Çin Komünist Partisi (ÇKP)'nin Pazar günü başlayan 20. Ulusal Kongresi önümüzdeki Cumartesi günü 20. Merkez Komite'nin seçimi ile sona erecek. 204'ü asil 172'si yedek toplam 376 üyeden oluşan yeni Merkez Komite ise hemen ertesi gün ilk oturumu için toplanıp Politbüro üyelerini seçecek. Kısacası Pazar akşamı partinin üst yönetimi açıklanmış olacak.
ÇKP geleneğinde bu tür toplantılarda alınacak kararlar ve yapılacak seçimler genellikle önceden tamamlandığından sonuçlar sızmaya başlayabiliyor. Nitekim ÇKP'nin en üst organı niteliğindeki Politbüro Yürütme Komitesi'nin şu anki 7 üyesinden en azından 4'ünün değişeceği konuşulur oldu.
Komite'nin üyelerinden ve aynı zamanda yasama organı niteliğindeki Ulusla Halk Kongresi'nin başkanı olan 72 yaşındaki Li Zhanshu, ile başbakan yardımcılığı görevini de yürüten 68 yaşındaki Han Zheng'nin "yedi yukarı, sekiz aşağı (七上八下)" teamülüne uygun olarak emekli olacakları kesin. 68 yaşına gelenlerin emekli olması yazılı bir kural değil ama yaygın olarak uygulanıyor.
Teorik olarak partinin iki numarası konumunda olan ve başbakanlık görevini yürüten Li Keqiang ise 67 yaşında olmasına rağmen muhtemelen kendi isteği ile bütün aktif görevleri bırakarak emekli olacak. İki dönem kuralı nedeniyle başbakanlıktan ayrılacak olan Li önceki başkan Hu Jinato'nun ekibinden ve Covid 19'a karşı yürütülen sert tecrit uygulamalarına katılmadığını son bir yıldaki tavırlarıyla ortaya koymuş bir isim. Ekonomik sorunlara öncelik verilmesi için yerel yöneticilerle sık sık toplantılar yapmış ve yeni ekonomik tedbirleri açıklamak için sık sık kamuoyunun karşısına çıkmıştı.
Li Keqiang Ağustos başında Beidaihe'daki toplantının[1] ardından tıpkı Deng Xiaoping'in emekli olmadan yaptığı gibi güneydeki Shenzhen'i ziyaret etmişti. Shenzhen, 1978'te Reform ve Açılım (改革开放) politikasını başlatan Deng'in bu kapsamda açtığı Shenzhen'in ilk özel ekonomik bölgelerden biriydi. Bilindiği gibi kolektif liderliği savunan Deng devlet başkanlığını da iki dönem (2x5 yıl) ile sınırlamış, ancak bu kural Xi Jinping tarafından 2018'de kaldırılmıştı.
Li Keqiang Shenzhen gezisi sırasında önce Deng Xiaoping'in heykelini ardından da şehirdeki Yantian limanını ziyaret etmiş "Çin'in açılım politikaları sürecek, Sarı Nehir ve Yangzi Nehri tersine akmayacak" demişti.
Politbüro Yürütme Komitesi'nden ayrılacak bir diğer ismin Wang Yang olması kuvvetle muhtemel.
Politbüro Yürütme Komitesi'nin yeni üyeleri ise Xi'nin yakın çalışma ekibindeki şu isimlerden dördü olacak büyük ihtimalle: Ding Xuexiang (Parti Genel Ofisi Başkanı ve Politbüro üyesi, 60 yaşında), Li Qiang (Shanghai Parti Sekreteri ve Politbüro üyesi, 63 yaşında), Li Xi (Guangdong Parti Sekreteri ve Ploitbüro üyesi, 66 yaşında), Chen Miner (Chongqing Parti Sekreteri, 62 yaşında), Huang Kunming (Propaganda Departmanı Başkanı, 66 yaşında).
Başbakanlığa da bu isimlerden birinin gelmesi bekleniyor.
Gerçi başbanlığa kimin geleceği eskisi kadar önem taşımıyor. Mart 2018'de 19. Merkez Komite 3. Oturumu'nda yapılan düzenleme [2] ile Xi Jinping pratik olarak her şeyin başına geçti denebilir. Partide ve devlet yönetimde oluşturulan ya da yetkisi genişletilen komisyonlarla hemen hemen her alanda onun dahli olmadan icraat yapılması neredeyse imkansız hale geldi. Başbakanlık da neredeyse sembolikleşti.
Xi Jinping'in 2012'de lider olmasından sonra komisyonların gelişimiyle ilgili tablo bu konuda oldukça fikir verici:
[1] Pekin'e 300 km mesafede bir sahil kasabası olan Beidaihe partinin üste düzey yöneticilerinin sayfiye yeri. Her yıl Ağustos ayında partinin ileri gelenleri burada bir araya gelip gündemdeki önemli konuları istişare ederler. Bu yıl da Ağustos başında Beidaihe bir araya geldiler.
[2] 中共中央印发《深化党和国家机构改革方案, 新华社, Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi, "Parti ve Devlet Kurumlarında Reformu Derinleştirme Planı"nı yayınladı, Xinhua, 21 Mart 2028, http://www.xinhuanet.com/zgjx/2018-03/21/c_137054755_2.htm
Cevdet Kadri Kırımlı kimdir?İzmir'de doğdu. Yurtiçinde ve yurtdışında farklı şirketlerde yöneticilik yaptı. Çin'de ve Hong Kong'da yaşadı. |