Kanadalı Alamos Gold Şirketi’nin, Çanakkale’nin Kirazlı köyündeki altın madeni için Türkiye’de kurduğu ve Doğu Biga şirketi, sermayesini 661,5 milyon TL’ye çıkardı.

Süresi dolan madencilik ruhsatı -madene karşı geliştirilen sivil direniş sonucu- yenilenmeyen (2019) ve bunun üzerine uluslararası tahkime giden Şirket, bir gün yeniden faaliyete başlayacakmış gibi, her yıl sonu, düzenli sermaye arttırımı yapıyor.

Bu defa da Doğu Biga A.Ş’nin Ticaret Sicili’ne yeni yansıyan kararına göre, sermaye 36 milyon 131 bin 198 TL arttırıldı. Bu tutarın tamamının, şirketin ana kurucusu olan Alamos Gold tarafından nakden ödendiği bildirildi.

Doğu Biga A.Ş’nin, artırımdan önceki sermaye tutarı 575 milyon 434 bin 877 TL’ydi. Şirketin küresel sistemde de tanınan asıl patronu John Mc Cluskey, 2025 yılı sonuna kadar Doğu Biga’nın yönetim kurulu başkanlığına getirildi.

Alamos Gold’un, Kirazlı’daki ruhsatının yenilenmemesi üzerine Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı aleyhine yaptığı 1 milyar dolarlık tahkim dosyası halen sonuçlanmadı. Uluslararası Yatırım Anlaşmazlıklarının Çözüm Merkezi ve kısa adı ICSID olarak bilinen tahkim merkezindeki dosya, ilgili sayfada “Beklemede” olarak görünüyor. Alamos Gold’un 2021 yılında yaptığı tahkim davasında son olarak, ekim ayında mahkemenin yargı yetkisi ile olarak Londra’da bir video konferans düzenlendiği notu yer alıyor.

Faaliyet raporu

Çok uluslu bir şirket olan ve hisseleri Kanada Borsası’nda işlem gören Alamos Gold, 2024 yılı üçüncü çeyrek raporunu kasım ayında açıkladı. Şirket, kapsamlı bir basın açıklamasıyla birlikte yayımladığı raporda, Türkiye’ye ilişkin riskler konusunda da yatırımcılarını bilgilendirdi. Türkiye’deki enflasyonun bir risk unsuru olarak değerlendirildiği açıklamada, şirketin Türkiye Cumhuriyeti Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı aleyhine açtığı tahkim davası hakkındaki bilgiler de güncellendi.

Alamos Gold bu tahkim başvurusunu, Kanada değil, Hollanda merkezli şirketi üzerinden yapmış ve hukuksal dayanak olarak da 1986 yılında Türkiye ile Hollanda arasında imzalanmış olan İkili Yatırım Anlaşması’nı göstermişti. Şirketin tahkim başvurusunda, işte bu anlaşma gerekçe olarak gösterilerek, ruhsat süresini uzatmamanın hukuksuz olduğu ifade ediliyor.

Alamos Gold’un az önce bahsettiğim 2024 yılı Üçüncü Çeyrek Raporu’nda bu konuyla ilgili şu değerlendirme dikkat çekiyor:

“Türkiye Cumhuriyeti'ne karşı açılan dava, Türkiye Cumhuriyeti'ndeki Şirket'in projeleriyle ilgili olarak Türk hükümetinin eylemlerinden kaynaklanmaktadır. Bu tür davalar bir hafifletme çabasıdır ve etkili veya başarılı olmayabilir. Başarısız olursa, Şirketin Türkiye'deki projeleri kaynak milliyetçiliğine ve daha fazla kamulaştırmaya tabi olabilir; Şirket, Türkiye'deki varlıklarının ve altın madenciliği projelerinin kalan değerini ve Türkiye'de faaliyet gösterme yeteneğini kaybedebilir. Dava başarılı olsa bile, herhangi bir tazminat ödülünün miktarı veya tüm veya herhangi bir yasal maliyetin geri ödenmesi konusunda kesinlik yoktur. Türkiye'deki faaliyetlerin herhangi bir şekilde yeniden başlaması veya hatta Türkiye'deki varlıklarının ve altın madenciliği projelerinin kontrolünü elinde tutması yalnızca Türk hükümetiyle bir anlaşmaya varılmasıyla sonuçlanabilir.

Bu basın bülteninde açıklanan yatırım anlaşması iddiası, Türkiye Cumhuriyeti'ndeki doğrudan yabancı yatırımı etkileyebilir ve bu da yüksek enflasyon oranları ve Türk lirasının dalgalanması dahil ancak bunlarla sınırlı olmamak üzere Türk ekonomisinde değişikliklere yol açabilir ve bu da Şirketin Türkiye hükümetiyle olan ilişkisini, Şirketin Türkiye'de etkili bir şekilde faaliyet gösterme yeteneğini ve genel olarak beklenen proje değerlerini olumsuz etkileyebilir.”

* * *

Kısa bir süre önce Cengiz Holding’in Bayramiç’te madencilik faaliyeti dolayısıyla yüzbinlerce ağaç yasal süreç devam etmesine rağmen kesildi. Daha önce de Alamos Gold, 300 binin üzerinde ağacı kesmiş, ruhsatı yenilenmeyince bölgeden ayrılmıştı. Bölgenin yeniden ağaçlandırılması için yapılan başvurulardan olumlu sonuç alınamadı. Bu taleplerin ağırdan alınması, ruhsat alanının belirsizliği üzerine tartışma yaratıyordu.

Alamos Gold’un yukarıda aktardığım, son faaliyet raporundaki ifadelere bakılırsa, ruhsatın akibeti konusunda tahkimden çıkacak sonuç bekleniyor olmalı.