Kişisel gelişim piyasasının küresel çapta ciddi ekonomik değeri var. 2019 yılında 38.28 milyar ABD Doları'na sahip bir pazarı var. 2027 yılına kadar yüzde 5.1 bileşik yıllık büyüme oranı ile büyümesi bekleniyor. Sektör arz-talep dengesine uygun bir büyüme içinde.
Peki, bunun bir sektör haline gelmesini sağlayan nedir?
Kişisel gelişim içinde bulunduğumuz çağda beklenen "birey modeli" için ihtiyaç haline gelmiş bir alan olarak görülüyor.
Bu çağ, bireyin daha değişim odaklı, geçmişe kıyasla daha hızlı, daha teknolojik, daha küresel ve daha çalışkan olmasını talep ediyor. Eğitim sistemi tüm dünyada hızla "öğrenmenin sürekli bir hâl ile kişinin kendi gücünde" olması üzerine eviriliyor.
Genç kuşak proje tabanlı eğitim süreçleri ile bilgiyi araştırma, bulma, inceleme, işlevsel olarak kullanma alışkanlığı kazanması için eğitiliyor. Eğitimi sadece Türkiye koşulları içinde değerlendirmediğimiz zaman dünya genelindeki eğilimi daha açık fark edebiliriz.
Eğitim sisteminin geçirdiği dönüşüm ile 'yeni çağ' olarak adlandırılan bu çağ kendine has bireyler yetiştiriyor.
Bir de okul eğitimini tamamlamış aktif nüfus var. Bu nüfusun sisteme uyum sağlaması adına kazanması gereken beceriler, özellikler var. Tüm bunlar kişisel gelişim 'piyasasını' besliyor.
Kişisel gelişimin tümü piyasa mı?
Kişisel gelişim akademik çalışmalara konu olan bir alan. Özünde, deforme edilmediğinde, yetişkin eğitiminin bir uzantısı. Çok geniş bir yelpazesi var. Bu anlamda disiplinler arası bir alan. Farklı yaklaşımlar var. Farklı tanımlamaları var.
Eleştireni var, destekleyeni var.
Gerçekten kişiyi geliştireni güçlendireni var, kişiyi piyasa koşullarının içinde rekabetçi, hırslı hale getireni var.
Gerçekte anlamlı bir bireysel gelişim sürecinden bahsedecek olursak "bireyin kendi eğitim sorumluluğunu üstlenerek, yeteneklerini, becerilerini, bilgi düzeyini arttırması ve aynı zamanda duygusal, sosyal, davranışsal, bilinç süreçlerini destekleyerek olgunlaşması, kendini gerçekleştirmesi" olarak tanımlamaları birleştirebiliriz.
Kişisel gelişime ağırlıklı olarak negatif bir anlam yüklendiği için gerçekten öğrenmeye eğilimli, gelişmeye istekli bireylere ulaşmak için farklı isimler deneniyor. Farkındalık eğitimleri, psikoloji tabanlı eğitimler gibi birçok alan özünde bireysel gelişimin anlamlı, ihtiyaç olan yanını tamamlasa da popüler kültürün bir öğesi, trend konulardan herhangi bir tanesi gibi algılanabiliyor.
Oysa, her alanda her zaman karşımıza çıktığı gibi her meyvenin tadı aynı değil. Gerçekten çok kaliteli, yoğunluklu, bilimsel bilgiden beslenen, kişilere uygun hale getirilen onların yaşamlarında anlamlı dönüşümler sağlayan çalışmalar, eğitimciler olduğu gibi sadece pışpışlama yapan kişilerle de karşılaşma olasılığı var.
Kitap okumak, eğitici bir kursa katılmak, duygusal dengeyi korumak adına araştırmak, öğrenmek, uygulamak, iletişim becerilerini arttırmak, kişisel ilişkilere yenilik getirmek, mutsuzluğu mutluluğa çevirmek gibi konuların hepsi kişisel gelişimdir. Bu alan üç beş tacirin zihniyetine bırakılamayacak kadar değerlidir.
Ne yazık ki, alanda hiçbir deneyimi olmayan, kavramsal, bilgisel ve yetenek anlamında bu konuda eğitilmemiş, biçimlendirilmemiş kişilerin sektörün içinde yer alması bazen korkutucu sonuçlar doğuruyor. Bireyi geliştirmekten çok sağlığını bozucu etki bile yaratabiliyor.
Ülkemizde ise en çok karıştırılanlar arasında enerji teknikleri uygulamaları ile kişisel gelişim çalışmaları. Enerji tekniği derken meditasyon temelli uygulamalardan bahsetmiyorum. Meditasyonu enerji tekniği sayan kişi kadar günah olduğuna inananla karşılaştım.
Yurtdışında Enerji Terapistleri Derneği var. Bu dernek açık bir şekilde psikoloji ya da kişisel gelişim alanıyla hiçbir bağları olmadığını anlatıyor, ayrı bir disiplin olduklarını ifade ediyorlar. Bu kısma geçmeye ne kadar hazırız ondan hiç emin değilim. Enerji teknikleri uygulayıcılarını, eğitmenlerini falcı, büyücü, dolandırıcı hocalar ile eş tutan modern aydınlarla dolu ülkemizde çok zor.
Tüm bunların yanında bireysel gelişim çalışmaları sistemin içinde eğilip bükülmeden var olabilmek için önemli. İtaatkâr, sunulanı kabul eden, pasif kişiler olmak istemiyorsanız kendi gerçeğinizi yansıtabilmek, hayatınızı özgürce rahatça yaşayabilmek için belirli bir olgunluk seviyesine ulaşmanızı sağlayacak, kişisel bütünlüğünüzü onaracak, geliştirecek çalışmalar trend değil, ihtiyaçtır.
Yok, ne verirlerse onu kabul ederim, diyorsanız sistemin savurduğu bir birey olduğunuzda bu sefer tedaviniz için başka uzmanlara ihtiyaç duyacak olmanız çok yüksek ihtimal.
Özetle, kişisel gelişim çift yönlü bir sektör.
Bir yanda trend olarak piyasaya uygun birey sağlayıcılığı yapanlar diğer yanda sistemin içinde öz değerlerinizi, isteklerinizi koruyarak var olabilmeniz için destekleyici, güçlendiriciler var.
Bir yanda hiçbir uzmanlığı olmayan ama uzmanlardan çok konuşan iddialı olanlar var, diğer yanda emek yoğun süreçte gelişip öğrenip geliştiren öğretenler var.
Tam karşısında bireyler var. Derinleşmek, olgunlaşmak, hissetmek, mutlu keyifli yaşamak isteyenler. Belki yaşamda biraz kafası karışmış, belki düşmüş incinmiş ama hala yaşamı seven, bırakmayan, devam etmek isteyenler var. Bir tarafta da rekabetçiliklerini, çıkarcılıklarını sistemin hizmetine sunarak kişisel gelişim trendinden faydalanarak yükselmek isteyenler var.
En masum haliyle kişisel gelişim olanakları bu bireylere sunulmuş iyiliktir, güzelliktir. Aslında bireye dönük olan samimiyetle, sevgiyle yapılan birey odaklı işler her zaman iyiliktir, güzelliktir.
Bizim hanenin hafta seçimleri
Haftanın Kitabı: Kalan Hayatımın İlk Günü/Maud Ankaoua. Roman tarzında yazılmış kişisel gelişim kitabı.
Haftanın dizesi:
"Başım dağ saçlarım kardır,
Deli rüzgarlarım vardır.
Ovalar bana çok dardır,
Benim meskenim dağlardır"
Sabahattin Ali
Haftanın Dinlencesi: Feeling Good / Nina Simone.