Celal Özcan

02 Aralık 2010

Sosyal Güvenlikte Yurtdışı Hizmet Borçlanması-2

3201 sayılı Kanuna göre yurtdışı borçlanması yapabilmenin belli şartları vardır...

Yurtdışı hizmet borçlanması belli şartların mevcut olması halinde yapılabilir. 

3201 sayılı Kanuna göre yurtdışı borçlanması yapabilmenin belli şartları vardır. Bunları aşağıda belirtildiği şekilde dört ana grupta toplayabiliriz.

1- Türk vatandaşı olmak,
2- Belirli nitelikte yurtdışı süreleri bulunmak,
3- Hizmetleri belgelendirmek
4- Yazılı istekte bulunmak, 
Şimdi bu şartları sırayla açıklayalım.

Yurtdışı borçlanması yapacak kişinin Türk vatandaşı olması şarttır.

Yurtdışı hizmet borçlanmalarında, Türk vatandaşı olma şartının iki halde yerine getirilmesi zorunludur. 
Bunlardan birincisi, borçlanılması istenilen sürelerde ilgilinin Türk vatandaşı olması, diğeri ise, Türk vatandaşlığında geçen süreleri borçlanma talebinde bulunan sigortalı veya hak sahibinin yazılı başvuru tarihi itibari ile Türk vatandaşı olmasıdır.

Dolayısıyla, bir kişi yurtdışı borçlanması yapmak isteği sürede  Türk vatandaşı olmasına rağmen, hizmet borçlanması için başvurduğu tarihte Türk vatandaşlığı niteliği yoksa (vatandaşlıktan çıkmış/çıkarılmış) veya hizmet borçlanması için başvurduğu tarihte Türk vatandaşlığı niteliğine haiz olmasına rağmen, borçlanmak istediği sürelerde Türk vatandaşı niteliği yoksa yurtdışı hizmet borçlanması yapamaz. 

Yurtdışı hizmet borçlanmasında belirli nitelikteki süreler borçlanılabilir. 

3201 sayılı Kanunun 1 inci maddesine göre sadece aşağıda belirtilen süreler borçlanılabilir. 

1
-Yurtdışında geçen sigortalılık süreleri

2
-İşsizlik süreleri,
3-Ev kadını olarak geçen süreler,

Sigortalılık süresi
deyiminden, borçlanma kapsamındaki sürenin bulunduğu ülke mevzuatına göre ikamet süreleri hariç, çalışılmış yada çalışılmış süre olarak kabul edilen süreler anlaşılmalıdır.

İşsizlik süresi ibaresi
, ilgili ülke mevzuatına göre çalışma süreleri ile bu  çalışma sürelerine eş değer süreler haricinde o ülkede geçen süreyi ifade etmektedir.
Ancak, işsizlik sürelerinin tamamı borçlanma kapsamında olmayıp, sigortalılık süreleri arasında veya sonunda her birinde olmak kaydıyla bir yıla kadar olan yurtdışında geçen işsizlik süreleri borçlandırılmaktadır. İkamet süreleri ve boşta geçen süreler de bu kapsamda değerlendirilmektedir.

Yurtdışında ev kadını olarak geçen süreler
ifadesinden, medeni durumlarına bakılmaksızın kadınların, sigortalılık süreleri haricinde yurtdışında bulundukları süreler anlaşılmalıdır.

Aşağıda belirtilen süreler yurtdışı borçlanması kapsamında değerlendirilmez.
 

1-
18 yaşın doldurulmasından önce yurtdışında sigortalı olarak çalışılan süreler, işsizlik süreleri ve ev kadını olarak geçen süreler,

2-
Türk vatandaşlığının kazanılmasından önce veya Türk vatandaşlığının kaybedilmesinden sonra yurtdışında sigortalı olarak çalışılan süreler, işsizlik süreleri ve ev kadını olarak geçen süreler, 
3-İkili sosyal güvenlik sözleşmelerine göre kendilerine kısmi aylık bağlanmış olanların yurtdışında geçen sigortalılık süreleri arasında ve bu sürelerin bitim tarihinden sonraki işsizlik süreleri ve ev kadını olarak geçen süreler, 
4-Sosyal güvenlik kanunlarına göre malullük, yaşlılık ve ölüm  sigortaları kapsamında geçen sürelerle çakışan yurtdışı süreleri, borçlandırılmamaktadır.