Dünya Ekonomik Forumu'nun (WEF) yakın zamanda yaptığı bir araştırma, yapay zekâ (AI) alanındaki gelişmeler nedeniyle şirketlerin, küresel olarak yüzde 41'inin 2030 yılına kadar iş gücünü azaltmayı planladığını ortaya koyuyor.

22 sektörde ve 55 ekonomide 14 milyon çalışanı bulunan binden fazla küresel şirketin verilerine dayanan bulgular, küresel işgücü piyasasında beklenen derin dönüşüme ışık tutuyor. Teknoloji, ekonomi, demografi ve yeşil dönüşümdeki küresel eğilimlerin değişmesinin 2030 yılına kadar 170 milyon yeni iş yaratacağı, 92 milyon kişinin ise işini kaybedeceği tahmin ediliyor.

2030 yılına kadar, bilişsel beceriler ve iş birliği gibi insan becerilerinin yanı sıra teknolojik becerileri de içeren bir tabloda gidiyor. Büyüyen beceri boşluklarını ele almak için kamu, özel ve eğitim sektörlerinde kolektif eyleme acilen ihtiyaç duyuluyor.

Analitik düşünme ve dayanıklılık da en çok aranan beceriler arasında yer alıyor. Raporda şöyle açıklanıyor:

"Analitik düşünme, işverenler arasında en çok aranan temel beceri olmaya devam ediyor. 10 şirketten yedisi bunu 2025'te olmazsa olmaz olarak görüyor. Bunu, liderlik ve sosyal etkiyle birlikte dayanıklılık, esneklik ve çeviklik takip ediyor.

Bunun tersine, beceri listesinde, el becerisi, dayanıklılık ve hassasiyet gibi alanlarda belirgin net düşüşler öne çıkıyor; katılımcıların yüzde 24'ü bu becerilerin öneminde azalma öngörüyor."

Rapora göre 2030 yılına kadar en hızlı büyüyecek olan 10 iş şöyle:

- Büyük veri uzmanları

- FinTech mühendisleri

- Yapay zekâ ve makine öğrenimi uzmanları

- Yazılım ve uygulama geliştiricileri

- Güvenlik yönetimi uzmanları

- Veri ambarı uzmanları

- Otonom ve elektrikli araç uzmanları

- UI/UX tasarımcıları

- Hafif kamyon veya teslimat hizmeti sürücüleri

- Nesnelerin İnterneti uzmanları

Yapay zekânın entegrasyonu, iş yapılarını önemli ölçüde değiştirecek ve iş gücü uyumluluğu gerektirecek. Şirketler, rekabet gücünü korumak için otomasyon avantajlarını çalışan gelişimine yapılan yatırımlarla dengeliyor. Yapay zeka destekli operasyonlara doğru kayma, küresel olarak ekonomik politikaları ve işgücü piyasası düzenlemelerini etkileyecek.

Bu eğilim, yapay zekâ ilerlemelerinin şekillendirdiği gelişen istihdam ortamında, proaktif bir şekilde işgücü planlaması gerekliliğini ortaya koyuyor. Aşağıda aynı rapordan alınmış olarak hangi alanlarda iş gücünün artacağı ya da azalacağı gözüküyor.

Ülkemizde, (2019 Yapay Zekâ Stratejisi'ne göre) işgücünün dönüşümü çalışmaları ne noktada?

İşte bu noktada şunu soralım. Ülkemizde 2019 yılında bir yapay zeka stratejisi yayınlandı. Duyumlarımıza göre, şimdi çalışanların yeni kurulan Siber Güvenlik Başkanlığına nakledildiği kaydedilen T.C. Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Kurumu'nun yayınladığı bu stratejiye göre acaba eğitim sistemimiz ve kurumlarımız bu dönüşüme aradan geçen 5 yılda ne kadar hazırlandı? 2019 Stratejisi'nin 9. sayfasında şöyle yazıyor;

Burada yazılanlar ne kadar yapıldı? Mesela "YZ Olgunluk Modeli" ve "YZ Proje Yönetim Rehberi" diyorlar. Bunlar var mı? "Güvenilir YZ Damgası" test edildi mi? Mevcut iş gücüne yönelik eğitim ve sertifikasyon programlarından ne haber?

Eylem planını bile, stratejinin süresinin bitmesi az kala, alelacele geçen yıl ağustosta yani 5 ay önce yayınladıklarını gördüğümüz ve (eğitim / matematik gibi) eksikliklerini daha önce raporladığımız yapay zekâ stratejisi, görüldüğü üzere kendi yazdığı şeyleri bile yapamamış ve kağıt üzerinde kalmış.

Bunun cezasını, ülkemizin bundan sonraki yıllarını yaşayacak olan vatandaşlar çekecekler. Bu arada, kağıt üzerinden kalan eksik yapay zeka stratejisini yazan çalışanlar grubu da, herhalde şimdi gidip, sadece kağıt üzerinde kalacak olan başka bir stratejiyi yani Siber Güvenlik Stratejisini  yayınlayacak.

Biz de toplum olarak, heyecanlı bir şekilde “yapay zeka şöyle, yapay zeka bunu da mı yapmış, vay canına” vs. vs. diyerek yapay zekâyı överek zamanımızı geçireceğiz. Oysa hepimizin yapay zekânın neler yaptığına dair abartılı övgüleri, heyecanlı ifadeleri bırakıp, gelen çağa hazırlık yapmamız ve hükümeti de bu konuda tedbir alması için zorlamamız, hatırlatmamız, eğitim sistemimizi düzelttirmemiz lazım. Bu da bir başka uyarı yazısı.