Erdoğan Sağlam

16 Haziran 2020

Vergi yükümlülükleri açısından 65 yaş üzerindekilerin durumu; hangileri için takvim işliyor, hangileri hâlâ 'mücbir sebep' kapsamında?

65 yaş üzeri kişilerden işletme sahibi, esnaf, tüccar, sanayici, serbest meslek erbabı olmayan veya sigortalı çalışmayanlar ile kronik rahatsızlığı bulunanların 'sokağa çıkma yasağı' ve 'mücbir sebep hâli' karşısındaki durumu…

Normalleşme sürecinin başlamasıyla birlikte İçişleri Bakanlığı; işletme sahibi, esnaf, tüccar, sanayici, serbest meslek sahipleri ile çalışan 65 yaş ve üzeri kişilerin sokağa çıkma kısıtlamasını 1 Haziran itibarıyla kaldırmıştı. Bu karar sokağa çıkma yasağı nedeniyle mücbir sebep kapsamına alınan bu kişilerin mücbir sebep hâlini de bu tarih itibarıyla sona erdirmişti. Beyanname ve bildirimleri 65 yaş ve üstündeki meslek mensuplarınca (serbest muhasebeci mali müşavirler ile yeminli mali müşavirler) verilen mükelleflerin de mücbir sebep hâli bu tarih itibarıyla son bulmuştu. Mücbir sebep bu kapsama giren kişilerin vergisel yükümlülüklerinin ertelenmesi anlamına geliyor.

Gelir İdaresi Başkanlığı, 2 Haziran 2020 tarihinde web sayfasında, mücbir sebep hâli sona eren bu kişilerin mücbir sebep süresi içine denk gelen beyanname ve bildirimlerinin, kısıtlamanın sona erdiği 1 Haziran 2020 tarihini takip eden 15 gün içinde (yani 16 Haziran 2020 günü mesai saati sonuna kadar) verilmesi ve tahakkuk edecek vergilerin aynı süre içinde ödenmesi gerektiğini duyurmuştu.

Buna göre, mücbir sebep hâli sona eren bu mükelleflerin, 2020 yılının şubat dönemine ilişkin muhtasar ve KDV beyannamelerini, 2019 yılına ilişkin yıllık gelir vergisi beyannamelerini ve bu yılın birinci dönem geçici vergi beyannamelerini 16 Haziran Salı günü mesai saati sonuna kadar vermeleri ve tahakkuk edecek vergileri de aynı sürede ödemeleri gerekiyor. Tüccar ve serbest meslek erbabı gibi sürekli mükellefiyeti olmayan, sadece kira ve faiz gibi gelirlerini vergi dairesine beyan etmek zorunda olan mükellefler bu kapsamda sadece yıllık gelir vergisi beyannamelerini verecekler.

65 yaş üstü olup işletme sahibi, esnaf, tüccar, sanayici, serbest meslek erbabı olmayanlar ile sigortalı olarak çalışmayanların durumu

65 yaş ve üstünde olan diğer kişilerin (işletme sahibi, esnaf, tüccar, sanayici, serbest meslek erbabı olmayanlar ile sigortalı olarak çalışmayanların) ise mücbir sebep hâli 1 Haziran itibarıyla sona ermemişti. Ancak bunların da, 9 Haziran'dan itibaren her gün saat 10.00 ila 20.00 saatleri arasında dışarı çıkabileceği açıklandı. Yasağın tam olarak kaldırıldığı açıklanmamış olsa da bu esnetme vergisel yükümlülüklerin yerine getirilebileceği bir ortam yaratmıştır. Bu nedenle 65 yaş üstü bu gurubun da mücbir sebep hâlinin sona erdiğini düşünüyorum. Gelir İdaresi'nin bu konuda bir açıklama yapması isabetli olacaktır. Bu durumdaki kişilerin herhangi bir mağduriyete uğramamaları için mücbir sebep süresi içinde vermeleri gereken bildirim ve beyannamelerini 15 gün içinde (yani 24 Haziran mesai saati bitimine kadar) vermelerini ve tahakkuk edecek vergileri de bu süre içinde ödemelerini öneriyorum.

Kronik rahatsızlığı olanların sokağa çıkma yasağı devam ediyor, bunların beyannamelerini vermeleri şimdilik gerekmiyor

İçişleri Bakanlığı'nca 21 Mart 2020 tarihinden itibaren bağışıklık sistemi düşük ve kronik akciğer hastalığı, astım, KOAH, kalp/damar hastalığı, böbrek, hipertansiyon ve karaciğer hastalığı olanlar ile bağışıklık sistemini bozan ilaçları kullanan vatandaşlarımızın sokağa çıkmaları kısıtlanmıştı. (Bu durum doktor raporu ile belgeleniyor).

Kronik rahatsızlığı olan kişilerle ilgili olarak herhangi bir açıklama yapılmadı. Bu kişilerin yaşı ne olursa olsun sokağa çıkma yasağı ve dolayısıyla mücbir sebep hâli devam ediyor. Kronik rahatsızlığı olan vatandaşlarınızın 16 Haziran veya 24 Haziran tarihine kadar gelir vergisi ve diğer beyannameleri vermeleri gerekmiyor. Gelir İdaresi'nin bu konuda da açıklama yapması isabetli olacaktır.