğunda, paranın dışarıya çıkmasını önlemek amaçlıdır" diyenler var.
Diğer yandan herkes "Papara" üzerinden yapılan "hızlı" işlemlerin engellenmiş olacağını ama bankalar üzerinden işlemlerin eskisi gibi sürdürülebileceği düşünüyor.
Diğer yorumlar da, "Vergi gelecek", "İnsanlar yerli borsadan kaçacak", "Hükümet paraların buraya akmasını istemiyor", "Ödeme hizmetleri firmalarından yapılan hareketler kontrol edilemiyor", "Değişen bir şey yok, sadece ödeme hizmetleri firmalarından yapılamayacak ama bankalardan yapılacak", "Kara para aklamaya yönelik sorunlar büyüyordu, hükümet durdurmak istedi", "Birden çok hızlanan kripto para ekonomisinde halkın dolandırılmasını önlemek" gibi alanlarda yoğunlaşıyor.
Bir başka ilginç not ise şu: Son haftalarda döviz tevdiat hesaplarından 9,5 milyar doların bozdurulduğu ama bunun karşılığında TL mevduatın artmadığı kaydediliyor. Uzmanlar bu paranın Bitcoin'e kaydığı düşüncesinde. Hatta daha öncekilerle birlikte Bitcoin'e kayan paranın 25 milyar dolar düzeyinde olduğu düşüncesi de mevcut. Yönetmeliğin bir nedeni bu gelişme olarak da yorumlanıyor.
Birilerine lisans mı verilecek?
Diğer yandan Bloomberg HT'nin haberine göre, bu alanda 15-20 aracı kurumun pazara girme yönünde hazırlık çalışmalarının yürütüldüğü belirtiliyor. Banka aracı kurumlarının da isim ve marka patentleri ile personel transferi ve teknik çalışmalar gibi hazırlıklarını sürdürdükleri kaydediliyor. [2]
Buna karşılık, Sermaye Piyasası Kurulu'nun mevcut sermaye şartları ile aracı kurumlara bu yetkiyi vermeyi düşünmediğini ve aranan sermaye şartı için şu anda üzerinde konuşulan tutarın 100 milyon TL olduğunu söylüyor.
[1] ÖDEMELERDE KRİPTO VARLIKLARIN KULLANILMAMASINA DAİR YÖNETMELİK