Değerli okurlar, yatırım fonlarından elde edilen gelir ve kazançlar için bir süredir uygulanan ve 30 Nisan 2024 tarihinde sona eren indirimli stopaj uygulaması 31 Temmuz 2024 tarihine kadar uzatıldı (1 Mayıs 2024 tarihinde yayımlanan 8434 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı).

İlginçtir, bugüne kadar gündeme gelmeyen bir tartışma bu defa indirimli oran yüzde 0 (sıfır) yerine yüzde 7,5 olarak belirlenince hararetli bir şekilde başladı.

Fitili kimin ateşlediğini bilmiyorum, ancak anlı şanlı vergi uzmanları art arda bugüne kadar yüzde 0 stopaja tabi olan hisse senedi yoğun fonlar[1] ile 2 yıldan fazla süreyle elde tutulan girişim sermayesi yatırım fonu ve gayrimenkul yatırım fonu katılma paylarından elde edilen gelir ve kazançlar için geçerli olan yüzde 0 oranının yüzde 7,5 olarak belirlenmiş olup olmadığı tartışmaya başladılar.

Oysa son düzenleme sadece fonlara ilişkin yüzde 0 uygulanan indirimli oranı yüzde 7,5’e ve bu oranın geçerli olacağı tarihi 31.07.2024 tarihine kadar (bu tarih dâhil) uzatmıştı. Yani esas ilişkin herhangi bir değişiklik yapılmamıştı (22/7/2006 tarihli ve 2006/10731 sayılı Karar Geçici Madde 3/2).

Öncelikle bu tartışmaya gerek olmadığını ve ortada bir tedvin zaafı bulunmadığını ifade etmek isterim. Bence hisse senedi yoğun fonlar ile 2 yıldan fazla süreyle elde tutulan girişim sermayesi yatırım fonu ve gayrimenkul yatırım fonu katılma paylarından elde edilen gelir ve kazançlar için yüzde 0 oranı geçerliğini koruyor. Yani bu gelir ve kazançlar için oran yüzde 7,5’e yükselmedi ve ortada bir düzenleme hatası yok!

Vergi alanında bu tür tartışmalara çok sık rastlıyoruz. Bu tür tartışmaları “olmayan sorunu sorun haline getirme ve sonra çözme çabası” olarak nitelendirdiğimi beni tanıyanlar bilirler.

Şimdi neden ortada bir hata bulunmadığını açıklamaya çalışalım.

Öncelikle geçici maddelerle yatırım fonları için özel düzenleme yapılmadan önce geçici 67’nci madde ile ilgili stopaj oranlarını belirleyen 2006/10731 sayılı Kararnamenin 1 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (1) numaralı alt bendi ile (ç) bendinde, hisse senedi yoğun fonlar ile 2 yıldan fazla süreyle elde tutulan girişim sermayesi yatırım fonu ve gayrimenkul yatırım fonu katılma paylarından elde edilen gelir ve kazançlar için stopaj oranı yüzde 0 olarak belirlenmişti. Bu bentlerde sayılan diğer gelir ve kazançlar için ise yüzde 10 veya yüzde 15 oranları geçerli idi.

İndirimli stopaj oranlarını düzenleyen ilk karar 3321 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı olup, bu Kararla 23 Aralık 2020-31 Mart 2021 tarihleri arasında iktisap edilen (değişken, karma, eurobond, dış borçlanma, yabancı, serbest fonlar ile unvanında döviz ifadesi geçen yatırım fonları hariç) yatırım fonlarından elde edilen gelir ve kazançlar üzerinden yapılacak stopajın oranı yüzde 0’a düşürülmüştü.

Bu Kararın geçici 3/2 inci maddesinde, kapsama giren yatırım fonlarından elde edilen gelir ve kazançlar için bu Kararın 1 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (1) numaralı alt bendi ile (ç) bendinde yer alan oranların yüzde 0 uygulanacağı düzenlenmişti.

O tarihlerde hiç kimse bu geçici maddeyi, kararın zaten 1 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (1) numaralı alt bendi ile (ç) bendine göre yüzde 0 stopaj tabi hisse senedi yoğun fonlar ile 2 yıldan fazla süreyle elde tutulan girişim sermayesi yatırım fonu ve gayrimenkul yatırım fonu katılma paylarından elde edilen gelir ve kazançlar yönünden sorgulamamıştı.

Çünkü bu gelirler Kararın geçici olmayan hükümlerine (1 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (1) numaralı alt bendi ile (ç) bendine) göre yüzde 0 stopaja tabi idi. Zaten yüzde 0 stopaja tabi bu gelirleri bir geçici madde ile yüzde 0 stopaja tabi tutmaya gerek olmadığı, düzenlemenin bu şekilde yorumlanması gerektiği çok açıktı. Yani geçici madde ile ilgili bentlerde yer alan yüzde 0’ın üzerinde bir oranda stopaja tabi tutulan gelirler için oran yüzde 10 veya 15’ten yüzde 0’a düşürülmüştü.

İzleyen dönemlerde indirimli stopaj oranı (yüzde 0) çeşitli Cumhurbaşkanı Kararları ile 30 Nisan 2024 tarihine kadar uzatıldı.

Bu defa, 8434 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile 01.05.2024 ile 31.07.2024 tarihi (bu tarih dâhil) arasında iktisap edilen (değişken, karma, eurobond, dış borçlanma, yabancı, serbest fonlar ile unvanında "döviz" ifadesi geçen yatırım fonları hariç) yatırım fonlarından elde edilen gelir ve kazançlara yüzde 7,5 oranında stopaj uygulanacağı düzenlendi.

Karar’ın yürürlük maddesi uyarınca; yüzde 7,5 oranındaki tevkifat, 1 Mayıs 2024 ile 31 Temmuz 2024 tarihleri arasında (bu tarih dahil) iktisap edilen yukarıdaki yatırım fonlarından elde edilen gelir ve kazançlara uygulanacak.

Bu düzenlemeyi, 23 Aralık 2020’den beri yüzde 0 stopaj tabi hisse senedi yoğun fonlar ile 2 yıldan fazla süreyle elde tutulan girişim sermayesi yatırım fonu ve gayrimenkul yatırım fonu katılma paylarından elde edilen gelir ve kazançlar için yüzde 0 stopajın devam ettiği, 1 Mayıs 2024 ile 31 Temmuz 2024 tarihleri arasında (bu tarih dahil) iktisap edilen diğer yatırım fonlarından elde edilen gelir ve kazançlar için ise yüzde 7,5 oranında stopaj yapılacağı şeklinde okumak gerekir.

Kararın geçici olmayan (kalıcı) maddelerine göre zaten yüzde 0 stopaja tabi bulunan yatırım fonu gelir ve kazançları için geçici maddenin geçerli olmadığını düşünüyorum.

Özetle ortada bence bir tedvin zaafı yok, Maliye bir sirküler ile konuya açıklık getirebilir.

[1] Aylık ağırlıklı ortalama bazda portföylerinin en az  yüzde 80'i Borsa İstanbul’da işlem gören hisse senetlerinden (menkul kıymet yatırım ortaklıkları hariç) oluşan hisse senedi yoğun fonlarını ifade eder.