İzmir, Manisa ve Aydın’ın 2011 seçimleriyle belirlenmiş 43 milletvekili var. Bu vekillerin 19’unu AKP, 19’unu CHP ve 5’ini MHP çıkarmıştı. Yani dört yıl önce bu üç şehir toplamında AKP ve CHP eşit sayıda milletvekiline sahipti.

7 Haziran 2015 seçimlerinde ise Ege’nin bu bölümünde (bir önceki seçimden bir eksik olarak) 42 milletvekili mazbata alabilmek için mücadele edecek. Seçmen İzmir’de 26, Manisa’da 9, Aydın’da ise 7 milletvekilinin kim olduğuna karar verecek.

Punto24 Bağımsız Gazetecilik Platformu’nun 7 Haziran (2015) Genel Seçimlerine yönelik nabız tutma amacıyla geçtiğimiz günlerde düzenlediği basın turundaki amacımız bu konudaki muammayı az da olsa aralamaya çalışmak idi.

Bu amaçla bu şehirlerde parti temsilcileriyle, yerel gazetecilerle ve çarşıdaki esnaf, sokaktaki insanla konuşma fırsatı bulduk. Tüm bu görüşme ve değerlendirmeleri alt alta koyduğumda, parti çalışmalarının sokakta bulduğu karşılığa ve yerel gözlemcilerin değerlendirmelerine baktığımda, kendi adıma yedi temel izlenimden söz edebilirim:

 1) İzmir, Manisa ve Aydın’daki 42 milletvekilinden 21’ini CHP’nin, 13’ünü AKP’nin, 8’ini de MHP’nin kazanması Egeliler için şaşırtıcı olmayacak gibi görülüyor. (Tabii böyle bir tablo HDP’nin barajı geçememesi durumu için öngörülüyor.)

2) Yani seçmen Ege’de AKP’yi cezalandıracak, CHP’yi ise ödüllendirecek gibi gözüküyor.

3) AK Parti cephesinde bir heyecan eksikliği göze çarpıyor. Gözlemciler teşkilatlarda belirgin bir bezginlik ve yorgunluk olduğunun altını çiziyorlar. Merkezce belirlenen adayların yerel beklentileri karşılamaması ve parti teşkilatlarında bir hayal kırıklığı yaratması da bu heyecan eksikliğinin nedenlerinden biri.

4) CHP cephesinde ise özellikle iktisadi projelerin de tetiklediği bir heyecan ve doygunluk hissi var.

5) Türkiye genelinde % 9 kadın aday gösteren MHP’ye ise özellikle İzmir’de kadın aday (Senem Kılıç) renkli bir soluk getirmiş.

6) HDP’ye (aslında belki de doğrudan Selahattin Demirtaş’a) yönelik ise sokaklarda bu partinin geleneksel seçmen kitlesinin boyutlarını aşan bir teveccüh olduğu görülüyor. HDP’nin yüzde 10 ülke barajını geçmesi halinde, bu 3 şehirden 2 milletvekili çıkarması olası gözüküyor.

7) Ege’de her renkten kararsız var. MHP ile Selahattin Demirtaş arasında kararsız kalan mı istersiniz, AKP ile HDP arasında sıkışmış olan mı? Yoksa daha önce hiç oy vermediği CHP’yi ciddi bir seçenek olarak düşünen eski bir AKP seçmeni mi istersiniz! Zaten anketler de seçimlere bu kadar kısa süre kalmışken % 8’lere varan düzeylerde kararsız seçmen bulunduğundan söz ediyor. Sahadaki gözlemlerimiz bana rakamın bunun da üzerinde olabileceğini düşündürüyor. Bu da kimi vatandaşların son kararı vermek için 7 Haziran pazar gününü bekleyeceği anlamına geliyor.

7 Haziran seçimleri için değil ama 8 Haziran ve sonrası için önemli olan bir izlenimim de şu: AKP dışındaki parti temsilcilerinin büyük kısmı Türkiye’nin 2 yıl içinde (milletvekilleri emeklilik hakkı kazandıktan sonra) erken seçime gidebileceğini düşünüyorlar.

Gelelim tek tek şehirler bazındaki kayıt ve gözlemlerimize...

 

“İzmir’de Halk Erdoğan’dan İki Sıfır Attı”

 

Yerel gözlemcilere göre, İzmir’de AK Parti eski il başkanı Ömer Cahit Akay’ın milletvekili aday listesi dışı kalması parti içi çevrelerde küskünlük yaratmış. AK Parti cephesinde bir yorgunluk ve adaylarını anlatamama duygusu göze çarpıyor. 2014 Cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde İzmir’de CHP cephesinde bir hayal kırıklığı ve yorgunluk vardı. Sanki bu ruhu kucaklama sırası bu kez AK Parti’de.

CHP kanadı ise bu seçimlerden çok umutlu. İzmir 2. Bölge 4. sıra milletvekili adayı Mustafa Balbay CHP’nin İzmir’de 15 milletvekili çıkarabileceğini ve bu seçimle İzmir’in de şeytanın bacağını kıracağına inanıyor. Balbay şöyle diyor:

“İzmir Ankara’ya 5 veriyorsa, Ankara İzmir’e 1 gönderiyor. Ama bu tablo artık değişecek...

“Diyarbakır’da Kuran ile miting meydanına çıkan Recep Tayyip Erdoğan İzmir’de de Atatürk posterleri ile çıktı. 20 günde 100 saat canlı yayına çıkmış. Muhalefete ayrılan süre ise 15 dakika. Seçmene ‘mobbing’ suçu işliyor Erdoğan. Ama eski kalabalıkları bulamıyor. Daha önce İzmir’de 1 milyon kişilik miting yapan Erdoğan, bu kez 10 bin kişilik miting yaptı. Yani Türk halkı Erdoğan’dan 2 sıfır atmıştır.”

CHP İzmir 1. Bölge 5. Sıra adayı Özcan Purçu ise CHP iktidarı ile Roman’ların eğitim ve barınma gibi sorunlarının çözüleceği umudunu taşıyor. İzmir’de ilçe ilçe değil sadece, Türkiye’de şehir şehir geziyor. Aydın’ın Germencik ilçesinde tanık olduğumuz üzere bir kısmı hâlâ naylon çadırlarda yaşayan Romanları kendisiyle aynı umudu taşımaya davet ediyor.

HDP İzmir 1. Bölge 1. sıra milletvekili adayı Ertuğrul Kürkçü ise partisinin İzmir’de 2 ve üzeri milletvekili çıkarabileceği düşüncesinde. Kürkçü şöyle diyor:

“İzmir’de 600-700 bin Kürt seçmen var. Önceki seçimlerde 200 bine yakın oy aldık. Bunu iki katına çıkarabilir, 400 bin civarında oy alabiliriz.”

Kürkçü, seçim öncesi HDP’ye yönelik Kürt gençliğini bezdirecek ölçüde provokasyonlar tezgahlanmaya çalışıldığından söz ediyor. Gürsel Tekin’in Türkiye’nin savaşa girebileceği şeklindeki uyarısının sahici bir uyarı olduğunu belirten HDP milletvekili, “Bence TSK’dan bir ismin kamuoyuna haber uçurarak bu oyunun önünün alınması hedeflendi” şeklinde konuşuyor.

Partisinin seçim güvenliğini sağlamaya yönelik çalışmalarına da dikkat çeken HDP milletvekili, sandıkların yüzde 90’ında ikişer müşahitleri olacağını belirtiyor.

MHP İzmir 1. Bölge 3. Sıra milletvekili adayı Senem Kılıç ise bu yarışa ilk kez katılan bir isim. “Ben kar küreyici gibi oy küreyiciyim” diye konuşan ve bir kadın olarak ezberleri bozmaya da çalıştığına dikkat çeken Kılıç, “MHP’nin İzmir’de 5 ve üzeri milletvekili çıkarması lazım” diyor.

“Manisa’da İmar Sıkıntısı Partileri Vuruyor”

 

Manisa Belediye Meclisi’nde 86 üyenin 47’si AK Partili olmasına rağmen Manisa Büyükşehir Belediye Başkanı Cengiz Ergün MHP’li. Özellikle İmar Yasasının bir türlü geçmemesi AKP-MHP gerilimini tetiklemiş. Manisa Büyükşehir Belediyesi’nin kimi meclis oturumlarında AK Parti’li ve MHP’li bazı üyeler ile vatandaşlar arasında arbede yaşanıyor. Kentte bu gerilim hemen hissediliyor.

Gözlemciler, AK Parti grubunun “kenar mahallelerdeki” vatandaşları provokasyon amaçlı olarak belediye meclislerine yığarak, çıkması gereken planları çıkartmadığını savunuyorlar. AK partili müteahhitlerin MHP’li belediye başkanının tasarruflarından rahatsız olduğunu ve olayın arkasında rant kavgası olduğunu ileri sürüyorlar.

Ancak AK Parti Manisa 1. sıra milletvekili adayı Recai Berber (aynı zamanda TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanı) aynı fikirde değil. Berber, geçtiğimiz 5 yıllık dönemde Manisa’da imar çalışması yapılamadığını, bu nedenle bugün Manisa’da ev fiyatlarının 750 bin TL rakamlarını bulduğunu, gecekondu mahallelerinde bile kiraların 500 TL’den aşağı olmadığını söylüyor. Hükümet olarak bu sorunları çözmek için 6 bin konutluk toplu konut projesini başlatmak üzere olduklarını, işin ihale aşamasında olduğunu vurguluyor.

Ayrıca Berber’e göre, AK Parti hükümetinin seçimlerden sonra yoluna devam edeceği fikri satın alındı ve piyasalara da bunun rahatlığı geldi.

Ancak gözlemcilere göre, Manisa’da AK Parti’de bir erozyon görülüyor: Teşkilatlar yorgun ve bezgin, kampanya zor gidiyor! AK Parti Cemaat’in güçlü olduğu düşünülen Manisa’da “paralel” endişesiyle listeye aday olarak çok bildik isimleri koydu. Bu da sıralamada hataları getirdi. Kırkağaçlı, Ankaralı ve Akhisarlı isimleri ilk üç sıraya koydular. 1 milyon 15 bin seçmene sahip Manisa’da Merkez’in bildiği, tanıdığı bir isim ancak dördüncü sırada.

Manisa’da parkta mikrofon uzattığımız kadınlar son yıllarda orta sınıfın kaybolduğunu, uçurumun açıldığını söylüyorlar. Kadınlar arasında “Selahattin Demirtaş başka partiden aday olsaydı ona oy verirdim, ama PKK’ye oy vermem” diyenler de var.

 

“3-3-3 mü, 4-3-2 mi? İşte Bütün Mesele Bu”

 

Taner Yönder, şehrin merkezindeki Ulupark’ta kulak verdiğimiz ve önceki seçimlerde isabetli tahminleriyle bilinen Manisalı bir vatandaş, bir kanaat önderi “Bu seçimde ne olur Taner Bey,” diye sorduğumuzda şunları söylüyor:

“2011 seçimlerinde 0532 olur dedim. 0 Doğru Yol, 5 AKP, 3 MHP, 2 CHP. Aynen böyle oldu. 12 Eylül referandumunda 58 olur dedim. Evetler % 58 oldu.

Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde 52 olur dedim. Aynen 52 oturdu.

CHP’nin barajın altında kaldığı seçimde, 8.7 alacaksınız, barajı aşamayacaksınız demiştim. Aynen % 8.7 aldılar.

Bu sefer de tutturacağım. Manisa’da AKP 3, CHP 3, MHP 2 kesin. Etti 8. Son bir tanesi yer arıyor kendine. AKP’ye mi gitsem ve onu 4 yapsam, CHP’ye mi gitsem onu 4 yapsam yoksa MHP’ye mi gitsem 3 yapsam, diye.

Demokrasinin tesisi için ben HDP’nin parlamentoya girmesini istiyorum. Ama HDP barajı aşamayacak. O da maksimum 9,6 alabilir. Yani Türkiye genelinde HDP % 10’u, MHP % 20’yi, CHP ise % 30’u aşamaz. AKP ise % 39-43 arasında gidiyor, geliyor.”

 

“Aydın’da Keşke Ziraatçı Adaylar Olsaydı”

 

AK Parti’nin mevcut 3 milletvekilini de liste dışı bıraktığı Aydın’da heyecan CHP ve MHP cephelerinde. Aktif olarak 4. TBMM dönemini yaşayan MHP Aydın 1. Sıra milletvekili adayı Ali Uzunırmak, AK Parti adaylarının Aydın’ı pek benimsememiş isimler olduğunu vurguluyor:

“Adayları Aydın’ı ‘Şehzadeler Şehri’ sanacak kadar bir şey sarhoşluğu içindeler. Oysa Aydın Efeler Şehri’dir.”

Aktif olarak 4. TBMM dönemini yaşayan Uzunırmak, Aydın siyasetini domine edebilecek en tecrübeli siyasi aktörün kendisi olduğunun altını çiziyor.

Aydın yedi milletvekili çıkarak bir şehir. Dağılımın 3-3-1 şeklinde olabileceğini söyleyen Uzunırmak CHP’nin (HDP, Vatan Partisi gibi) başka partilere oy kaptırması halinde MHP’nin birinci parti bile çıkabileceğini ileri sürüyor.

Aydın, Büyükşehir Belediye Başkanı CHPli olan bir şehir. Özlem Çerçioğlu Aydın’da sevilen biri isim. İnsanlar onun aleyhinde konuşmamaya özen gösteriyorlar. Ali Uzunırmak da “mahalli idarenin gücü”nü kabul eden bir isim.

Ancak Büyükşehir Yasası’nın plan ve hizmet bütünlüğünü sağlamaktan uzak olduğunu ve bu yasanın yeniden düzenlenmesi gerektiğini savunan Uzunırmak, göre, “Türkiye Aydın’ın sorunlarını çözmekten uzak AKP iktidarı ile bir akıl tutulması yaşıyor,” şeklinde konuşuyor:

“Hırsız kovalıyor, sorgulaması gereken kaçıyor. Böyle bir Türkiye yaşıyoruz.”

MHP’nin seçim beyannamesi için “adeta bir hükümet programı” nitelemesi yapan Uzunırmak, “koalisyondan halkı korkutmak, demokrasiden halkı korkutmaktır,” diyor.

 

 

akdoganozkan