"Ergenliğe geçişle birlikte problemler başlar ve artarak devam eder."

Gerçek mi bu düşünce? Çocuklar gençliğe doğru geçmeye başlayınca ebeveynler birçok problemle karşılaşacağını düşünür. Negatif etkili bu düşünce yapıcı bir ilişki yaratmaktan çok, problemlere odaklanmayı sağlar.

Evet, bazı problemlerle karşılaşabilmek mümkün. Aslında ilk önce durumu tanımlama şeklimizi değiştirmek daha kolay bir yol izlemememizi sağlar. 

İlk önce birkaç kavrama bakalım. 

Ergenlik

Ergenlik kendiliğinden sorun yaratan bir dönem değildir. Aslında o daha çok, hormonların devreye girdiği ve gencinde bunları yönetmeyi, işlemeyi öğrendiği bir döneme işaret eder. Bu süreç iyi bir rehberlikle devam ederse ergenliğin sonunda sağlam ve güçlü bir yapı ortaya çıkar. 

Ergenliğin çiçek açma dönemi olduğunda anlaşabilirsek duruma daha olumlu yaklaşabiliriz.

Gençlik işlenmemiş, çağıl çağıl akan bir enerji dönemidir. Yönünü arar, dengesini bulmaya çalışır. İçindeki yaşam enerjisini, güzelliğini gösterecek bir alan arar. 

Bu dönemde birçok şey merak edilir, denenir. Beğenilir, beğenilmez. Dışlanılır, kabul edilmez. Bazı durumlar çok yüceltilir. Bunların tamamı genç olmak ile ilgilidir. 

Ebeveynlik

Ebeveynlik daimi süren sevgi, şefkat ve besleyiciliktir. Gerçek anlamını burada bulur. Bunu sürdürebilmek ebeveynliğin temel becerisini oluşturur. 

Ebeveynlik sabit değil, dinamik ve değişime açık olduğunda sürebilir. 

İki kavramda kendi içinde oldukça masum ve kendi potansiyelindeyken çatışma nerede başlıyor? 

Genç sürekli yenilik isterken ebeveyn sürekli sabitlik ve bildiğini tekrar etme alışkanlığı içine girince istekler, ihtiyaçlar arasındaki makas açılıyor. 

Ebeveynlik egosunun negatif yanı bildiğine inanmaktır. Ego merkezli bir ebeveyn yaşamı çok iyi bildiğine inanır. Sanki yaşamın değişmeyen bir yüzü varmış gibi yaşar. Hâl bu olunca da kendi bildiği yöntemi ve tarzı çocuğuna benimsetme, zorlama, dayatma anlayışı içine girer. 

Oysa bir ebeveyn için yaşamdaki değişimin en temel görüntüsü büyüyen, gelişen ve serpilen çocuğudur. Ebeveynler yine de bunu görmezden gelmeye eğilimlidir. 

Bir ebeveyn değişime ne kadar dirençliyse ergenlik probleminde yaşanacak sorunlar da o kadar büyük olacaktır. Buna aslında diğer adı yetişkin tembelliğidir. 

Haydi bir kavram daha ekleyelim:

Problem

Sizin yaratıcı potansiyelinizi sunabileceğiniz bakir bir topraktır. Karmaşık olanı düzenleme ve yola sokma becerinizi göstereceğiniz bir alandır.

Probleme konu olanların yaklaşımı

Çatışma sonucu ortaya çıkan probleme ergenin yaklaşımı asilik ve umursamazlık olması çok muhtemeldir. 

Ebeveyn ise genel olarak iki farklı yaklaşım belirler.

İlki, sorunu çözmek için sorun hakkında sürekli konuşmak, eleştirmek, baskı altına almak ve gencin yeni oluşan kimliğini baskılayıp delik deşik etmektir. 

İkincisi, problemi görmezden gelmektir. Bu yaklaşım en iyi haliyle rahatlama ve hafifleme en kötü haliyle öfke ve kızgınlık yaratır. 

Ne yazık ki bir ebeveyn için her ikisi de olumlu bir sonuç yaratmaz. Devamında sürekli artan bir çatışma ve problem alanı oluşur. 

Oysa, her iki tarafında istekleri masumdur. Ebeveyn koruma ve ilişkisel yakınlığı sürdürmeyi, ergen kabul edilip tanınmayı istiyordur. Her ikisi de sevgiden beslenir. 

Çözüm yaratabilmek

Yakınlık kurmak için bilinen yollara en yaygın örnek, birlikte akşam yemeği yemektir. 

Ebeveyn için akşam yemekleri birliktelik, yakınlık anlamı taşırken ergen için aile yemekleri gittikçe anlamını kaybeden bir alan olmaya başlayabilir. Bu ise yukarıda anlattığım tüm etkenlerle huzursuz, tartışmalı, gergin aile sofralarına neden olma ihtimali çok yüksektir. 

Gerginliğin ortaya çıkmaması için baskılanan duygular, akşam yemeğinin yakınlıktan çok uzaklık yaratması çok normal olacaktır. 

Bu konuda ısrarcı olmak yerine yakınlaşmayı sürdürebilmek için ergenin önemli bulduğu aktiviteleri birlikte yapabilmek masum isteklerin karşılık bulmasını ve ilişkinin yapıcı olarak sürmesini sağlar. 

Bu çoğu zaman gözünüzde büyüttüğünüz kadar zor değildir. Nasıl ki, ilk çocukluk yıllarında beraber evcilik oynadıysanız, araba sürdüyseniz, topu karşılıklı atabildiyseniz şimdi onun heyecanlı ve istekli olduğu alanlarda da birlikte oynamaya devam edebilirsiniz.