Toplumumuzda bakıma muhtaç birçok ağır özürlü durumunda kişi bulunmaktadır. Sosyal Devlet anlayışı içerisinde bu kişilerin bakımlarının iyi bir şekilde sağlanması ve en azından durumlarının daha da kötüleşmemesi açısından bu kişilere bakacak kişileri de özendirmek amacıyla evde ağır özürlü yakınları bulunanlara “evde bakım ücreti” verilmektedir.
Kapsama giren kişiler
Başkasının yardımı ve bakımı olmadan, gündelik hayatını devam ettirmesi mümkün olmayan, yeme, içme, tuvalet ve temizlik vb. ihtiyaçlarını tek başına gideremeyen kişilerden, “Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkındaki Yönetmelik” gereğince özürlü sağlık kurulu raporu vermeye yetkili hastanelerden alacakları sağlık kurulu raporuyla “Ağır Özürlü” olduklarını belgeleyen özürlüler evde bakım ücreti kapsamına girmektedir.
Evde bakım ücreti için gerekli belgeler
Evde bakım ücretinden yararlanabilmek için aşağıda belirtilen belgelerin hazırlanması gerekmektedir.
-Tam teşekküllü devlet hastanelerinden alınmış en az % 51 oranında özürlü olduğunu gösteren raporun aslı
-Evde yaşayan ve çalışan veya emekli olan herkesin maaş bordrosu
-Malvarlığı varsa evde yaşayan herkesin tapu veya ruhsat fotokopisi
-18 yaşını doldurmuş zihinsel engelliler için vasi kararı
-2022 sayılı Kanundan yararlanılıyorsa maaş bordrosu
-Tapu Sicil Müdürlüğünden evde yaşayan herkesin gayrimenkulleri olup olmadığına dair belge
-Tarla, bağ ve bahçeden dolayı tarımsal geliri olup olmadığına dair Tarım İl/İlçe Müdürlüğünden belge
- Hane halkı için Nüfus Müdürlüğünden alınan yerleşim kaydı.
-Özürlünün varsa öğrenim durumunu gösterir belge
-Anne-babasının boşanma durumunda varsa boşanma kararı
-Özürlünün 2 adet vesikalık fotoğrafı
-Evde yaşayan herkesin kimlik fotokopileri ve vergi dairesinden alınacak sicil yoklama belgesi
-Vergi dairesinden sicil kaydı çıkanlar için muhasebecilerinden işletme hesap özeti ve vergi levhası fotokopisi
-SGK’dan alınacak ve evde yaşayan herkes adına sicil yoklama belgesi.
Özürlü ile bakıcı arasındaki yakınlık şartı
Evde bakım ücretinden yararlanabilmek için özürlü kişiye bakıcılık yapacak olan kişi ile özürlü kişi arasında kan bağı olması gerekmektedir. Kan bağı olmayan kişiler bakıcı olarak kabul edilmemektedir.
Ayrıca, bakıma muhtaç özürlüye bakacak olan akrabasının veya akrabası yok ise vasisinin aynı adreste ikamet etmesi şarttır.
Ancak, bakıma muhtaç özürlüye bakacak kişinin bulunamaması halinde, bakım hizmetleri değerlendirme heyetinin de bakım hizmetinin verilmesinde sorun veya yetersizlik olmayacağına kanaat getirmesi şartıyla, bakım hizmeti her gün rahatlıkla gelinip gidilebilecek yakınlıktaki farklı adreste bulunan akraba tarafından da verilebilecektir.
Bu durumda, bakıma muhtaç özürlünün 24 saat içindeki tüm ihtiyaçlarının giderilmesi ve fiilen en az 8 saat bakıma muhtaç özürlü ile birlikte olunması gerekmektedir.
Bakım ücretinden yararlanmak için müracaat yeri
Yukarıda belirtilen şartlara haiz olunması ve gerekli belgelerin tamamlanmasından sonra bakım hizmetini verecek olan kişi tarafından bulunulan yerdeki Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğüne başvurulması gerekmektedir.
Özürlü kişinin kendisinin ayrıca müracaatta bulunmasına gerek bulunmamaktadır.
Müracaat alındıktan sonra kişinin durumunun incelenip, sonrasında da ev ziyareti yapılmasını müteakip uygun görülmesi durumda kişiye evde bakım ücreti bağlanacaktır.
Evde bakım ücreti için aile geliri şartı
Evde bakım ücretinden yararlanabilmek için özürlünün kendisinin ve/veya varsa bakmakla yükümlü olduğu kişilerin gelirleri toplamı ailede içindeki kişi sayısına bölünmektedir.
Buna göre, kişi başına düşen gelirin net asgari ücretin 2/3’ünden fazla olmaması gerekmektedir. 2012 yılı Temmuz-Aralık dönemi için baz alınan tutar 448,87 TL’dir. Bu hesaplama da asgari ücretin, asgari geçim indirimi öncesi neti esas alınmaktadır.
Evde bakım ücretinin miktarı
Evde bakım ücreti, asgari ücretin net miktarına göre belirlenmektedir.
Buna göre, 2012 yılı Temmuz- Aralık döneminde evde bakım ücretinin aylık tutarı 673,30 TL dir.
Bakımın bireysel bakım planı çerçevesinde yapılması
Bakıma muhtaç özürlüye verilen bakım hizmeti, bakım hizmetleri değerlendirme heyetinin hazırladığı bireysel bakım planı doğrultusunda ve ihtiyaç duyulması halinde denetiminde yapılacaktır.
Birden fazla özürlüye bakım hizmeti verilmesi
Bir akraba, evde bakım hizmeti kapsamında bakıma muhtaç bir özürlüye veya bakmakla yükümlü olunan bireyler arasındaki aynı evde yaşayan bakıma muhtaç iki özürlüye bakım hizmeti verebilecektir.
İkametğahın değişmesi
Bakıma muhtaç özürlünün, ikamet adresinin değişmesi durumunda yeni ikamet adresi en geç 15 gün içinde Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğüne bildirilmek zorundadır.
Bakıma muhtaç özürlünün ölümü
Bakıma muhtaç özürlünün ölmesi durumunda, bakım hizmetini üstlenen kişi tarafından en geç 15 gün içinde durumun Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğüne bildirilmek zorundadır. Aksi takdirde hakkında hukuki ve idari işlemler yapılmaktadır.