T24 - Türkiye'nin ilk yüz naklini gerçekleştiren ekibin başı Prof. Dr. Ömer Özkan ile eşi ve çalışma arkadaşı Yrd. Doç. Dr. Özlenen Özkan, "Biz de yüzümüzü bağışlıyoruz" dedi.
Yalnızca Türkiye’yi değil dünyayı ayağa kaldıran yüz nakli ameliyatının kahramanlarından, Akdeniz Üniversitesi Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ömer Özkan ile eşi ve en yakın çalışma arkadaşı Akdeniz Üniversitesi Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi Anabilim Dalı Başkanı Yrd. Doç. Özlenen Özkan, yüzlerini ve tüm organlarını bağışlama kararı aldı.
Radikal’den Mine Tuduk'a konuşan, Yrd. Doç. Özlenen Özkan, “Bebeklikten beri yüzü olamayan hastamız Uğur, ameliyat masasına yattı ve başka bir yüzle kalktı. Ameliyatı yapan hekimler olduğumuz halde, bu durumdan hepimiz çok etkilendik. Bir an bile tereddüt etmeden ben ve eşim yüzümüz ile tüm organlarımızı bağışlamaya karar verdik. Bir umutla, yaşamak için organ bekleyen o kadar çok hasta var ki” dedi.
Dünyadan ekibe tebrik ve teklif yağıyor
Operasyondan sonra ekibe Amerika, Brezilya, Tayland ve Belçika’dan tebrikler, ortaklaşa çalışma teklifleri yağıyor. Vücudun yeni yüzü reddetme tehlikesi olduğuna da dikkat çeken Yrd. Doç. Özkan şöyle devam etti:
“İlk 10 gün ameliyata bağlı olarak yaşanan teknik sorunlardan dolayı yeni yüzün reddi yaşanabilir. Bu süre geçtikten sonra, 1 yıl içinde sürekli uyum sağlayacak ilaçlar kullanılması gerek. Hiç arzu etmediğimiz bir şey ama, yüzün rededilmesi durumunda ya çok acil başka bir kadavradan yüz bulmak gerek ki bu ihtimal çok düşük ya da hastanın vücudunun başka yerlerinden alınan dokuları yüze taşımak gerekli” diye konuştu.
40 günlük bebekken yüzü yanan 19 yaşındaki Uğur Acar’ı aylardır hem fizyolojik hem de psikolojik olarak birçok testten geçirdikten sonra yüz nakli için kolları sıvadıklarını söyleyen Yrd. Doç. Özkan, “Düşünsenize 19 yıldır bir yüzle yaşıyorsunuz, ama uyandığınızda bambaşka bir yüzle karşılaşıyorsunuz. İnşallah hem fizyolojik hem de psikolojik olarak uyum sağlayabilir. Uğur, yüz mimiklerine kavuşmak için fizyoterapistler ve dengeli bir ruh sağlığı için psikiyatrlarla sürekli terapi halinde olacak. Ama bizi bu noktaya getiren, donörun ailesine çok çok teşekkür ediyoruz” dedi.
Ekip Ahmet Kaya’nın bağışlanan organlarıyla yaptıkları tam yüz ve çift kol ve bacak naklinden önce de dünyada konuşulmuştu.
25 Eylül 2010: Ekip, 23 yaşında ölen Fatih Demirel’den alınan iki kolu, iş kazasında iki kolu kopan Cihan Topal’a nakletti. Halen üniversitede 150’yi aşkın kişi kol nakli için bekliyor.
8 Ağustos 2011: Ekip, kadavradan alınan rahmi 21 yaşındaki Derya Sert’e naklederek ‘dünyanın ilk’ rahim nakline imza attı. Derya Sert’in nakledilen rahmine bu yaz aylarında embriyon yerleştirilecek.
O da bir Tam Gün ‘mağduru’
Prof. Dr. Ömer Özkan, Tam Gün Yasası nedeniyle muayenehane açtığı için ameliyatı özel izinle yaptı. Üniversitede sadece öğretim üyesi derse girme izni olan Özkan, “Bu konu insanları, bizi yordu. Başbakan ve CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu aradı, önemli olan işimizi yapmaktır, hem siyasi hem de tıp çevrelerinden olumlu tepki alıyor olmamızdır. Bunun bir çözümü bulunacaktır” dedi.
"Ömer’i tanıdığımdan beri bu ameliyatı hayal ediyordu"
Prof. Dr. Ömer Özkan’la 10 yıl önce tanıştığını belirten Yrd. Doç. Dr. Özlenen Özkan, 5 yıl önce evlendiklerini ve 11 aylık Leyla Lara isimli bir kızları olduğunu söyledi. Tanıştıklarından bu yana Ömer Özkan’ın yüz naklini gerçekleştireceğinden sürekli bahsettiğini anlatan Özkan, “Bu projeler hep vardı” dedi. Özkan, eşiyle ancak işyerinde görüşebildiklerini, kızlarını da pek göremediklerini belirterek, “Ömer işkolik bir insan, başkası çeker miydi, onu hiç bilmiyorum” diye konuştu.
Rahim fantastik, yüz nakli prestij
Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’nde Türkiye’nin ilk iki kol nakli ve dünyanın kadavradan ilk rahim naklini yapan Prof. Dr. Ömer Özkan, rahim naklinin “fantastik”, yüz naklinin “prestij” olduğunu söyledi. Yaz aylarında nakil yapılan Derya Sert’in rahmine embriyonun yerleştirileceğini belirten Özkan, “Başarıya ulaşırsa bizim Nobel’imiz o çocuk olacak” dedi. Özkan yüz naklindeki başarı için yurt dışında ‘Türkiye’de yüz nakli de yapılıyor, başka neler yapılmaz ki’ duygusu yaratacağını söyledi.
‘Bacağı olmadı ama elleri yeter’
İki kol ve bir bacak nakledilen Atilla Kavdır’ın kızı, 10 yaşındaki Ayşe Esra Kavdır “Babamın elinden tutup gezmek istiyorum. Babamı çok seviyorum” dedi. İki kolu ve bir bacağını 11 yaşında kaybeden oğlunun motosiklet kullanıp her işini kendisinin yaptığını söyleyen annesi Ayşe Kavdır ise umutlu: “Bacağı olmadı ama elleri düzelsin yeter. Oğlum hırslıdır. Çocuklarına, ailesine gelsin bize yeter.”
Yüzünüzü nasıl bağışlarsınız?
2238 sayılı yasaya göre, organ bağışı için 18 yaşını doldurmuş olmak ve akli dengesi yerinde olmak şart. Bu kriterlere uyan herkes hastaneler, sağlık müdürlüğü, ehliyet alımı sırasında emniyet müdürlükleri, organ nakli merkezleri ve vakıflarında organ bağışı belgesi doldurulabiliyor.
Kişinin üzerinde, sağlığında organlarını bağışladığına dair belge yoksa yakınlarının rızasının alınarak organ nakli yapılabiliyor. Ancak kişi organlarını bağışlasa da aile istemezse, belge olmasına rağmen organlar alınamıyor.
Ve kadavradan organ nakli için beyin ölümü belgesi şart. Bağışlanan organlar, bakanlığa bağlı Ulusal Koordinasyon Sistemi tarafından acilliği ve doku uyumuna göre uygun alıcıya nakil ediliyor. Kalp, böbrek, karaciğer gibi organların yanı sıra artık nakli yapılabilen yüz, rahim, kol, bacak, nefes borusu, saçlı deri gibi organlar için ise yeni yönetmelik oluşturuldu. Yeni yönetmelik kısa süre içinde yürürlüğe girecek.