2024 yılı bütçe kanun teklifi görüşmelerine TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda başladı. Bütçeyi Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek sundu. Türkiye'de ekonominin ve geniş halk kesimlerinin içinde bulunduğu büyük zorlukları, yine dış koşullar ve jeopolitik ortamla açıkladı.

Pandemi sonrasında ortaya çıkan arz talep dengesizliklerinden, tedarik zincirlerindeki bozulmadan, savaşın yol açtığı emtia artışlarından bahsetti. Emtia artışları tüm dünyada enflasyonun yükselmesine yol açmış, parasal sıkılaşma da ekonomik aktiviteyi yavaşlatmıştı.

Bu çerçevenin Türkiye ayağını ise "Zorlu küresel koşullar ve politik gerginlikleri rağmen Türkiye ekonomisinin 2022'de yüzde 5,5 büyüdüğünü, 2023 ilk yarısında da büyük depreme rağmen, yüzde 3,9 büyüme kaydedildiği" şeklinde aktardı Bakan. Şimşek'in aktardığı olgular yanlış değilse bile eksikti ve Türkiye'nin hakikatini yansıtmıyordu.

Ne 2018 yılında ekonominin dümenine Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın damadı Berat Albayrak geçtikten sonra hızlanan bozulmadan söz etti, ne TÜİK verilerinin güvenilirliğini kaybetme sürecinden, ne de 2021'den itibaren ısrar edilen yanlış para politikalarından. Bütçe sunuşunda "içeriye" dönük bir özeleştiri yapmadığı gibi memurun emeklinin enflasyona ezdirilmediği ezberini tekrarlamakta sakınca görmedi.

Bütçe toplantılarında, muhalefet milletvekillerinin konuşma ve eleştirilerinde zaman zaman haber değeri bulunan ifadeler yer alır. Dünkü toplantıda da böyle oldu. Şimdi Gelecek Partisi milletvekili olan AKP İstanbul eski il başkanı Selim Temurci, Kur Korumalı Mevduat (KKM) maliyeti, 128 milyar dolar ve Türkiye Varlık Fonu ile ilgili değerlendirmeler yaptı.

"KKM karanlık alanlardan biri"

KKM'nin ekonomiye maliyeti konusunda kamunun verdiği rakamın 200-250 milyar TL civarı olmasına karşın, "Ekonomi grupları içinde kurduğumuz, üniversitelerdeki hocalarımızla yaptığımız değerlendirmelerde KKM'nin ekonomiye toplam maliyetinin yıllar içinde minimum 700 milyar TL olduğuna dair hesaplar yapıyoruz" diyen Temurci'nin tutanaklara da yansıyan sözleri şöyle:

"KKM açıklandığında sayfalarca rapor yazıp iktidardaki arkadaşlara, 'bu ülke bizim bu devlet bizim, bu bizi perişan eder, ülke bunu kaldıramaz' diye yazdığımız arkadaşların bize verdiği cevap şuydu: 'Bütçe üzerinde bunun bir yükü olmayacak.' Şu anda maalesef bu da siyasetin en önemli karanlık alanlarından biri."

128 milyar dolar ile sınırlı değil

Temurci, seçimler öncesinde CHP'nin de sorguladığı128 milyar dolar konusuna da değinerek "utanç verici bir mesele" ifadesini kullandı. Dahası, geçen bir buçuk yıl içinde yapılan yeni hesaplar olduğunu da belirterek şu şöyle konuştu:

"Geçtiğimiz bir buçuk yıl içinde yapılan yeni hesaplar var çünkü biz bunu kamudan bunu duymuyoruz. Duymadığımızda her siyasi parti, her arkadaşımız AK Partili arkadaşlarla da oturup konuşuyoruz. Ne olduğu konusunda onların da bir bilgisi yok. 128 milyar dolardan sonra minimum 130 milyar dolar satıldığını söyleyen de var, 200 de var 11 de var. Hadi 112'yi alalım. Arkadaşlar eğer 112 milyar dolar 128 milyar dolardan sonra satılmışsa dehşet rakamlar ortaya çıkıyor." 

"Müteahhitleri kurtarmak zorunda mıyız?"

Plan Bütçe Komisyonu'nun İyi Parti'li üyesi Erhan Usta da, kamu bankalarınının, müteahhitleri kurtarmak için kullanıldığını söyledi. Bir yandan bütçeden bir yandan da tahvil vererek kamu bankalarının ayakta tutulmayla çalışıldığını ifade eden Usta, kamu bankalarının aslında müflis durumda olduğunu söyledi.

Bu sorunların dört beş yıl önce olmadığını hatırlatana Usta'nın sözleri de şöyle:

"Biz müteahhitleri kurtarmak durumunda mıyız her defasında? Yani 0,79 ile 0,69 ile geçen dönem yeni evler için kredi verildi. Aylık ödemeleri 35-40 bin liraya geliyor. Şurada kaç kişi ödeyebilir. Ben milletvekili olmuş, çocuğum yeni memur olmuş, üzerinde ev yok. (…) Millet fakru zaruret içinde perişanken zengine transfer yapıldı? Niye? Müteahhit kurtarmak için. Bir de diyorsunuz, kaynaklarımızı üretken alanlara kullandıracağız."

Bu örneğin geçmişte yaşandığını söyleyen Usta, geçmiş geçse de 1,20 faizlerin tekrar konuşulduğunu belirterek, Şimşek'e "Buna mani olmanız lazım" uyarısını yaptı.

2024 bütçesi üzerinden ekonominin getirildiği noktaya yapılan eleştirilen elbette bunlarla sınırlı değil. Ne zaman Plan ve Bütçe Komisyonu'nu izlesem ya da tutanakları okusam, bu tespit ve konuşmaların canlı yayımlanması, hakkı verilerek duyurulmasının fark yaratacağını düşünürüm. Yine öyle oldu.

Milyonlarca insanın açlık yoksulluk sınırında yaşar hale gelmesinin, gençlerin gelecek umudunu yitirmesinin sebeplerini, iktidarın hangi tercihleriyle bu hale gelindiğinin görülmesi, anlatılması, yaygınlaştırılması gerekiyor.