“TSK emeklilik fonunun İngiltere’ye 1 milyar dolar yatırması doğru mu?” Son yazımın başlığı böyleydi.

Yazı, OYAK’ın İngiliz çelik şirketi British Steel’i satın almasıyla ilgiliydi. Şu soruları sormuştum:

- OYAK’ın Türkiye’de işsizliğin rekora koştuğu bir dönemde parayı İngiltere’ye yatırması doğru mu?

- İflas etmiş, TATA’nın bile kurtaramadığı bir şirketi satın almak kumar değil mi?

Bu yazı yayınlandıktan sonra demir-çelik sektörünün önde gelen bir ismiyle görüştüm. Konunun arka planını aydınlatıcı önemli bilgiler edindim.

- Kaynağım, British Steel’in üretim kapasitesini artırmak için yapılacak yatırım için OYAK’ın yurt dışına 1 dolar bile sermaye transfer etmeyeceğini söylüyor. E öyleyse İngilere’deki yatırım nasıl yapılacak? İngiliz devletinin sağlayacağı destekle. İngiltere büyük bir fabrikanın kapanmasını önlemeye çalışıyor. Ama AB’de devlet destekleriyle ilgili katı kurallar olduğundan detayları açıklayamıyor.

- Hintli şirket TATA’nın 1 Sterlin’e satıp kaçtığı, Greybull Capital’in batırdığı British Steel’i OYAK’ın nasıl yaşatacağı meselesi… Kaynağıma göre TATA’nın British Steel’i ayakta tutamamasının sebebi, tüm borçları ve yükümlülükleriyle devralmış olması. OYAK’ın farkı, British Steel’i iflas masasından borcu ve yükümlülükleri olmadan devralmak. Bu, önemli bir avantaj. Bir de tabii demir-çelik işinde uzmanlaşmış olması.

- Kaynağım, British Steel’in İngiltere ve Fransa’nın tek demiryolu rayı tedarikçisi olduğunu vurguluyor. Ray, sürekli yenilenmek zorunda olan bir parça. İngiliz ve Fransız devletleri, tren raylarını yenilemek için sık sık British Steel’in kapısını çalacak.

- Görüştüğüm kaynak, şirketin eski sahibi TATA’nın dağınık, Greybull Capital’in ise kötü niyetli olduğu kanaatinde. Şirketi batıran Greybull bir özel yatırım fonu değil, “akbaba fonu.” Akbaba fonları, zor durumdaki şirketleri satın alıp içini boşaltıyor. Alabileceklerini aldıktan sonra iflasını istiyorlar. Yani etini yiyip iskeletini bırakıyorlar. Denilene göre Greybull’un British Steel’e yaptığı bu.

- OYAK’ın British Steel çalışanlarına iş garantisi verdiği, işçi çıkarmak bir yana İngiltere’de yeni istihdam yaratma vaadinde bulunduğu konusu... Kaynağım, bunun doğru olmadığını, British Steel’in 4 bin kişilik işgücünden kesintiye gidileceğini söylüyor. Ne kadarlık kesinti? Denilene göre OYAK’ın devralması sonrasında British Steel’de işgücünün yüzde 15 azaltılması gündemde. Sendikayla pazarlık sürüyor.

- Brexit suya düşerse OYAK’ın planlarının da suya düşüp düşmeyeceği sorusu... (OYAK'ın British Steel’i, Brexit sonrasında İngiltere'de yerli üreticilerin avantajlı konuma yükseleceği hesabıyla aldığını yazmıştım.) Her senaryo için (İngiltere’nin AB’den anlaşmalı ayrılığı, anlaşmasız ayrılığı, ayrılmaktan vazgeçmesi) ayrı bir plan çalışıldığını söyleyen kaynak, her senaryo altında OYAK’ın British Steel’i kârlı şekilde işletebileceğinin görüldüğünü savunuyor.

- British Steel yatırımı OYAK’ın küreselleşme planının ilk adımı. OYAK, Türkiye dışında büyümek, küresel bir şirket olmak istiyor. Bu yatırımları “Hukukun geçerli olduğu”, “Bir sabah şirkete el koyarlar mı?” endişesinin yaşanmayacağı ülkelerde (Haliyle bunlar Batı ülkeleri) yapmayı planlıyor. British Steel bu yatırımların ilki, anlaşılan o ki, çok da uzak olmayan bir gelecekte devamı gelecek.

İş dünyasında kimsenin ilgilenmediği (Ya da ilgilenmek istemediği) önemli gelişmeler oluyor. T24’te bunları bağımsız ve tarafsız biçimde ele almayı sürdüreceğiz.