2010 yılında başlayan Fatih Projesi, ülkemizin son 3-4 yılda nasıl duraklama devrine girdiğinin bir göstergesi gibi adeta. Proje 8,5 milyar TL’ye varması beklenen hacmi ile ülkemizdeki en büyük bilişim projesiydi. Bu nedenle de, proje için ülkemize gelmeyen bilişim devi CEO’su kalmamıştı. Bugün hala hem ülkemizin en büyük projesi, hem de dünya çapında büyük bir proje.
Fatih Projesi, bilgi çağındaki yeni nesillerin dünya ile entegre olmasını hızlandırması açısından herkesin desteklediği bir proje. Ama konuyla ilgili yazdığımız zaman özellikle tablet dağıtımlarının olduğu yerlerdeki öğretmenlerden eleştiriler alıyoruz. Hatta internete sızan bilgilerde tabletlerini satan öğrenciler de görüldü. Çünkü proje tamamlanmadığı, içerik ve network bağlantıları yok. Bu haliyle de proje boşlukta sallanıyor gibi.
Proje için çıkarılan yönetmelik, tüm işlemlerin 31 Aralık 2015’e kadar bitmesini öngörüyordu ki, 5 sene gayet makul bir süreydi. Ancak geldiğimiz nokta bundan çok çok uzakta. Okulların bazılarında network altyapısı kurulmuş olsa da, dışarıya bağlantı yok. İçerik konusu, öğretmen ve akademisyenlerce çok eleştiriliyor. Tablet ise belirtilen miktarın ancak % 10’unda kaldı.
Gerçi, aralık sonunda proje açısından sevindirici bir gelişme oldu ve tablet numuneleri alındı. Biz de 2016 başı itibariyle, projenin bulunduğu noktayı raporlayalım istedik. Bu nedenle Milli Eğitim Bakanlığına başvurarak bilgi istedik. Bakanlığı verdiği bilgileri, diğer konularda bizim edindiğimiz bilgilerle harmanlayarak durumu özetleyelim.
Tablet ihalesi 2013'de yapılmıştı
Projenin 10 kadar bileşeni olmakla birlikte[2], en dikkati çeken ve büyük rakam tutan kalemi 10 milyon tabletti. Bu açıdan bu yıl sonu dahil, tablet dağıtımının çok düşük kalması projenin değerlendirilmesinde, "bitirilemeyecek" korkusunun yeşermesine neden oluyor. Çünkü 2010'da başlayan proje için çıkarılan yönetmelikte son tarih 31 aralık 2015 idi [1].
Bu açıdan projenin başarısızlıkla kapatılacağına dair endişe duyuluyordu[2]. Ama Milli Eğitim Bakanlığı yetkilileri, 10 milyon tablet için ihalenin 2013 haziranında açılmış olması nedeniyle süresinin bitmediğini düşünüyorlar. Bu da iyi bir şey. En azından Milli Eğitim Bakanlığı'nın projeyi gerçekleştirmeye uğraştığını görmüş olduk.
Aralık ayı içinde ihaleye devam eden 3 firma olan Arçelik, General Mobile ve Vestel'den numuneler alınmış durumda. Fiyatların önümüzdeki günlerde kesinleştirileceği belirtiliyor.
İhale çerçevesinde, öğrencilere 4 yıllık sürede dağıtılacak olan 10 milyon tablet, 2 farklı firmadan % 40-60 şeklinde satın alınacak. MEB'den alınan numunelerin değerlendirmelerinin ne zaman biteceğini sorduk ama cevap verdikleri sorular arasında bu yok.
Merak ettiğimiz konulardan diğer bir tanesi, 10 milyon tabletin ihalesinin 2013 haziranında yapılması nedeniyle, özelliklerin de orada kalıp kalmamasıydı. Öğrendiğimiz kadarıyla özellikler aralık 2015 olarak verilmiş durumda. Zaten ihale teknik şartnamesinde speklerin zamana uygun değişeceği, belli upgradeler yapılması (RAM, CPU gibi) öngörülmüş.
Milli Eğitim Bakanlığı: EBA'nın asıl içerik stratejisi simülasyon, animasyon, etkileşimli içerik, video, ses, görsel, oyun vb.den oluşan zengin, modern içeriklerdir
Milli Eğitim Bakanlığına projeyle ilgili olarak gönderdiğimiz suallere cevap verilenler şu şekilde;
Projenin son geldiği durumu özetleyebilir misiniz?
Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı ile birlikte yapılan çalışmalar neticesinde bugüne kadar toplam (31.12.2015 tarihi itibariyle) 359.107 etkileşimli tahtanın okullarımıza kurulumu tamamlanmıştır. Deprem güçlendirme çalışmaları nedeniyle taşınma veya yıkılma kararı verilen liselerimiz haricinde, liselerimizin tümünde etkileşimli tahta kurulumları tamamlandı. 2016 yılının ilk yarısında 432.288 adet etkileşimli tahtanın kurulumu tamamlanacaktır. İlk ve ortaokullarımıza etkileşimli tahta kurulumu çalışmaları devam etmektedir.
Bugüne kadar toplam 1.437.800 adet tablet bilgisayar seti öğretmen ve öğrencilere dağıtılmıştır. 41.996 adet çok fonksiyonlu yazıcının okullarımıza dağıtımı tamamlanmış, hedeflenen sayıya ulaşılmıştır.
Bugüne kadar 16.876 okulumuzda 768.171 uç (internet bağlantı noktası) kurulumu yapılmıştır. 2016 yılında 33.600 okulumuzda yaklaşık 481.309 uç kurulumu daha yapılarak toplamda 1.249.480 uç kurulumu tamamlanmış olacaktır.
Öğretmen eğitimleri nasıl gidiyor? Öğretmenlerin % kaçı eğitildi?
Eğitimde FATİH Projesi kapsamındaki eğitimler fazlar çerçevesinde plan doğrultusunda yürütülmektedir. 1. Faz kapsamındaki okullarda görevli öğretmenlerin tamamı proje kapsamında “FATİH Projesi Eğitimde Teknoloji Kullanımı” eğitimine alınmıştır. 2. ve 3. faz çerçevesinde kurulumlara eş olarak eğitimler mahalli ve merkezi olarak devam etmektedir.
Tablet bilgisayarların dağıtımlarının yapılması ve “Etkileşimli Sınıf Yönetimi” yazılımının tablet bilgisayar ve etkileşimli tahtalara yüklenmesi ile birlikte eğitimin adı “Etkileşimli Sınıf Yönetimi” olarak değiştirilmiş, yöntem olarak da yüz yüze eğitimin yanı sıra uygulamalı uzaktan eğitime geçilmiştir. Bu kapsamda 300 eğitmenin merkezi yüz yüze eğitimleri tamamlanmıştır. 2016 yılındaki planlamalar yapılmış ve proje kapsamında yaklaşık 280.000 öğretmenin eğitime alınması planlanmıştır.
İçerik konusunda, dijital-tabanlı eğitim yerine, klasik eğitim kitaplarının soft halinin uygulamaya alındığı belirtiliyor. Bu konuda plan nedir? Zaman içinde değişecek mi?
Eğitimde FATİH Projesinin temel hedeflerinden biri de öğretmen ve öğrencilerimizi modern, etkileşimli, zengin eğitim içerikleriyle buluşturmak öğrenme etkinliklerini daha kalıcı ve zengin hale getirmektedir. Bu kapsamda Eğitim Bilişim Ağı (EBA) üzerinden binlerce simülasyon, animasyon, video, ses, görsel, kitap, dergi vb. eğitim içeriği kullanıcılarımızın hizmetine sunulmaktadır.
EBA sayesinde zamandan, mekândan, araçtan bağımsız bir şekilde eğitim içeriklerine ulaşılabilmektedir.
EBA'da yer alan içeriklerin yaklaşık %5'i basılı kitapların dijital ortama aktarılmış halidir. Bu da öğretmen ve öğrencilerimizin basılı kitaplara istedikleri her an dijital ortamda ulaşabilmesi için uygulanmaktadır.
EBA'nın asıl içerik stratejisi simülasyon, animasyon, etkileşimli içerik, video, ses, görsel, oyun vb.den oluşan zengin, modern içeriklerdir. Şu an itibariyle EBA'daki on binlerce içeriğin % 95'i zengin, etkileşimli içeriklerden oluşmaktadır.
Okul içi network kurulumları yapılsa da dış bağlantılar tamamlanmadı
Projede önemli bir sorun da, network tarafında. Network kurulumları için 2 faz ihalesi yapıldı. İlk fazı Türk Telekom kurdu. Okul içi yapılar hazır ama dış bağlantılar tamamlanmamış durumda. 2012'de yapılan ihalenin dış bağlantılarının tamamlanmamış olmasının nedenini Türk Telekom'a sorduk. Cevap geldiğinde haberin bu bölümünü güncelleyeceğiz.
İkinci fazın 2 lotunu Datateknik ve 1 lotunu Sentim almıştı. Datateknik iflas edince, bu 2 lotun 4 parçaya bölündüğü ve hepsinin Netaş tarafından alınıp, tamamlandığını öğrendik. 3.Faz için de 25.000 okulluk ihalenin açılmak üzere olduğu bilgisi var.
İçerikler konusunda da Sebit firması ile olan kabullerin henüz yapılmadığını öğrendik.
[[1] <a hrefhttp://t24.com.tr/yazarlar/fusun-sarp-nebil/bitimene-7-ay-kalan-fatih-projesinin-sadece-yuzde-8i-tamamlandi,11975 target=_blank>Bitimine 7 Ay Kalan Fatih Projesinin, Sadece % 8’I Tamamlandı</a>
[2] <a href=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/07/20120707-27.htm target=_blank>EĞİTİMDE FATİH PROJESİ KAPSAMINDA YAPILACAK MAL VE HİZMET ALIMLARI İLE YAPIM İŞLERİNE DAİR YÖNETMELİK</a>